KKEC_AV_CONV_131222_JINKOYA2.EAF     karaoke karaoke2

ecouterMusK
i káni kúmà bàsan fɛ̋w, an nàa-len mín nà, wo le fɔ́ɔ-la  
Don't mix the words at all, what they came for, this is what is talked about.
i káni kúmà bàsan fɛ̋w an nàalen mín nà wo le fɔ́ɔla
i káni kúma bàsan fɛ̋w anu nàa len mín là wo le fɔ́ɔ la
2SG IMP.NEG speak -ART mix at.all 3PL come -PC.RES REL LOC that FOC say -GER
pron pm v -mrph v itj pron v -mrph n pp pron prt v -mrph
ecouterJerK
híi n de kó, n de le m' a fɔ́ɔ a yen kákkabɛ?  
I say, is it not me, who told them: "kakkabe"?
híi n de kó n de le m a fɔ́ɔ a yen kákkabɛ
híi n le kó n le le máa a fɔ́ɔ a yen kákkabɛ
yes 1SG FOC say 1SG FOC FOC NEG.COP 3SG say 3SG for kakkabe
itj pron prt v pron prt prt cop pron v pron pp n
ecouterIdrK
kákkabɛ, wáala, kɔ̀nɔ  
Right, Kakabe, but
kákkabɛ wáala kɔ̀nɔ
kákkabɛ wáala kɔ̀nɔ
kakkabe ETRG.FR but
n itj conj
ecouterJerK
fɛ́n mín bi fɔ́ɔ-la yan nà ma la ma la kúmà tɔ, wo le mɛ́n lɔ́gɔ b' a là, ma la kúmà  
That what is spoken here in our language, that's what she wants to listen. Our languages
fɛ́n mín bi fɔ́ɔla yan nà ma la ma la kúmà wo le mɛ́n lɔ́gɔ b a là ma la kúmà
fɛ́n mín bi fɔ́ɔ la yan là ma la ma la kúma wo le mɛ́n lɔ́gɔ bi a là ma la kúma
thing REL be say -GER that LOC 1PL POSS 1PL POSS speech -ART in that FOC REL wish be 3SG LOC 1PL POSS speech -ART
n n cop v -mrph pron pp pron conj pron conj n -mrph pp pron prt pron n cop pron pp pron conj n -mrph
ecouterJerK
si i bát' a yén, a bát' a fɔ́ɔ kákkabɛ, a fɔ́ɔ-len a yen de yan na dùgu búyi bi wo le fɔ́ɔ-la  
As you see, she said "Kakkabe", she has been told that here in this land, a lot of people speak it.
si i bát a yén a bát a fɔ́ɔ kákkabɛ a fɔ́ɔlen a yen de yan na dùgu búyi bi wo le fɔ́ɔla
si i báti a yén a báti a fɔ́ɔ kákkabɛ a fɔ́ɔ len a yen le yan la dùgu búyi bi wo le fɔ́ɔ la
if 2SG PRF 3SG see 3SG PRF 3SG say kakkabe 3SG say -PC.RES 3SG for FOC that POSS earth much be that FOC say -GER
conj pron pm pron v pron pm pron v n pron v -mrph pron pp prt pron conj n adj cop pron prt v -mrph
ecouterMarK
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn si wo ka sàndaà dóo lɔ́n, ɓá an i tànbi-la le  
Now, if you know some stories, since they will go away soon,
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn si wo ka sàndaà dóo lɔ́n ɓá an i tànbila le
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn si wo ka sànda dóo lɔ́n ɓáy anu si tànbi la le
now but if 2PL PST.TR tale -ART one know as 3PL if pass -GER FOC
adv itj conj pron pm n -mrph n v conj pron conj v -mrph prt
ecouterMarK
kàla ka dónden mín lɔ́n,  
the little that each knows,
kàla ka dónden mín lɔ́n
kàla ka dónden mín lɔ́n
every PST.TR little REL know
pron pm adv n v
ecouterAmaM
ɛ̀nɛ́ɛ̀, o báta yan tɔ́gɔ káma bùtun?  
And first, what is the name of this place?
ɛ̀nɛ́ɛ̀ o báta yan tɔ́gɔ káma bùtun
ɛ̀nɛ́ɛ̀ o báta yan tɔ́gɔ káma bùtun
DISC 2PL at that name how first
part pron n.loc pron n adv adv
ecouterchorus
Jínkɔya  
Jinkoya
Jínkɔya
Jínkɔya
TOPON
n.prop
ecouterAmaM
Jínkɔya  
Jinkoya
Jínkɔya
Jínkɔya
TOPON
n.prop
ecouterchorus
wáala  
Right.
wáala
wáala
ETRG.FR
itj
ecouterAmaM
dɛ̀pí o nàata yan de tɔ, a ti sàn jèlu bɔ́ɔ?  
How many years have passed since you've come here?
dɛ̀pí o nàata yan de a ti sàn jèlu bɔ́ɔ
dɛ̀pí o la yan le a báti sàn jèlu bɔ́ɔ
since 2PL POSS that FOC in 3SG PRF year how.many? leave
conj pron conj pron prt pp pron pm n n v
ecouterIdrK
é!  
E!
hé
hey!
itj
ecouterchorus
n kó kìnáàn' de wo ɲɔ́ɔ ɲɔ́ɔ lɔ́n-na tériya  
I say, it's the oldmen who know it well.
n kó kìnáàn de wo ɲɔ́ɔ ɲɔ́ɔ lɔ́nna tériya
n kó kìna nù le wo ɲɔ́ɔ ɲɔ́ɔ lɔ́n la tériya
1SG say old.man -ART -PL FOC that that that know -GER rapidly
pron v n -mrph -mrph prt pron pron pron v -mrph adv
ecouterIdrK
áwà wo ɲɔ́ɔ le nɔn, n kó, sàfɛ́, si n k' a fɔ́ɔ o yen náanɛn kó ma le tée wo fɔ́ɔ yan kɔ̀tɛ́ɛ̀, kìnáàn' de le ka wo lɔ́n  
Well, this it makes, I say, we cannot tell this here now, it's the old men who know it
áwà wo ɲɔ́ɔ le nɔn n kó sàfɛ́ si n k a fɔ́ɔ o yen náanɛn kó ma le tée wo fɔ́ɔ yan kɔ̀tɛ́ɛ̀ kìnáàn de le ka wo lɔ́n
áwà wo ɲɔ́ɔ le nɔn n kó sàfɛ́ si n ka a fɔ́ɔ o yen náanɛn kó ma le tée wo fɔ́ɔ yan kɔ̀tɛ́ɛ̀ kìna nù le le ka wo lɔ́n
well that that FOC but 1SG say ETRG.FR if 1SG PST.TR 3SG say 2PL for before say 1PL FOC NEG.POT that say that now old.man -ART -PL FOC FOC PST.TR that know
itj pron pron prt itj pron v itj conj pron pm pron v pron pp adv v pron prt pm pron v pron adv n -mrph -mrph prt prt pm pron v
ecouterchorus
n de tùgun, n bi kìnáà le là kɔ̀nɔ n de, hàkkíli béle  
As for me, I am an old man, but I don't have enough intelligence
n de tùgun n bi kìnáà le là kɔ̀nɔ n de hàkkíli béle
n le tùgun n bi kìna le là kɔ̀nɔ n le hàkkíli béle
1SG FOC again 1SG be old.man -ART FOC LOC but 1SG FOC intelligence COP.NEG
pron prt adv pron cop n -mrph prt pp conj pron prt n cop
ecouterIdrK
ma le tée wo fɔ́ɔ yan káɲɲa  
We cannot tell it now
ma le tée wo fɔ́ɔ yan káɲɲa
ma le tée wo fɔ́ɔ yan káɲɲa
1PL FOC NEG.POT that say that level
pron prt pm pron v pron n.loc
ecouterIdrK
pàsɛ́ dɛ̀pí nàâ, wo kɛ́ɛta yan ɔn  
Because since the arrival it makes..
pàsɛ́ dɛ̀pí nàâ wo kɛ́ɛta yan ɔn
pàsɛ́ dɛ̀pí nàa wo kɛɛ yan ɔn
because since come -ART that this that DISC
conj conj v -mrphpron pron pron part
ecouterchorus
a fɔ́ɔ-len n ɲáa là, kɔ̀nɔ n bél' a fɛ́lɛ-la ɲɔ́ɔ dónden sìya-len  
It was told in front of me, but I don't se it there, there are many others
a fɔ́ɔlen n ɲáa là kɔ̀nɔ n bél a fɛ́lɛla ɲɔ́ɔ dónden sìyalen
a fɔ́ɔ len n ɲáa là kɔ̀nɔ n béle a fɛ́lɛ la ɲɔ́ɔ dónden sìya len
3SG say -PC.RES 1SG eye LOC but 1SG COP.NEG 3SG watch -GER that little be.numerous -PC.RES
pron v -mrph pron n pp conj pron cop pron v -mrph pron adv v -mrph
ecouterIdrK
mínnù nàata yan wo wáttu wonù dóodo béle yan kɔ̀tɛ́ɛ̀, kɔ̀nɔ mínnù kɛ̀wuyata yan nun, wonù tùgun i yan  
Those who came here at that time, none of them are here now, but those who grew at that time, they are still here.
mínnù nàata yan wo wáttu wonù dóodo béle yan kɔ̀tɛ́ɛ̀ kɔ̀nɔ mínnù kɛ̀wuyata yan nun wonù tùgun i yan
mín nù nàa ta yan wo wáatu wo nù dóodo béle yan kɔ̀tɛ́ɛ̀ kɔ̀nɔ mín nù kɛ̀wu ya ta yan nun wo nù tùgun bi yan
REL -PL come -PST.INTR that that time that -PL nobody COP.NEG that now but REL -PL cunning -ABST -PST.INTR that RETR that -PL again be that
n -mrph v -mrph pron pron n pron -mrph pron cop pron adv conj n -mrph adj -mrph -mrph pron prt pron -mrph adv cop pron
ecouterMusK
ɛɛ.. prɛ́myɛ prɛ́myɛ yan dùgurɛ́n-nù mínnù nàa-len mɔ̀gɔ sàba  
The very first inhabitants of here were three persons.
ɛɛ prɛ́myɛ prɛ́myɛ yan dùgurɛ́nnù mínnù nàalen mɔ̀gɔ sàba
ɛɛ prɛ́myɛ prɛ́myɛ yan dùgurɛ́n nù mín nù nàa len mɔ̀gɔ sàba
ur ETRG.FR ETRG.FR that local.inhabitant -PL REL -PL come -PC.RES man three
itj n n pron n -mrph n -mrph v -mrph n num
ecouterMusK
kɛɛ bón i pán káamin, mín nàata ɲɔ́ɔ, a tɔ́ɔ Sàati Máamudu  
The house there, the one who came there, his name is Saati Mamudu.
kɛɛ bón i pán káamin mín nàata ɲɔ́ɔ a tɔ́ɔ Sàati Máamudu
kɛɛ bón bi pán káamin mín nàa ta ɲɔ́ɔ a tɔ́gɔ Sàati Máamudu
this house be there when REL come -PST.INTR that 3SG name NOM.M NOM.M
pron n cop adv adv n v -mrph pron pron n n.prop n.prop
ecouterAmaM
Sàati Máamudu  
Saati Mamudu
Sàati Máamudu
Sàati Máamudu
NOM.M NOM.M
n.prop n.prop
ecouterMusK
Sàati Máamudu  
Saati Maamudu.
Sàati Máamudu
Sàati Máamudu
NOM.M NOM.M
n.prop n.prop
ecouterMusK
bon, wo nàata háa fúla sóo dóo bi yan, kó Jàrákumma  
Well, he came to a Fulbe village here, which is called Jarakumma.
bon wo nàata háa fúla sóo dóo bi yan kó Jàrákumma
bon wo nàa ta háa fúla sóo dóo bi yan kó Jàrákumma
ETRG.FR that come -PST.INTR as.far.as fula village one be that say TOPON
itj pron v -mrph conj n n n cop pron v n.prop
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
ɓá an t' a fɛ́lɛ, an k' a tɛ̀ren kɛɛ yan yan, a i fàtafín de  
When they looked at him, they found that he was a black person.
ɓá an t a fɛ́lɛ an k a tɛ̀ren kɛɛ yan yan a i fàtafín de
ɓáy anu báti a fɛ́lɛ anu ka a tɛ̀ren kɛɛ yan yan a bi fàtafín le
as 3PL PRF 3SG watch 3PL PST.TR 3SG find this that that 3SG be African FOC
conj pron pm pron v pron pm pron v pron pron pron pron cop n prt
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
an kɔ̀tɛ́ɛ̀ dóo b' a bólo, a i wɛ́ɛri káamin  
But he had one brother, at whose place he could stay.
an kɔ̀tɛ́ɛ̀ dóo b a bólo a i wɛ́ɛri káamin
anu kɔ̀tɛ́ɛ̀ dóo bi a bólo a si wɛ́ɛri káamin
3PL now one be 3SG arm 3SG POT ETRG.PUL when
pron adv n cop pron n pron pm v adv
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
wo.. wo le nàata  
and he came
wo wo le nàata
wo wo le nàa ta
that that FOC come -PST.INTR
pron pron prt v -mrph
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
wo k' a sɔ̀tɔ Kɛ́rnɔ Búbakar  
He gave birth to a child, Kerno Bubakar
wo k a sɔ̀tɔ Kɛ́rnɔ Búbakar
wo ka a sɔ̀tɔ Kɛ́rnɔ Búbakar
that PST.TR 3SG get NOM.M NOM.M
pron pm pron v n.prop n.prop
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
a k a sɔ̀tɔ, Kɛ́rnɔ Nàfa  
he had a child Kero Nafa
a k a sɔ̀tɔ Kɛ́rnɔ Nàfa
a ka a sɔ̀tɔ Kɛ́rnɔ Nàfa
3SG PST.TR 3SG get NOM.M NOM.M
pron pm pron v n.prop n.prop
ecouterMusK
a k a sɔ̀tɔ Kɛ́rnɔ Ɓɔ́yi  
he had a child Kero Boyi
a k a sɔ̀tɔ Kɛ́rnɔ Ɓɔ́yi
a ka a sɔ̀tɔ Kɛ́rnɔ Ɓɔ́yi
3SG PST.TR 3SG get NOM.M NOM.M
pron pm pron v n.prop n.prop
ecouterMarK
káawu, wo sɛ̀nɛ yan!  
Uncle, come here!
káawu wo sɛ̀nɛ yan
káawu wo sɛ̀nɛ yan
uncle 2PL venir that
n pron v pron
ecouterMusK
áwà, a k' a sɔ̀tɔ, ɛɛ Bíntu  
Well, he had a child Bintu
áwà a k a sɔ̀tɔ ɛɛ Bíntu
áwà a ka a sɔ̀tɔ ɛɛ Bíntu
well 3SG PST.TR 3SG get ur NOM.F
itj pron pm pron v itj n.prop
ecouterMusK
a k a sɔ̀tɔ Sáayu  
He had a child Saayu
a k a sɔ̀tɔ Sáayu
a ka a sɔ̀tɔ Sáayu
3SG PST.TR 3SG get NOM.F
pron pm pron v n.prop
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
ɔn tùma nun Fúlan i ma bìta-len sèró là  
At that time, the Fulbe took as as zeros.
ɔn tùma nun Fúlan i ma bìtalen sèró là
ɔn tùma nun fúla nù bi ma bìta len sèró là
DISC time RETR fula -PL be 1PL catch.fire -PC.RES ETRG.FR LOC
part n prt n -mrph cop pron v -mrph n pp
ecouterMusK
anu ka ma tɔ́ɔrɔ  
They exploited us.
anu ka ma tɔ́ɔrɔ
anu ka ma tɔ́ɔrɔ
3PL PST.TR 1PL suffer
pron pm pron v
ecouterMusK
ma la kìnáànù, an tée fɛ̋n wáli an ɲɛ̀tɛ yen, fó àlkámisa nin àlkámisa  
Our parents, they couldn't work for themselfs, except on Thursday
ma la kìnáànù an tée fɛ̋n wáli an ɲɛ̀tɛ yen fó àlkámisa nin àlkámisa
ma la kìna nù anu tée fɛ̋nfɛn wáli anu ɲɛ̀tɛ yen fó àlkámisa nin àlkámisa
to POSS old.man -ART -PL 3PL NEG.POT something work 3PL oneself for except Thursday and Thursday
pp conj n -mrph -mrph pron pm n v pron n pp conj n conj n
ecouterMusK
bon, an mán' táa wáli tɔ, kó dénbatɔ nun, an' i dìnkáà le sèn-na  
Well, when they went to work, if it were nursing mothers, they they digged holes
bon an mán táa wáli kó dénbatɔ nun an i dìnkáà le sènna
bon anu máni tága wáli kó dénbatɔ nun anu bi dìnka le sèn la
ETRG.FR 3PL COND go work in say mother RETR 3PL be hole -ART FOC dig -GER
itj pron pm v v pp v n prt pron cop n -mrph prt v -mrph
ecouterMusK
ɛɛ an ni bɔ̀ɔbɔ sìgi ɲɔ́ɔ  
And they put the child there.
ɛɛ an ni bɔ̀ɔbɔ sìgi ɲɔ́ɔ
ɛɛ anu ni bɔ̀ɔbɔ sìgi ɲɔ́ɔ
ur 3PL OPT baby sit that
itj pron pm n v pron
ecouterAmaM
kà dìnkáà sèn  
and to dig the hole.
kà dìnkáà sèn
kà dìnka sèn
SEQ hole -ART dig
conj n -mrph v
ecouterMusK
kà dìnkáà sèn  
and to dig the hole
kà dìnkáà sèn
kà dìnka sèn
SEQ hole -ART dig
conj n -mrph v
ecouterAmaM
kà bɔ̀ɔbɛ́ɛ̀ tàa, k' a láa dìnkáà búutɔ ɲɔ́ɔ là  
and to take the baby and to put him into the hole
kà bɔ̀ɔbɛ́ɛ̀ tàa k a láa dìnkáà búutɔ ɲɔ́ɔ là
kà bɔ̀ɔbɔ tàa kà a láa dìnka búutɔ ɲɔ́ɔ là
SEQ baby -ART take SEQ 3SG lie hole in that LOC
conj n -mrph v conj pron v n pp pron pp
ecouterMusK
kà bɔ̀ɔbɔ sìgi ɲɔ́ɔ  
and to put the baby there.
kà bɔ̀ɔbɔ sìgi ɲɔ́ɔ
kà bɔ̀ɔbɔ sìgi ɲɔ́ɔ
SEQ baby sit that
conj n v pron
ecouterAmaM
dɔ́nk, káa, an de n' a wà sɛ̀nɛ kɛ́ɛ dúla  
so, they had to go to work
dɔ́nk káa an de n a wà sɛ̀nɛ kɛ́ɛ dúla
dɔ́nk káa anu le ni a wà sɛ̀nɛ kɛ́ɛ dúla
ETRG.FR this.way 3PL FOC OPT 3SG go field do place
itj adv pron prt pm pron v n v n.loc
ecouterMusK
wáala, an y' a sɛ̀nɛ-la, an y' a sɛ̀nɛ-la trɛ́byɛn  
They worked a lot.
wáala an y a sɛ̀nɛla an y a sɛ̀nɛla trɛ́byɛn
wáala anu bi a sɛ̀nɛ la anu bi a sɛ̀nɛ la trɛ́byɛn
ETRG.FR 3PL be 3SG cultivate -GER 3PL be 3SG cultivate -GER ETRG.FR
itj pron cop pron v -mrph pron cop pron v -mrph adv
ecouterIdrK
a dánkun-na béle, sàfɛ́ dénnɛ̀nù..  
There wasn't any babysitting, it was that children,
a dánkunna béle sàfɛ́ dénnɛ̀nù
a dánkun la béle sàfɛ́ dénden nù
3SG look.after -GER COP.NEG ETRG.FR child -ART -PL
pron v -mrph cop itj n -mrph -mrph
ecouterMusK
an máni wáli kɛ́ɛ háa, bɔ̀ɔbɔ mán kàsi  
When they've worked for a long time, when the baby starts crying,
an máni wáli kɛ́ɛ háa bɔ̀ɔbɔ mán kàsi
anu máni wáli kɛ́ɛ háa bɔ̀ɔbɔ máni kàsi
3PL COND work do much baby COND weep
pron pm n v adv n pm v
ecouterMusK
a i nàa-la le a n' a kùn majìgi, bɔ̀ɔbɔ ni sùusu  
She would come bend her head, and the baby sucked the breast.
a i nàala le a n a kùn majìgi bɔ̀ɔbɔ ni sùusu
a bi nàa la le a ni a kùn ma jìgi bɔ̀ɔbɔ ni sùusu
3SG be come -GER FOC 3SG OPT 3SG head VERB.PL- descend baby OPT suck
pron cop v -mrph prt pron pm pron n mrph- v n pm v
ecouterAmaM
an n' an.. an n' an síngè la-bɔ́ɔ, an n' an úgginɛ bɔ̀ɔbɛ́ɛ̀ kùnma, bɔ̀ɔbɛ́ɛ̀ ni sùusu ɲɔ́ɔ, ɛɛ bɔ̀ɔbɛ́ɛ̀ mán bán sùusu-la, an ni kílà tàa, an n' a wà  
They would take out their breast, they would bend over the baby so that the baby can suck it, when tha baby has done it, they take the road again an go.
an n an an n an síngè labɔ́ɔ an n an úgginɛ bɔ̀ɔbɛ́ɛ̀ kùnma bɔ̀ɔbɛ́ɛ̀ ni sùusu ɲɔ́ɔ ɛɛ bɔ̀ɔbɛ́ɛ̀ mán bán sùusula an ni kílà tàa an n a wà
anu ni anu anu ni anu síngi la bɔ́ɔ anu ni anu úgginɛ bɔ̀ɔbɔ kùnma bɔ̀ɔbɔ ni sùusu ɲɔ́ɔ ɛɛ bɔ̀ɔbɔ máni bán sùusu la anu ni kíla tàa anu ni a wà
3PL OPT 3PL 3PL OPT 3PL breast -ART CAUS- leave 3PL OPT 3PL ETRG.PUL baby -ART on baby -ART OPT suck that ur baby -ART COND end suck -GER 3PL OPT road -ART take 3PL OPT 3SG go
pron pm pron pron pm pron n -mrph mrph- v pron pm pron v n -mrph pp n -mrph pm v pron itj n -mrph pm v v -mrph pron pm n -mrph v pron pm pron v
ecouterMusK
a n' a síngè la-bɔ́ɔ  
She would take out her breast,
a n a síngè labɔ́ɔ
a ni a síngi la bɔ́ɔ
3SG OPT 3SG breast -ART CAUS- leave
pron pm pron n -mrph mrph- v
ecouterMusK
wáala  
Right
wáala
wáala
ETRG.FR
itj
ecouterMusK
wà  
Yes
wà
ɛ́ɛy
yes
itj
ecouterMusK
an ni táa wáli dúla  
They would go to work.
an ni táa wáli dúla
anu ni tága wáli dúla
3PL OPT go work place
pron pm v v n.loc
ecouterMarK
an táata  
They go,
an táata
anu tága ta
3PL go -PST.INTR
pron v -mrph
ecouterMusK
k' a fɔ́lɔ lɔ́ɔkun főo lɔ́ɔkun  
and to start it every weak
k a fɔ́lɔ lɔ́ɔkun főo lɔ́ɔkun
kà a fɔ́lɔ lɔ́gɔkun főo lɔ́gɔkun
SEQ 3SG start week UNIV week
conj pron v n dtm n
ecouterMusK
k' a tɛ̀ren, i tée súusɛ kɔ̀rɔ tùgu-la i báta  
And it was that you didn't dare to pound rice at home
k a tɛ̀ren i tée súusɛ kɔ̀rɔ tùgula i báta
kà a tɛ̀ren i tée súusɛ kɔ̀rɔ tùgu la i báta
SEQ 3SG find 2SG NEG.POT dare rice pound -GER 2SG at
conj pron v pron pm v n v -mrph pron n.loc
ecouterAmaM
kɔ̀rɛ́ɛ̀  
the rice
kɔ̀rɛ́ɛ̀
kɔ̀rɔ
rice -ART
n -mrph
ecouterMusK
kɔ̀rɛ́ɛ̀  
the rice
kɔ̀rɛ́ɛ̀
kɔ̀rɔ
rice -ART
n -mrph
ecouterAmaM
ma i mín dámu-la yan káɲɲɛ káa, i tée súusɛ a tùgu-la  
that what we eat now, you wouldn't dare to pound it.
ma i mín dámula yan káɲɲɛ káa i tée súusɛ a tùgula
ma bi mín dámu la yan káɲɲa káa i tée súusɛ a tùgu la
1PL be REL eat -GER that level this.way 2SG NEG.POT dare 3SG pound -GER
pron cop n v -mrph pron n.loc adv pron pm v pron v -mrph
ecouterMusK
i tée súusɛ a tùgu-la i báta  
you didn't dare to pound it at home
i tée súusɛ a tùgula i báta
i tée súusɛ a tùgu la i báta
2SG NEG.POT dare 3SG pound -GER 2SG at
pron pm v pron v -mrph pron n.loc
ecouterMusK
an ni bɔ́ɔ yan  
They would leave
an ni bɔ́ɔ yan
anu ni bɔ́ɔ yan
3PL OPT leave that
pron pm v pron
ecouterMusK
ɛɛ mɔ̀gɔ y' anu bólo yan nun, an n' a wà Bóje  
They had some people, they went to Booje.
ɛɛ mɔ̀gɔ y anu bólo yan nun an n a wà Bóje
ɛɛ mɔ̀gɔ bi anu bólo yan nun anu ni a wà Bóje
ur man be 3PL arm that RETR 3PL OPT 3SG go TOPON
itj n cop pron n pron prt pron pm pron v n.prop
ecouterMusK
Àlfá, i le mànsáà, ɓá' anu kó le jɔ̀n kán  
"Alfa, you the king!" since they said that it's the slaves languages
Àlfá i le mànsáà ɓá anu kó le jɔ̀n kán
Àlfá i le mànsa ɓáy anu kó le jɔ̀n kán
NOM.M 2SG FOC chief -ART as 3PL say FOC slave neck
n.prop pron prt n -mrph conj pron v prt n n
ecouterMusK
kó dóè ma báta a béle ma bálu-len fɛ̋nfɛn nà fó kɔ̀rɔ  
"there is a person, he doesn't give us anything to eat, except for rice"
kó dóè ma báta a béle ma bálulen fɛ̋nfɛn nà fó kɔ̀rɔ
kó dóo ma báta a béle ma bálu len fɛ̋nfɛn là fó kɔ̀rɔ
say one -ART 1PL at 3SG COP.NEG 1PL life -PC.RES something LOC except rice
v n -mrph pron n.loc pron cop pron n -mrph n pp conj n
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
a béle ma bálu-len fɛ̋nfɛn nà fó kɔ̀rɔ  
He doesn't give us anything to eat, except for rice".
a béle ma bálulen fɛ̋nfɛn nà fó kɔ̀rɔ
a béle ma bálu len fɛ̋nfɛn là fó kɔ̀rɔ
3SG COP.NEG 1PL life -PC.RES something LOC except rice
pron cop pron n -mrph n pp conj n
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
bon a n' a.. mànsáà n' a fɔ́ɔ: e̋ tága a yén dé!  
Well, the chief said: "go to find him!"
bon a n a mànsáà n a fɔ́ɔ tága a yén dé
bon a ni a mànsa n a fɔ́ɔ hé tága a yén dé
ETRG.FR 3SG OPT 3SG chief -ART 1SG 3SG say hey! go 3SG see EMPH
itj pron pm pron n -mrph pron pron v itj v pron v prt
ecouterMusK
an.. an ni bàtuláà la-bɔ́ɔ  
They took our the slave
an an ni bàtuláà labɔ́ɔ
anu anu ni bàtulá la bɔ́ɔ
3PL 3PL OPT helper -ART CAUS- leave
pron pron pm n -mrph mrph- v
ecouterMusK
wo ni nàa  
"you should come"
wo ni nàa
wo ni nàa
2PL OPT come
pron pm v
ecouterMusK
wo mán nàa, mànsáà kó: i n' a wà  
"when you come", the chief said: "you should go"
wo mán nàa mànsáà kó i n a wà
wo máni nàa mànsa kó i ni a wà
2PL COND come chief -ART say 2SG OPT 3SG go
pron pm v n -mrph v pron pm pron v
ecouterMusK
hári mín ka.. mín k' a wà mànsáà báta, a t' táa sùntu kùn nà a ti kɔ̀rɔ fóron tàa  
the one who went to the chief (and told about the other one), he came ot the field and took rice rind there
hári mín ka mín k a wà mànsáà báta a t táa sùntu kùn nà a ti kɔ̀rɔ fóron tàa
hári mín ka mín ka a wà mànsa báta a báti tága sùntu kùn là a báti kɔ̀rɔ fóron tàa
but REL PST.TR REL PST.TR 3SG go chief -ART at 3SG PRF go field head LOC 3SG PRF rice rind take
prt n pm n pm pron v n -mrph n.loc pron pm v n n pp pron pm n n v
ecouterMusK
kɔ̀rɔ fóron, k' a láa dòríkè tɔ, kà tága mànsáà báta  
the rice rind, he put it into his shirt and went to the chief
kɔ̀rɔ fóron k a láa dòríkè kà tága mànsáà báta
kɔ̀rɔ fóron kà a láa dòrikí kà tága mànsa báta
rice rind SEQ 3SG lie shirt -ART in SEQ go chief -ART at
n n conj pron v n -mrph pp conj v n -mrph n.loc
ecouterMusK
bon é! hé!  
well..
bon hé
bon hé hé
ETRG.FR hey! hey!
itj itj itj
ecouterMusK
bon, n de bálu-len fóndè là n báta, i le bálu-len kɔ̀rɛ́ɛ̀ là i báta  
"Me, I eat fonio and you, you eat rice!"
bon n de bálulen fóndè là n báta i le bálulen kɔ̀rɛ́ɛ̀ là i báta
bon n le bálu len fóndo là n báta i le bálu len kɔ̀rɔ là i báta
ETRG.FR 1SG FOC life -PC.RES fonio -ART LOC 1SG at 2SG FOC life -PC.RES rice -ART LOC 2SG at
itj pron prt n -mrph n -mrph pp pron n.loc pron prt n -mrph n -mrph pp pron n.loc
ecouterAmaM
mànsáà ni wo fɔ́ɔ  
the chief said that
mànsáà ni wo fɔ́ɔ
mànsa ni wo fɔ́ɔ
chief -ART OPT that say
n -mrph pm pron v
ecouterMusK
mànsáà ni wo fɔ́ɔ  
The chief said this
mànsáà ni wo fɔ́ɔ
mànsa ni wo fɔ́ɔ
chief -ART OPT that say
n -mrph pm pron v
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
ɛɛ.. mànsáà ni wo fɔ́ɔ  
the chief said this
ɛɛ mànsáà ni wo fɔ́ɔ
ɛɛ mànsa ni wo fɔ́ɔ
ur chief -ART OPT that say
itj n -mrph pm pron v
ecouterMusK
é! a n' a kɔ̀nɔn háa! n tólomalɔɔ-len gòyi  
And he was waiting for a long time: "I'm listening to you"
a n a kɔ̀nɔn háa n tólomalɔɔlen gòyi
hé a ni a kɔ̀nɔn háa n tólomalɔɔ len gòyi
hey! 3SG OPT 3SG wait much 1SG listen -PC.RES so
itj pron pm pron v adv pron v -mrph prt
ecouterAmaM
a n' a fɔ́ɔ, a tólomalɔɔ-len  
He said, that he was listening
a n a fɔ́ɔ a tólomalɔɔlen
a ni a fɔ́ɔ a tólomalɔɔ len
3SG OPT 3SG say 3SG listen -PC.RES
pron pm pron v pron v -mrph
ecouterMusK
mhm, mànsáà ni wo fɔ́ɔ  
Yes, the chief said htis
mhm mànsáà ni wo fɔ́ɔ
mhm mànsa ni wo fɔ́ɔ
yes chief -ART OPT that say
itj n -mrph pm pron v
ecouterAmaM
mànsáà n' a fɔ́ɔ, a tólomalɔɔ-len, a la yɔ̀n kɛ́ɛ̀ là, kɔ̀tɛ́ɛ̀ i le fóndè dámu-la i báta ɛɛ.. párdon, i le kɔ̀rɛ́ɛ̀ dámu-la i báta, n de fóndè dámu-la n báta, i wo típpɛnden fɛ́n de kùnma?  
the chief said, that he was listening to his slave, "Now, you eat fonio.. sorry, you eat rice and I eat fonio, what do you imagine yourself?"
mànsáà n a fɔ́ɔ a tólomalɔɔlen a la yɔ̀n kɛ́ɛ̀ là kɔ̀tɛ́ɛ̀ i le fóndè dámula i báta ɛɛ párdon i le kɔ̀rɛ́ɛ̀ dámula i báta n de fóndè dámula n báta i wo típpɛnden fɛ́n de kùnma
mànsa ni a fɔ́ɔ a tólomalɔɔ len a la yɔ̀n kɛ̀ɛ là kɔ̀tɛ́ɛ̀ i le fóndo dámu la i báta ɛɛ párdon i le kɔ̀rɔ dámu la i báta n le fóndo dámu la n báta i wo típpɛ len fɛ́n le kùnma
chief -ART OPT 3SG say 3SG listen -PC.RES 3SG POSS slave man -ART LOC now 2SG FOC fonio -ART eat -GER 2SG at ur ETRG.FR 2SG FOC rice -ART eat -GER 2SG at 1SG FOC fonio -ART eat -GER 1SG at 2SG that stick.in -PC.RES thing FOC on
n -mrph pm pron v pron v -mrph pron conj n n -mrph pp adv pron prt n -mrph v -mrph pron n.loc itj itj pron prt n -mrph v -mrph pron n.loc pron prt n -mrph v -mrph pron n.loc pron pron v -mrph n prt pp
ecouterMusK
ɛ́ɛyi  
Yes.
ɛ́ɛyi
ɛ́ɛy
yes
itj
ecouterMusK
wáala  
So
wáala
wáala
ETRG.FR
itj
ecouterMusK
wáala  
So
wáala
wáala
ETRG.FR
itj
ecouterMusK
ɛ́ɛyi  
Yes.
ɛ́ɛyi
ɛ́ɛy
yes
itj
ecouterMusK
wáala  
So.
wáala
wáala
ETRG.FR
itj
ecouterMusK
ɛ́ɛ Àlfá a i.. "mànsáà, n bát' a kɛ́ɛ nìngi kèn i yen" a n' a mákun bűdɛ  
(the slave:) "chief, I've done it one cow's foot for you (so that you forgive me)" and he (the chief) kept silent
ɛ́ɛ Àlfá a i mànsáà n bát a kɛ́ɛ nìngi kèn i yen a n a mákun bűdɛ
ɛɛ Àlfá a bi mànsa n báti a kɛ́ɛ nìngi kèn i yen a ni a mákun bűdu
ur NOM.M 3SG be chief -ART 1SG PRF 3SG do cow leg 2SG for 3SG OPT 3SG be.quiet EMPH
itj n.prop pron cop n -mrph pron pm pron v n n pron pp pron pm pron v adv
ecouterMusK
n báti nìngi kèn na-sàgi ɲɔ́ɔ  
"I add one more cow's leg"
n báti nìngi kèn nasàgi ɲɔ́ɔ
n báti nìngi kèn la sàgi ɲɔ́ɔ
1SG PRF cow leg CAUS- put that
pron pm n n mrph- v pron
ecouterMusK
a n' a fɔ́ɔ nɔn: mɔ́rr jɔ̀n kɛ́ɛ̀  
He said: "you, slave!"
a n a fɔ́ɔ nɔn mɔ́rr jɔ̀n kɛ́ɛ̀
a ni a fɔ́ɔ nɔn mɔ́rr jɔ̀n kɛ̀ɛ
3SG OPT 3SG say but ETRG.PUL slave man -ART
pron pm pron v itj itj n n -mrph
ecouterMusK
i fàatɔ le?  
"Are you crazy?"
i fàatɔ le
i fàatɔ le
2SG insane FOC
pron n prt
ecouterAmaM
dɔ́nku ɔ̀tankɛ́ wo ɲɔ́ɔ tún, wo kɔ̀rɛ́ɛ̀ wo ɲɔ́ɔ sábuè, i b' a máa-la, a n' a fɔ́ɔ kɔ̀tɛ́ɛ̀, n n' a fɔ́ɔ-la w' a tóo, n ni nìngi kèn kélen tàa, n n' a díi wo fɛ  
So, "because of this affair with rice, you do it so" he sais, "Now, I say, let me give you one cow's leg and give it to you"
dɔ́nku ɔ̀tankɛ́ wo ɲɔ́ɔ tún wo kɔ̀rɛ́ɛ̀ wo ɲɔ́ɔ sábuè i b a máala a n a fɔ́ɔ kɔ̀tɛ́ɛ̀ n n a fɔ́ɔla w a tóo n ni nìngi kèn kélen tàa n n a díi wo
dɔ́nku ɔ̀tankɛ́ wo ɲɔ́ɔ tún wo kɔ̀rɔ wo ɲɔ́ɔ sábu i bi a máa la a ni a fɔ́ɔ kɔ̀tɛ́ɛ̀ n ni a fɔ́ɔ la wo a tóo n ni nìngi kèn kélen tàa n n a díi wo
ETRG.FR ETRG.FR 2PL that only 2PL rice -ART that that support -ART 2SG be 3SG do -GER 3SG OPT 3SG say now 1SG OPT 3SG say -GER 2PL 3SG leave 1SG OPT cow leg one take 1SG 1SG 3SG give 2PL with
itj itj pron pron prt pron n -mrph pron pron n -mrph pron cop pron v -mrph pron pm pron v adv pron pm pron v -mrph pron pron v pron pm n n num v pron pron pron v pron pp
ecouterMusK
ɛ́ɛy  
Yes.
ɛ́ɛy
ɛ́ɛy
yes
itj
ecouterMusK
ɛ́ɛyi  
Yes.
ɛ́ɛyi
ɛ́ɛy
yes
itj
ecouterMusK
wáala  
So
wáala
wáala
ETRG.FR
itj
ecouterAmaM
álakɔ wo ni yàafa n ma, n bi kɔ̀rɛ́ɛ̀ dámu-la n báta mín kɔ sábuè mín nà  
"so that you forgive me that I eat rice at home"
álakɔ wo ni yàafa n ma n bi kɔ̀rɛ́ɛ̀ dámula n báta mín sábuè mín nà
álakɔ wo ni yàafɛ n ma n bi kɔ̀rɔ dámu la n báta mín sábu mín là
in.order.to 2PL OPT forgive 1SG to 1SG be rice -ART eat -GER 1SG at REL behind support -ART REL LOC
conj pron pm v pron pp pron cop n -mrph v -mrph pron n.loc n pp n -mrph n pp
ecouterMusK
ɛ́ɛyi  
Yes
ɛ́ɛyi
ɛ́ɛy
yes
itj
ecouterMusK
wáala  
Yes.
wáala
wáala
ETRG.FR
itj
ecouterAmaM
a n' a fɔ́ɔ, a n' a mákun, a t' a jàabi  
He said it and the other one kept silent, he didn't answer.
a n a fɔ́ɔ a n a mákun a t a jàabi
a ni a fɔ́ɔ a ni a mákun a tée a jàabi
3SG OPT 3SG say 3SG OPT 3SG be.quiet 3SG NEG.POT 3SG answer
pron pm pron v pron pm pron v pron pm pron v
ecouterMusK
wáala  
Yes.
wáala
wáala
yes
itj
ecouterAmaM
a máni mɛ́ɛ, a m' a jàabi, a n a fɔ́ɔ, n tóo kèn kélen tùgun láa a kùnma, a ni máa fìla là, o tùma nɔn a ni ùnsɛ a ma, a máni ùnsɛ a tɔ nɔn,  
After a while, when he wasn't answering, the other one said: "let me add one leg to it, and there will be two of them" and then he started to growl, when he started growling,
a máni mɛ́ɛ a m a jàabi a n a fɔ́ɔ n tóo kèn kélen tùgun láa a kùnma a ni máa fìla là o tùma nɔn a ni ùnsɛ a ma a máni ùnsɛ a nɔn
a máni mɛ́ɛ a máa a jàabi a ni a fɔ́ɔ n tóo kèn kélen tùgun láa a kùnma a ni máa fìla là o tùma nɔn a ni ùnsɛ a ma a máni ùnsɛ a nɔn
3SG COND last.long 3SG NEG.COP 3SG answer 3SG OPT 3SG say 1SG leave leg one again lie 3SG on 3SG OPT do two LOC 2PL time but 3SG OPT ETRG.PUL 3SG to 3SG COND ETRG.PUL 3SG in but
pron pm v pron cop pron v pron pm pron v pron v n num adv v pron pp pron pm v num pp pron n itj pron pm v pron pp pron pm v pron pp itj
ecouterMusK
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
áwà  
Well
áwà
áwà
well
itj
ecouterMusK
áwà  
Well
áwà
áwà
well
itj
ecouterAmaM
wo tùma nɔn a ni a fɔ́ɔ nɔn, a n' a nàani nɔn, a n' a fɔ́ɔ mɔ́rr yɔ̀n kɛ́ɛ̀  
Then he said, he insulted him: "you, slave!"
wo tùma nɔn a ni a fɔ́ɔ nɔn a n a nàani nɔn a n a fɔ́ɔ mɔ́rr yɔ̀n kɛ́ɛ̀
wo tùma nɔn a ni a fɔ́ɔ nɔn a ni a nàanin nɔn a ni a fɔ́ɔ mɔ́rr yɔ̀n kɛ̀ɛ
that time but 3SG OPT 3SG say but 3SG OPT 3SG insult but 3SG OPT 3SG say ETRG.PUL slave man -ART
pron n itj pron pm pron v itj pron pm pron v itj pron pm pron v itj n n -mrph
ecouterMusK
a n' a nàani  
He insulted him
a n a nàani
a ni a nàanin
3SG OPT 3SG insult
pron pm pron v
ecouterAmaM
n de ni fóndè dámu, i le ni kɔ̀rɛ́ɛ̀ dámu, i t' a ɲɔ̀gɔn máa fìla  
Me to eat fonio and you to eat rice, you won't do it the second time.
n de ni fóndè dámu i le ni kɔ̀rɛ́ɛ̀ dámu i t a ɲɔ̀gɔn máa fìla
n le ni fóndo dámu i le ni kɔ̀rɔ dámu i tée a ɲɔ̀gɔn máa fìla
1SG FOC OPT fonio -ART eat 2SG FOC OPT rice -ART eat 2SG NEG.POT 3SG the.same do two
pron prt pm n -mrph v pron prt pm n -mrph v pron pm pron n v num
ecouterAmaM
dɔ́nk a ni nìngéèn tàa, a n' a nàati, a n a díi fúlà bólo  
So he took the cows and brought them to Fulbe
dɔ́nk a ni nìngéèn tàa a n a nàati a n a díi fúlà bólo
dɔ́nk a ni nìngí nù tàa a ni a nàati a ni a díi fúla bólo
ETRG.FR 3SG OPT cow -ART -PL take 3SG OPT 3SG bring 3SG OPT 3SG give fula -ART arm
itj pron pm n -mrph -mrph v pron pm pron v pron pm pron v n -mrph n
ecouterAmaM
a ni jùléènù bìta  
They took the ropes (of the cows)
a ni jùléènù bìta
a ni jùlu nù bìta
3SG OPT rope -ART -PL seize
pron pm n -mrph -mrph v
ecouterMusK
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
áwà, bon sɛ́ttɔ mán dòn  
When the rainy season approached,
áwà bon sɛ́ttɔ mán dòn
áwà bon sɛ́ttɔ máni dòn
well ETRG.FR rainy.season COND enter
itj itj n pm v
ecouterMusK
fúlà mán sɛ̀nɛ kɛ́ɛ, kɔ̀tɛ́ɛ̀ n de nin i le, n de n i le, a fúla kélen de,  
when the Fulbe works the field, at that time me and you, it's the same Fulbe (that we're working for)
fúlà mán sɛ̀nɛ kɛ́ɛ kɔ̀tɛ́ɛ̀ n de nin i le n de n i le a fúla kélen de
fúla máni sɛ̀nɛ kɛ́ɛ kɔ̀tɛ́ɛ̀ n le nin i le n le nin i le a fúla kélen le
fula -ART COND field do now 1SG FOC and 2SG FOC 1SG FOC and 2SG FOC 3SG fula one FOC
n -mrph pm n v adv pron prt conj pron prt pron prt conj pron prt pron n num prt
ecouterMusK
bon, a ni n.. kɔ̀tɛ́ɛ̀, a ni n de la mùsu tàa, a ni n de la mùsu tàa n bólo, a n' a díi i le bólo, hári kɔ̀rɔ yan káa  
He takes my wife, he takes my wife from me and gives her to you, and at that time the rice is thus (i.e. grown thus high)
bon a ni n kɔ̀tɛ́ɛ̀ a ni n de la mùsu tàa a ni n de la mùsu tàa n bólo a n a díi i le bólo hári kɔ̀rɔ yan káa
bon a ni n kɔ̀tɛ́ɛ̀ a ni n le la mùsu tàa a ni n le la mùsu tàa n bólo a ni a díi i le bólo hári kɔ̀rɔ yan káa
ETRG.FR 3SG OPT 1SG now 3SG OPT 1SG FOC POSS woman take 3SG OPT 1SG FOC POSS woman take 1SG arm 3SG OPT 3SG give 2SG FOC arm but rice that this.way
itj pron pm pron adv pron pm pron prt conj n v pron pm pron prt conj n v pron n pron pm pron v pron prt n prt n pron adv
ecouterMusK
wo ni sàagi sɛ̀nɛɛ̀ tɔ  
and you return to the field
wo ni sàagi sɛ̀nɛɛ̀
wo ni sàagi sɛ̀nɛ
2PL OPT return field -ART in
pron pm v n -mrph pp
ecouterMusK
i le.. i le mín.. n de mín na mùsu tàa-ta k' a díi i bólo,  
Me, whose wife was was taken and given to you,
i le i le mín n de mín na mùsu tàata k a díi i bólo
i le i le mín n le mín la mùsu tàa ta kà a díi si bólo
2SG FOC 2SG FOC REL 1SG FOC REL POSS woman take -PST.INTR SEQ 3SG give if arm
pron prt pron prt n pron prt n conj n v -mrph conj pron v conj n
ecouterMusK
n tée súusɛ ɲɔ́ɔ nɛ́tɔ ta-tɛ̀gɛ-la  
I don't dare to trespass it
n tée súusɛ ɲɔ́ɔ nɛ́tɔ tatɛ̀gɛla
n tée súusɛ ɲɔ́ɔ nɛ́tɔ ta tɛ̀gɛ la
1SG NEG.POT dare that in REP- cut -GER
pron pm v pron pp mrph- v -mrph
ecouterMusK
n tée súusɛ..  
I don't dare
n tée súusɛ
n tée súusɛ
1SG NEG.POT dare
pron pm v
ecouterAmaM
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn kɛɛ yan de ma la fúla là, ma le yan fìla le yɔ̀ɲɛ́ɛ̀n' nà  
So, now, he is our Fulbe, and we two we are the slaves
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn kɛɛ yan de ma la fúla là ma le yan fìla le yɔ̀ɲɛ́ɛ̀n nà
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn kɛɛ yan le ma la fúla là ma le yan fìla le yɔ̀n nù là
now but this that FOC 1PL POSS fula LOC 1PL FOC that two FOC slave -ART -PL LOC
adv itj pron pron prt pron conj n pp pron prt pron num prt n -mrph -mrph pp
ecouterAmaM
an ni n na mùséè tàa, an n' a díi wo le bólo,  
They take my wife and they give it to you
an ni n na mùséè tàa an n a díi wo le bólo
anu ni n la mùsu tàa anu ni a díi wo le bólo
3PL OPT 1SG POSS woman -ART take 3PL OPT 3SG give 2PL FOC arm
pron pm pron conj n -mrph v pron pm pron v pron prt n
ecouterAmaM
wo le n' a wà sɛ̀nɛɛ̀ tɔ káa wo n' a wà mín nà?  
Do you go to the field or where do you go?
wo le n a wà sɛ̀nɛɛ̀ káa wo n a wà mín nà
wo le ni a wà sɛ̀nɛ káa wo ni a wà mín là
2PL FOC OPT 3SG go field -ART in or.INTERR 2PL OPT 3SG go REL LOC
pron prt pm pron v n -mrph pp conj pron pm pron v n pp
ecouterIdrK
an de ni sàagi sɛ̀nɛ́ɛ̀ tɔ, i k' a lɔ́n kɔ̀rɛ́ɛ̀ máni fòyi, kɔ̀rɔ jɛ́ben, a i kántan-na le  
They come back to the field, you know, whe the rice is seeded, the sprouts of the rice, it should be looked after.
an de ni sàagi sɛ̀nɛ́ɛ̀ i k a lɔ́n kɔ̀rɛ́ɛ̀ máni fòyi kɔ̀rɔ jɛ́ben a i kántanna le
anu le ni sàagi sɛ̀nɛ i ka a lɔ́n kɔ̀rɔ máni fòyi kɔ̀rɔ jɛ́ben a bi kántan la le
3PL FOC OPT return field -ART in 2SG PST.TR 3SG know rice -ART COND shoot rice sprout 3SG be guard -GER FOC
pron prt pm v n -mrph pp pron pm pron v n -mrph pm v n n pron cop v -mrph prt
ecouterIdrK
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn n de nin kɛɛ le jɔ̀n nà, i le le fúla là  
Now, me and him are slaves, and you a Fulbe (boss)
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn n de nin kɛɛ le jɔ̀n nà i le le fúla là
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn n le nin kɛɛ le jɔ̀n là i le le fúla là
now but 1SG FOC and this FOC slave LOC 2SG FOC FOC fula LOC
adv itj pron prt conj pron prt n pp pron prt prt n pp
ecouterIdrK
kɔ̀tɛ́ɛ̀ an ni kée yan, n na mùsu tàa k' a díi n de bólo, ma le ni sàagi sɛ̀nɛ́ɛ̀ tɔ  
Now they come, take my wife and take to me, and we go back to the field.
kɔ̀tɛ́ɛ̀ an ni kée yan n na mùsu tàa k a díi n de bólo ma le ni sàagi sɛ̀nɛ́ɛ̀
kɔ̀tɛ́ɛ̀ anu ni kée yan n la mùsu tàa kà a díi n le bólo ma le ni sàagi sɛ̀nɛ
now 3PL OPT arrive that 1SG POSS woman take SEQ 3SG give 1SG FOC arm 1PL FOC OPT return field -ART in
adv pron pm v pron pron conj n v conj pron v pron prt n pron prt pm v n -mrph pp
ecouterIdrK
háa kɔ̀rɔ, wo ni káa, n de nin wo la mùsu sɛ̀nɛɛ̀ tɔ ɲɔ́ɔ là  
Till the rice is cropped, me and the wife of that one we're in the field there
háa kɔ̀rɔ wo ni káa n de nin wo la mùsu sɛ̀nɛɛ̀ ɲɔ́ɔ là
háa kɔ̀rɔ wo ni káa n le nin wo la mùsu sɛ̀nɛ ɲɔ́ɔ là
as.far.as rice that OPT start 1SG FOC and that POSS woman field -ART in that LOC
conj n pron pm v pron prt conj pron conj n n -mrph pp pron pp
ecouterIdrK
ma le le ɲɔ́ɔ là, fɛ̋nfɛn, ma le le ɲɔ́ɔ là  
We are there, whatever (happens) we are there
ma le le ɲɔ́ɔ là fɛ̋nfɛn ma le le ɲɔ́ɔ là
ma le le ɲɔ́ɔ là fɛ̋nfɛn ma le le ɲɔ́ɔ là
1PL FOC FOC that LOC something 1PL FOC FOC that LOC
pron prt prt pron pp n pron prt prt pron pp
ecouterAmaM
n t' a mɔ́yi  
I understand.
n t a mɔ́yi
n báti a mɔ́yi
1SG PRF 3SG hear
pron pm pron v
ecouterIdrK
i bát' a mɔ́yi, áwà, a i ɲàâ wo le ma  
You understand? Well, this is that way.
i bát a mɔ́yi áwà a i ɲàâ wo le ma
i báti a mɔ́yi áwà a bi ɲàa wo le ma
2SG PRF 3SG hear well 3SG be manner -ART 2PL FOC to
pron pm pron v itj pron cop n -mrph pron prt pp
ecouterMusK
áwà, a mán tóo wo ɲàâ, i tée súusɛ kɔ̀rɔ sɛ̀nɛ-la i báta  
When it's like that, you don't dare to plant the rice for yourself
áwà a mán tóo wo ɲàâ i tée súusɛ kɔ̀rɔ sɛ̀nɛla i báta
áwà a máni tóo wo ɲàa i tée súusɛ kɔ̀rɔ sɛ̀nɛ la i báta
well 3SG COND leave that manner -ART 2SG NEG.POT dare rice cultivate -GER 2SG at
itj pron pm v pron n -mrph pron pm v n v -mrph pron n.loc
ecouterMusK
si dóo fàgata, dóo le táa-la, ɲɔ́ɔ là sɛ̀nɛ́ɛ̀, k' a dòni mànsáà báta  
When somebody dies, the other goes there to the field and takes all (the crop) to the chief.
si dóo fàgata dóo le táala ɲɔ́ɔ là sɛ̀nɛ́ɛ̀ k a dòni mànsáà báta
si dóo fàga ta dóo le tága la ɲɔ́ɔ là sɛ̀nɛ kà a dòni mànsa báta
if one die -PST.INTR one FOC go -GER that LOC field -ART SEQ 3SG load chief -ART at
conj n v -mrph n prt v -mrph pron pp n -mrph conj pron v n -mrph n.loc
ecouterMusK
bon a máni bɔ́ɔ wo ma, si wo mán' tága hɔ́ɗɔ kɔ́tɔ yan,  
After this, when he goes away from there, when you go to the village,
bon a máni bɔ́ɔ wo ma si wo mán tága hɔ́ɗɔ kɔ́tɔ yan
bon a máni bɔ́ɔ wo ma si wo máni tága hɔ́ɗɔ kɔ́tɔ yan
ETRG.FR 3SG COND leave that to if 2PL COND go village under that
itj pron pm v pron pp conj pron pm v n pp pron
ecouterMusK
ɛɛ gàbúrè mán' sèn hári kàyi báà le,  
When the grave is dug, if it's a big person,
ɛɛ gàbúrè mán sèn hári kàyi báà le
ɛɛ gàbúru máni sèn hári kàyi báa le
ur tomb -ART COND dig but man big -ART FOC
itj n -mrph pm v prt n adj -mrph prt
ecouterMusK
gàbúrè mán sèn, háa a ni gàsɛ, ɛɛ, fùréè mán' kùntélen bɔ́ɔ-la, fùréè mán nàa háa pán, a i tɛ̀ren fúla bi táà bìta-len k' a díi dóo bólo  
When the grave is finished, when the corpse is directed to be moved away (to the cemetery), when the corpse arrives there, the Fulbe lights the fire and give it to the other person
gàbúrè mán sèn háa a ni gàsɛ ɛɛ fùréè mán kùntélen bɔ́ɔla fùréè mán nàa háa pán a i tɛ̀ren fúla bi táà bìtalen k a díi dóo bólo
gàbúru máni sèn háa a ni gàsɛ ɛɛ fùre máni kùntélen bɔ́ɔ la fùre máni nàa háa pán a si tɛ̀ren fúla bi táa bìta len kà a díi dóo bólo
tomb -ART COND dig much 3SG OPT finish ur corpse COND head.for leave -GER corpse COND come as.far.as there 3SG POT find fula be fire -ART catch.fire -PC.RES SEQ 3SG give one arm
n -mrph pm v adv pron pm v itj n pm v v -mrph n pm v conj adv pron pm v n cop n -mrph v -mrph conj pron v n n
ecouterAmaM
a ni mín fàga-len na sáabè tàa, a n' a kàrifá dóo là  
He takes the the key of the person who has died and gives it to the other one.
a ni mín fàgalen na sáabè tàa a n a kàrifá dóo là
a ni mín fàga len la sáabi tàa a ni a kàrifá dóo là
3SG OPT REL die -PC.RES POSS key -ART take 3SG OPT 3SG entrust one LOC
pron pm n v -mrph conj n -mrph v pron pm pron n n pp
ecouterIdrK
mín fàga-len na sáabè táa, a n' a kàrifá dóo là  
The key of the person who has died it entrusted to the other one.
mín fàgalen na sáabè táa a n a kàrifá dóo là
mín fàga len la sáabi tága a n a kàrifá dóo là
REL die -PC.RES POSS key -ART go 3SG 1SG 3SG entrust one LOC
n v -mrph conj n -mrph v pron pron pron n n pp
ecouterMusK
a n' a kàrifá dóo là  
He entrusts it to the other one
a n a kàrifá dóo là
a ni a kàrifá dóo là
3SG OPT 3SG entrust one LOC
pron pm pron n n pp
ecouterMarK
a la dénnù kán' dòn, yànnín dóon' ni nàa  
So that his children don't enter the house (and take their father's goods), before the others come.
a la dénnù kán dòn yànnín dóon ni nàa
a la le káni dòn yànnín dóo nù ni nàa
3SG POSS FOC IMP.NEG enter after one -PL OPT come
pron conj prt pm v conj n -mrph pm v
ecouterMusK
bon, bánta máni káa, a i nàa-la, k' a fɔ́lɔ fítirè le ma  
In the morning when they come, they start with the broom (they don't leave anything there, even the broom, they take it)
bon bánta máni káa a i nàala k a fɔ́lɔ fítirè le ma
bon bánta máni káa a bi nàa la kà a fɔ́lɔ fítiran le ma
ETRG.FR light COND start 3SG be come -GER SEQ 3SG start broom -ART FOC to
itj n pm v pron cop v -mrph conj pron v n -mrph prt pp
ecouterMusK
fɛ̋nfɛn mín i bón kɔ́nɔ, an n' a la-bɔ́ɔ  
They take all that is in the house
fɛ̋nfɛn mín i bón kɔ́nɔ an n a labɔ́ɔ
fɛ̋nfɛn mín bi bón kɔ́nɔ anu ni a la bɔ́ɔ
something REL be house in 3PL OPT 3SG CAUS- leave
n n cop n pp pron pm pron mrph- v
ecouterAmaM
mhm?  
Really?
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
bon, mín tànbi-len wo kɔ, an ni mɔ̀gɔ tàa kɔ̀tɛ́ɛ̀, k' a dòni Sɛ́nɛgal  
That happens after this, they take a person and send him to Senegal
bon mín tànbilen wo an ni mɔ̀gɔ tàa kɔ̀tɛ́ɛ̀ k a dòni Sɛ́nɛgal
bon mín tànbi len wo anu ni mɔ̀gɔ tàa kɔ̀tɛ́ɛ̀ kà a dòni Sɛ́nɛgal
ETRG.FR REL pass -PC.RES that behind 3PL OPT man take now SEQ 3SG transport TOPON
itj n v -mrph pron pp pron pm n v adv conj pron v n.prop
ecouterIdrK
wáli kɛ́ɛ dúla  
To work
wáli kɛ́ɛ dúla
wáli kɛ́ɛ dúla
work do place
n v n.loc
ecouterMusK
wáli kɛ́ɛ dúla  
to work
wáli kɛ́ɛ dúla
wáli kɛ́ɛ dúla
work do place
n v n.loc
ecouterMusK
an mán' wáli kɛ́ɛ ɲɔ́ɔ là háa dábbunde mán' bɔ́ɔ, an ni nàa  
When he has worked there, till the harvest is cropped, they return.
an mán wáli kɛ́ɛ ɲɔ́ɔ là háa dábbunde mán bɔ́ɔ an ni nàa
anu máni wáli kɛ́ɛ ɲɔ́ɔ là háa dábbunde máni bɔ́ɔ anu ni nàa
3PL COND work do that LOC as.far.as ETRG.PUL COND leave 3PL OPT come
pron pm n v pron pp conj n pm v pron pm v
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
ɲɔ́ɔ là máa jàn anu ma  
There it's not far from there.
ɲɔ́ɔ là máa jàn anu ma
ɲɔ́ɔ là máa jàn anu ma
that LOC NEG.COP long 3PL to
pron pp cop adj pron pp
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
an tée fɛ́n tɛ̀ren ɲɔ́ɔ là, an tée fɛ́n tɛ̀ren yan nà  
They can't find anything there, they can't find anything here.
an tée fɛ́n tɛ̀ren ɲɔ́ɔ là an tée fɛ́n tɛ̀ren yan nà
anu tée fɛ́n tɛ̀ren ɲɔ́ɔ là anu tée fɛ́n tɛ̀ren yan là
3PL NEG.POT thing find that LOC 3PL NEG.POT thing find that LOC
pron pm n v pron pp pron pm n v pron pp
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
wáli, i máni nìngi sɔ̀tɔ, nìngi  
the work, when you get work, cow
wáli i máni nìngi sɔ̀tɔ nìngi
wáli i máni nìngi sɔ̀tɔ nìngi
work 2SG COND cow get cow
v pron pm n v n
ecouterMusK
an ni nìngi bìta, an n a dòni  
they take the cow away
an ni nìngi bìta an n a dòni
anu ni nìngi bìta anu ni a dòni
3PL OPT cow seize 3PL OPT 3SG transport
pron pm n v pron pm pron v
ecouterAmaM
i la nìngéè  
your cow
i la nìngéè
i la nìngí
2SG POSS cow -ART
pron conj n -mrph
ecouterMusK
i la nìngéè  
your cow
i la nìngéè
i la nìngí
2SG POSS cow -ART
pron conj n -mrph
ecouterAmaM
an ni nàa, an n' a bìta, an n' a dámu ta̋k, i tée súusɛ fɛ̋nfɛn fɔ́ɔ-la  
They come, they take it, they eat it, and you don't dare to say anything
an ni nàa an n a bìta an n a dámu ta̋k i tée súusɛ fɛ̋nfɛn fɔ́ɔla
anu ni nàa anu ni a bìta anu ni a dámu ta̋k i tée súusɛ fɛ̋nfɛn fɔ́ɔ la
3PL OPT come 3PL OPT 3SG seize 3PL OPT 3SG eat ETRG.PUL 2SG NEG.POT dare something say -GER
pron pm v pron pm pron v pron pm pron v adv pron pm v n v -mrph
ecouterMusK
i tée súusɛ fɛ̋nfɛn fɔ́ɔ-la, i t' a yìta dóo là  
You don't dare to say anything, you cannot tell about it to anybody
i tée súusɛ fɛ̋nfɛn fɔ́ɔla i t a yìta dóo là
i tée súusɛ fɛ̋nfɛn fɔ́ɔ la i tée a yìta dóo là
2SG NEG.POT dare something say -GER 2SG NEG.POT 3SG show one LOC
pron pm v n v -mrph pron pm pron v n pp
ecouterAmaM
i n' i mákun bűdɛ, fó s' i k' a díi álla le bólo  
you keep silent, all that you can is to let it to God
i n i mákun bűdɛ fó s i k a díi álla le bólo
i ni i mákun bűdu fó si i ka a díi álla le bólo
2SG OPT 2SG be.quiet EMPH except if 2SG PST.TR 3SG give God FOC arm
pron pm pron v adv conj conj pron pm pron v n prt n
ecouterMusK
bűdɛ!  
Completely
bűdɛ
bűdu
EMPH
adv
ecouterMusK
wáati nàa-la kɛ̀nɛ́n, hári i la mùséè, a i tábirè kɛ́ɛ-la  
And there are cases, when your wife prepares food
wáati nàala kɛ̀nɛ́n hári i la mùséè a i tábirè kɛ́ɛla
wáatu nàa la kɛ̀nɛ́n hári i la mùsu a bi tábi ri kɛ́ɛ la
time come -GER at.first but 2SG POSS woman -ART 3SG be cook -NMLZ.TR -ART do -GER
n v -mrph adv prt pron conj n -mrph pron cop v -mrph -mrph v -mrph
ecouterMusK
an ni nàa i yen ɲɔ́ɔ  
They come to look for you
an ni nàa i yen ɲɔ́ɔ
anu ni nàa i yen ɲɔ́ɔ
3PL OPT come 2SG for that
pron pm v pron pp pron
ecouterMusK
fí kɔ́nkɔ b' i là, an béle wo tɛ́fi-len de, an i i tàa-la wo ɲàâ le kà i dòni fɛ̋w, fí kɔ́nkɔ b' i là  
though you're hungry, they don't bother with it, they take you away like this, though you're hungry
fí kɔ́nkɔ b i là an béle wo tɛ́filen de an i i tàala wo ɲàâ le kà i dòni fɛ̋w fí kɔ́nkɔ b i là
fí kɔ́nkɔ bi i là anu béle wo tɛ́fi len le anu bi i tàa la wo ɲàa le kà i dòni fɛ̋w fí kɔ́nkɔ bi i là
to hunger be 2SG LOC 3PL COP.NEG that investigate -PC.RES FOC 3PL be 2SG take -GER that manner -ART FOC SEQ 2SG transport at.all to hunger be 2SG LOC
conj n cop pron pp pron cop pron v -mrph prt pron cop pron v -mrph pron n -mrph prt conj pron v itj conj n cop pron pp
ecouterMusK
i tée súusɛ nɔ́nɔ kèeɲin dámu-la  
You don't dare to eat good milk
i tée súusɛ nɔ́nɔ kèeɲin dámula
i tée súusɛ nɔ́nɔ kèeɲin dámu la
2SG NEG.POT dare milk pretty eat -GER
pron pm v n adj v -mrph
ecouterMusK
nɔ́nɛ̀, i tée súusɛ a dámu-la fɛ̋w  
The milk, you don't dare to eat it.
nɔ́nɛ̀ i tée súusɛ a dámula fɛ̋w
nɔ́nɔ i tée súusɛ a dámu la fɛ̋w
milk -ART 2SG NEG.POT dare 3SG eat -GER at.all
n -mrph pron pm v pron v -mrph itj
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
kó makkiɗokodaydo, jɔ̀n kɛ́ɛ̀ le wo  
Tthe slave is a child (in Pular) KKE: the slave
kó makkiɗokodaydo jɔ̀n kɛ́ɛ̀ le wo
kó makkiɗokodaydo jɔ̀n kɛ̀ɛ le wo
say ETRG.PUL slave man -ART FOC that
v sent n n -mrph prt pron
ecouterAmaM
yɔ̀n kɛ́ɛ̀ béle bɛ̀n-den nɔ́nɛ̀ mìn-na  
the slave doesn't deserve to drink milk
yɔ̀n kɛ́ɛ̀ béle bɛ̀nden nɔ́nɛ̀ mìnna
yɔ̀n kɛ̀ɛ béle bɛ̀n len nɔ́nɔ mìn la
slave man -ART COP.NEG meet -PC.RES milk -ART drink -GER
n n -mrph cop v -mrph n -mrph v -mrph
ecouterMusK
wáala  
That's it.
wáala
wáala
ETRG.FR
itj
ecouterAmaM
n de fúlà le bɛ̀nden nɔ́nɛ̀ mìn-na, hári dún tùgun, i la nìngéè le dé, a la nìngi máa  
It's me the Fulbe, who deserves to drink milk, and the cow also, it's your cow, not his cow
n de fúlà le bɛ̀nden nɔ́nɛ̀ mìnna hári dún tùgun i la nìngéè le dé a la nìngi máa
n le fúla le bɛ̀n nden nɔ́nɔ mìn la hári dún tùgun i la nìngí le dé a la nìngi máa
1SG FOC fula -ART FOC meet -DIM milk -ART drink -GER but so again 2SG POSS cow -ART FOC EMPH 3SG POSS cow NEG.COP
pron prt n -mrph prt v -mrph n -mrph v -mrph prt part adv pron conj n -mrph prt prt pron conj n cop
ecouterMusK
hári i la nìngéè le  
It's your cow
hári i la nìngéè le
hári i la nìngí le
but 2SG POSS cow -ART FOC
prt pron conj n -mrph prt
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
bon, fɛ̋nfɛn mín i ɲɔ́ɔ là  
well, all that is there,
bon fɛ̋nfɛn mín i ɲɔ́ɔ là
bon fɛ̋nfɛn mín bi ɲɔ́ɔ là
ETRG.FR something REL be that LOC
itj n n cop pron pp
ecouterMusK
fɛ̋nfɛn ittu  
all sort of taxes (ittugol PUL 'take away')
fɛ̋nfɛn ittu
fɛ̋nfɛn ittu
something ETRG.PUL
n n
ecouterMusK
s' i táata i ka i pàrɛ́  
If you go and put on fancy clothes,
s i táata i ka i pàrɛ́
si i tága ta i ka i pàrɛ́
if 2SG go -PST.INTR 2SG PST.TR 2SG ETRG.FR
conj pron v -mrph pron pm pron v
ecouterMusK
mínnù k' a wà Sɛ̀nɛgáali, i le máa táa Sɛ̀nɛgáali, s' an k' a gàynɛ, an mán nàa, anu máni kànkíran dáà láka, an n' a fɛ́lɛ kànkíran hàjjíga kɛɛ bólo  
Those who go to Senegal, and you don't go to Senegal, if they've been fortunate, when they come back, when they open the suitcase, they would see that that one has a good suitcase.
mínnù k a wà Sɛ̀nɛgáali i le máa táa Sɛ̀nɛgáali s an k a gàynɛ an mán nàa anu máni kànkíran dáà láka an n a fɛ́lɛ kànkíran hàjjíga kɛɛ bólo
mín nù ka a wà Sɛ̀nɛgáali i le máa tága Sɛ̀nɛgáali si anu ka a gàynɛ anu máni nàa anu máni kànkíran dáa láka anu ni a fɛ́lɛ kànkíran hàjjíga kɛɛ bólo
REL -PL PST.TR 3SG go Senegal 2SG FOC NEG.COP go Senegal if 3PL PST.TR 3SG finish 3PL COND come 3PL COND suitcase mouth -ART open 3PL OPT 3SG watch suitcase good this arm
n -mrph pm pron v n.loc pron prt cop v n.loc conj pron pm pron v pron pm v pron pm n n -mrph v pron pm pron v n n pron n
ecouterMusK
an t' a.. an ni bɔ́ɔ yan, an n' a wà kàn tɔ mànsáà báta  
they leave here and go up to the chief
an t a an ni bɔ́ɔ yan an n a wà kàn mànsáà báta
anu tée a anu ni bɔ́ɔ yan anu ni a wà kàn mànsa báta
3PL NEG.POT 3SG 3PL OPT leave that 3PL OPT 3SG go place in chief -ART at
pron pm pron pron pm v pron pron pm pron v n.loc pp n -mrph n.loc
ecouterMusK
an n' a wà háa s' a nɔ́kkɛta háa Sɛ́nɛgal  
They go till they arrive to Senegal.
an n a wà háa s a nɔ́kkɛta háa Sɛ́nɛgal
anu ni a wà háa si a nɔ́kkɛ ta háa Sɛ́nɛgal
3PL OPT 3SG CONJ as.far.as if 3SG ETRG.PUL -PST.INTR as.far.as TOPON
pron pm pron conj conj conj pron v -mrph conj n.prop
ecouterMusK
a t' a gàynɛ  
he was fortunate, he succeeded
a t a gàynɛ
a báti a gàynɛ
3SG PRF 3SG finish
pron pm pron v
ecouterMusK
a n' nàa kànkíran fɛ, an tée sɔ̀n i ni màga a là  
When he comes with the suitcase, the wouldn let you touch it
a n nàa kànkíran an tée sɔ̀n i ni màga a là
a ni nàa kànkíran anu tée sɔ̀n i ni màga a là
3SG OPT come suitcase with 3PL NEG.POT agree 2SG OPT touch 3SG LOC
pron pm v n pp pron pm v pron pm v pron pp
ecouterMusK
a tée sɔ̀n i ni màga a là  
they don't let you touch it.
a tée sɔ̀n i ni màga a là
a tée sɔ̀n i ni màga a là
3SG NEG.POT agree 2SG OPT touch 3SG LOC
pron pm v pron pm v pron pp
ecouterMusK
mànsáà n' a fɔ́ɔ: é! o tága a yén dé  
The chief sais: go and look for him
mànsáà n a fɔ́ɔ o tága a yén dé
mànsa ni a fɔ́ɔ hé wo tága a yén dé
chief -ART OPT 3SG say hey! 2PL go 3SG see EMPH
n -mrph pm pron v itj pron v pron v prt
ecouterMusK
o tága a yén dé  
go and look for him
o tága a yén dé
o tága a yén dé
2PL go 3SG see EMPH
pron v pron v prt
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
a mán tága a yén, a mán nàa, won' de táa-la kùrsi-nden kára-la háa n kúngbɛlɛn tɔ yan káa  
When he goes to look for him, when he comes, he (the chief) causes small trousers to be sawn till my knees like that
a mán tága a yén a mán nàa won de táala kùrsinden kárala háa n kúngbɛlɛn yan káa
a máni tága a yén a máni nàa wo nù le tága la kùrsu nden kára la háa n kúngbɛlɛn yan káa
3SG COND go 3SG see 3SG COND come that -PL FOC go -GER trousers -DIM sew -GER as.far.as 1SG knee in that this.way
pron pm v pron v pron pm v pron -mrph prt v -mrph n -mrph v -mrph conj pron n pp pron adv
ecouterMusK
i le nɔn na dòrikí báà i kán nà háa dùgu ma  
now, your big boubou, from you neck till the earrth
i le nɔn na dòrikí báà i kán nà háa dùgu ma
i le nɔn la dòrikí báa i kán là háa dùgu ma
2SG FOC but POSS shirt big -ART 2SG neck LOC as.far.as earth to
pron prt itj conj n adj -mrph pron n pp conj n pp
ecouterMusK
fáyida, tùbábu tée mín bìla a yɛ̀tɛ kán nà, i wo le bìla-la i yɛ̀tɛ kán nà  
Really, that what a even white person cannot wear, you wear it.
fáyida tùbábu tée mín bìla a yɛ̀tɛ kán nà i wo le bìlala i yɛ̀tɛ kán nà
fàhín tùbábu tée mín bìla a ɲɛ̀tɛ kán là i wo le bìla la i ɲɛ̀tɛ kán là
DISC white.man NEG.POT REL wear 3SG oneself neck LOC 2SG that FOC wear -GER 2SG oneself neck LOC
part n pm n v pron n n pp pron pron prt v -mrph pron n n pp
ecouterMusK
n de kùrséè láa-len háa yan káa, i le kùrséè láa-len háa yan káa  
Your trousers are until there and my trousers are until there.
n de kùrséè láalen háa yan káa i le kùrséè láalen háa yan káa
n le kùrsu láa len háa yan káa i le kùrsu láa len háa yan káa
1SG FOC trousers -ART lie -PC.RES as.far.as that this.way 2SG FOC trousers -ART lie -PC.RES as.far.as that this.way
pron prt n -mrph v -mrph conj pron adv pron prt n -mrph v -mrph conj pron adv
ecouterMusK
é! i fìsa n kɔ le fɛ̀ɛrɛ là?  
Are you richer than me?
i fìsa n le fɛ̀ɛrɛ là
hé i fìsa n le fɛ̀ɛrɛ là
hey! 2SG be.better 1SG behind FOC means LOC
itj pron adj pron pp prt n pp
ecouterMusK
kànkíran, a i nàa-la le kànkíran, a ti mín kɔ́ɔ le wő  
he comes with a suitcase, and whoever he gives it to,
kànkíran a i nàala le kànkíran a ti mín kɔ́ɔ le wő
kànkíran a bi nàa la le kànkíran a báti mín kɔ́ɔ le wő
suitcase 3SG be come -GER FOC suitcase 3SG PRF REL give FOC UNIV
n pron cop v -mrph prt n pron pm n v prt dtm
ecouterMusK
wo fóo i táa-la le kà láa kànkíran tɔ, kà dòni bɔ́ɔ ɲɔ́ɔ  
All this is taken and put into the suitcase, and his luggage is carried away
wo fóo i táala le kà láa kànkíran kà dòni bɔ́ɔ ɲɔ́ɔ
wo főo bi tága la le kà láa kànkíran kà dòni bɔ́ɔ ɲɔ́ɔ
that UNIV be go -GER FOC SEQ lie suitcase in SEQ transport leave that
pron dtm cop v -mrph prt conj v n pp conj v v pron
ecouterAbdK
k' a fóo ta-nàati  
and all this is carried back
k a fóo tanàati
kà a főo ta nàati
SEQ 3SG UNIV REP- bring
conj pron dtm mrph- v
ecouterchorus
mhm?  
Really?
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMarK
n ka wo le nɔn fɔ́ɔ nun, kó anu báti mín kɔ́ɔ nun  
that' s what I had told, that what they had given,
n ka wo le nɔn fɔ́ɔ nun kó anu báti mín kɔ́ɔ nun
n ka wo le nɔn fɔ́ɔ nun kó anu báti mín kɔ́ɔ nun
1SG PST.TR that FOC but say RETR say 3PL PRF REL give RETR
pron pm pron prt itj v prt v pron pm n v prt
ecouterMusK
tígi dún  
that's it
tígi dún
tígitigi dún
exactly so
itj part
ecouterMarK
wo fɔ̋pu ta-dɛ̀n tùgun kànkíran tɔ, mànsáà n' a fɔ́ɔ k' a fóo la-dɛ̀n, k' a dòni mànsáà báta, i le mín táa-ta ɲíninrè tɔ, i ni tóo wo ɲàâ  
All that is gathered again in the suitcase, the chief sais to gather it all and to carry it to the chief, and you who had gone to look for your fortune you remain without anything
wo fɔ̋pu tadɛ̀n tùgun kànkíran mànsáà n a fɔ́ɔ k a fóo ladɛ̀n k a dòni mànsáà báta i le mín táata ɲíninrè i ni tóo wo ɲàâ
wo főo ta dɛ̀n tùgɛn kànkíran mànsa ni a fɔ́ɔ kà a főo la dɛ̀n kà a dòni mànsa báta i le mín tága ta ɲínin ri i ni tóo wo ɲàa
that UNIV REP- gather seedbed suitcase in chief -ART OPT 3SG say SEQ 3SG UNIV CAUS- gather SEQ 3SG transport chief -ART at 2SG FOC REL go -PST.INTR look.for -NMLZ.TR -ART in 2SG OPT leave that manner -ART
pron dtm mrph- v n n pp n -mrph pm pron v conj pron dtm mrph- v conj pron v n -mrph n.loc pron prt n v -mrph v -mrph -mrph pp pron pm v pron n -mrph
ecouterMusK
wáala  
So it is.
wáala
wáala
ETRG.FR
itj
ecouterMusK
i ni tóo wo ɲàâ  
You stay like this
i ni tóo wo ɲàâ
i ni tóo wo ɲàa
2SG OPT leave that manner -ART
pron pm v pron n -mrph
ecouterMarK
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterAmaM
dɔ́nku n b' a síkkɛ-len wo le b' a máa-len óma le fàtafíɲɛ̀nù mín bi kákkabɛ fɔ́ɔ-la  
So, I think that it's because of this that we, the black who speak Kakabe,
dɔ́nku n b a síkkɛlen wo le b a máalen óma le fàtafíɲɛ̀nù mín bi kákkabɛ fɔ́ɔla
dɔ́nku n bi a síkkɛ len wo le bi a máa len óma le fàtafín nù mín bi kákkabɛ fɔ́ɔ la
ETRG.FR 1SG be 3SG suppose -PC.RES that FOC be 3SG do -PC.RES 1PL.INCL FOC African -ART -PL REL be kakkabe say -GER
itj pron cop pron v -mrph pron prt cop pron v -mrph pron prt n -mrph -mrph n cop n v -mrph
ecouterAmaM
wo le ma la-sàagi-len kɔ́ɔma kɛɛ tɔ háa a k' a kɛ́ɛ bìi ɲínan, sàn káɲɲa fɛ́ɛ-len kómin nà, káa wo le béle ma la-sàagi-len kɔ́ɔma?  
is it this that makes us go back so that now this year, when this year has approached, or doesn't this make us go back?
wo le ma lasàagilen kɔ́ɔma kɛɛ háa a k a kɛ́ɛ bìi ɲínan sàn káɲɲa fɛ́ɛlen kómin nà káa wo le béle ma lasàagilen kɔ́ɔma
wo le ma la sàagi len kɔ́ɔma kɛɛ háa a ka a kɛ́ɛ bìi ɲínan sàn káɲɲa fɛ́ɛ len kómin là káa wo le béle ma la sàagi len kɔ́ɔma
that FOC 1PL CAUS- return -PC.RES behind this in much 3SG PST.TR 3SG do now this.year year level blow -PC.RES how LOC or.INTERR that FOC COP.NEG 1PL CAUS- return -PC.RES behind
pron prt pron mrph- v -mrph pp pron pp adv pron pm pron v adv adv n n.loc v -mrph adv pp conj pron prt cop pron mrph- v -mrph pp
ecouterAmaM
pàsɛ́ i mán' a wà fúlànù báta, i si bón bíɲɛ̀.. i si páani bóɲɛ̀nù yén, i si ɔ́tɛ̀nù yén, anu déɲɛ̀nù bi tìbáabu dùgéèn' tɔ  
Because when you come to Fulbe you see metal roof houses, cars, their children are in the countries of white people
pàsɛ́ i mán a wà fúlànù báta i si bón bíɲɛ̀ i si páani bóɲɛ̀nù yén i si ɔ́tɛ̀nù yén anu déɲɛ̀nù bi tìbáabu dùgéèn
pàsɛ́ i máni a wà fúla nù báta i si bón bín i si páani bón nù yén i si ɔ́tɔ nù yén anu dén nù bi tìbáabu dùgu nù
because 2SG COND 3SG go fula -ART -PL at 2SG if house grass -ART 2SG POT metal house -ART -PL see 2SG POT car -ART -PL see 3PL child -ART -PL be white.man earth -ART -PL in
conj pron pm pron v n -mrph -mrph n.loc pron conj n n -mrph pron pm n n -mrph -mrph v pron pm n -mrph -mrph v pron n -mrph -mrph cop n n -mrph -mrph pp
ecouterAmaM
óma le ma sìgi-len, hàyi fɛ̋nfɛn tí fɛ̋nfɛn béle ma bólo  
And we sit there and we don't have anything (ti ??)
óma le ma sìgilen hàyi fɛ̋nfɛn tí fɛ̋nfɛn béle ma bólo
óma le ma sìgi len hàyi fɛ̋nfɛn tí fɛ̋nfɛn béle ma bólo
1PL.INCL FOC 1PL sit -PC.RES even something ETRG.MNK something COP.NEG 1PL arm
pron prt pron v -mrph dtm n pm n cop pron n
ecouterAmaM
dɔ́nku n k' a síkkɛ háray wo ɲɔ́ɔ tɔ́ɔrɛ̀ le nàa-ta ɓá a b' a máa-la háa ma tɔ́ɔrɔ-len háa ma fɛ́wundi-len yan káɲɲa kómin nà nɛ́ɛ̀?  
So, I think that this problem came because it made that we suffer this way till the present time now, right?
dɔ́nku n k a síkkɛ háray wo ɲɔ́ɔ tɔ́ɔrɛ̀ le nàata ɓá a b a máala háa ma tɔ́ɔrɔlen háa ma fɛ́wundilen yan káɲɲa kómin nà nɛ́ɛ̀
dɔ́nku n ka a síkkɛ háray wo ɲɔ́ɔ tɔ́ɔrɔ le nàa ta ɓáy a bi a máa la háa ma tɔ́ɔrɔ len háa ma fɛ́wundi len yan káɲɲa kómin là nɛ́ɛ̀
ETRG.FR 1SG PST.TR 3SG suppose so that that suffering -ART FOC come -PST.INTR as 3SG be 3SG do -GER as.far.as 1PL suffer -PC.RES as.far.as 1PL be.actually -PC.RES that level how LOC EMPH
itj pron pm pron v itj pron pron n -mrph prt v -mrph conj pron cop pron v -mrph conj pron v -mrph conj pron v -mrph pron n.loc adv pp part
ecouterAmaM
wo le máa-ta sábuè là, káa wo le máa máa sábuè là?  
Is it this the reason or isn't it the reason?
wo le máata sábuè là káa wo le máa máa sábuè là
wo le máa ta sábu là káa wo le máa máa sábu là
that FOC do -PST.INTR support -ART LOC or.INTERR that FOC NEG.COP do support -ART LOC
pron prt v -mrph n -mrph pp conj pron prt cop v n -mrph pp
ecouterchorus
wo le fɛ̋w!  
this is it indeed!
wo le fɛ̋w
wo le fɛ̋w
that FOC at.all
pron prt itj
ecouterAmaM
wo sábuè le óma le kùnma háa kɔ̀tɛ́ɛ̀  
This reason we have it still.
wo sábuè le óma le kùnma háa kɔ̀tɛ́ɛ̀
wo sábu le óma le kùnma háa kɔ̀tɛ́ɛ̀
that support -ART FOC 1PL.INCL FOC on as.far.as now
pron n -mrph prt pron prt pp conj adv
ecouterIdrK
wo le fɛ̋w!  
That's it indeed
wo le fɛ̋w
wo le fɛ̋w
that FOC at.all
pron prt itj
ecouterAmaM
kɔ̀nɔ nɔn kɔ̀tɛ́ɛ̀ nun wo ɲɔ́ɔ ti bóloka  
But now it has left
kɔ̀nɔ nɔn kɔ̀tɛ́ɛ̀ nun wo ɲɔ́ɔ ti bóloka
kɔ̀nɔ nɔn kɔ̀tɛ́ɛ̀ nun wo ɲɔ́ɔ báti bóloka
but but now RETR that that PRF leave
conj itj adv prt pron pron pm v
ecouterAmaS
a báti bóloka  
Tt was left
ecouterAmaM
fɛ́n de máata wo sábu là háa wo ɲɔ́ɔ bóloka-ta?  
For what reason was it left?
fɛ́n de máata wo sábu là háa wo ɲɔ́ɔ bólokata
fɛ́n le máa ta wo sábu là háa wo ɲɔ́ɔ bóloka ta
thing FOC do -PST.INTR that support LOC as.far.as that that leave -PST.INTR
n prt v -mrph pron n pp conj pron pron v -mrph
ecouterMusK
álla  
God
álla
álla
God
n
ecouterAmaM
álla ni fɛ́n de?  
God and what else?
álla ni fɛ́n de
álla ni fɛ́n le
God OPT thing FOC
n pm n prt
ecouterIdrK
álla nin.. álla nin Sɛ́ɛku Tùré,  
God and Seku Ture
álla nin álla nin Sɛ́ɛku Tùré
álla nin álla nin Sɛ́ɛku Tùré
God and God and Sekou NOM.CL
n conj n conj n n
ecouterAmaS
álla nin Sɛ́ɛku Tùré  
God and Seku Ture
ecouterAmaM
Sɛ́ɛku Tùré, ɓá hári wo ɲɔ́ɔ mu ma la mɔ̀gɛ́ɛ̀ le là káa a mu fúla le là?  
Seku Ture, is he our person, or is he a Fulbe?
Sɛ́ɛku Tùré ɓá hári wo ɲɔ́ɔ mu ma la mɔ̀gɛ́ɛ̀ le là káa a mu fúla le là
Sɛ́ɛku Tùré ɓáy hári wo ɲɔ́ɔ mu ma la mɔ̀gɔ le là káa a mu fúla le là
Sekou NOM.CL as but that that IDENT 1PL POSS man -ART FOC LOC or.INTERR 3SG IDENT fula FOC LOC
n n conj prt pron pron cop pron conj n -mrph prt pp conj pron cop n prt pp
ecouterAbdK
fúla máa  
He isn't Fulbe
fúla máa
fúla máa
fula NEG.COP
n cop
ecouterchorus
ma la mɔ̀gɔ le wo là  
he is our man
ma la mɔ̀gɔ le wo là
ma la mɔ̀gɔ le wo là
1PL POSS man FOC that LOC
pron conj n prt pron pp
ecouterAmaM
ɓá hári a i tɛ̀ren wo ɲɔ́ɔ fàtafíɲɛ̀ le  
because he is a black man
ɓá hári a i tɛ̀ren wo ɲɔ́ɔ fàtafíɲɛ̀ le
ɓáy hári a si tɛ̀ren wo ɲɔ́ɔ fàtafín le
as but 3SG POT find that that African -ART FOC
conj prt pron pm v pron pron n -mrph prt
ecouterchorus
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterAmaM
a k' a tàran a la mɔ̀gɛ́ɛ̀nù fàtafíɲɛ̀n' tɔ́ɔrɔ-len  
He found that his people suffered
a k a tàran a la mɔ̀gɛ́ɛ̀nù fàtafíɲɛ̀n tɔ́ɔrɔlen
a ka a tàran a la mɔ̀gɔ nù fàtafín nù tɔ́ɔrɔ len
3SG PST.TR 3SG find 3SG POSS man -ART -PL African -ART -PL suffer -PC.RES
pron pm pron v pron conj n -mrph -mrph n -mrph -mrph v -mrph
ecouterchorus
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterAmaM
a k' a tàran kɔ̀tɛ́ɛ̀ wonù yén-na tɔ́ɔrɛ̀ búutɔ ɲɔ́ɔ a n' an tóo tɔ́ɔrɛ̀ búutɔ ɲɔ́ɔ, háray tùgun háray a máa ɲìn a ma  
It was that to see them suffer and to leave them there in the sufferings, it wasn't good for him
a k a tàran kɔ̀tɛ́ɛ̀ wonù yénna tɔ́ɔrɛ̀ búutɔ ɲɔ́ɔ a n an tóo tɔ́ɔrɛ̀ búutɔ ɲɔ́ɔ háray tùgun háray a máa ɲìn a ma
a ka a tàran kɔ̀tɛ́ɛ̀ wo nù yén la tɔ́ɔrɔ búutɔ ɲɔ́ɔ a ni anu tóo tɔ́ɔrɔ búutɔ ɲɔ́ɔ háray tùgun háray a máa ɲìn a ma
3SG PST.TR 3SG find now that -PL see -GER suffering -ART in that 3SG OPT 3PL leave suffering -ART in that so again so 3SG NEG.COP be.good 3SG to
pron pm pron v adv pron -mrph v -mrph n -mrph pp pron pron pm pron v n -mrph pp pron itj adv itj pron cop v pron pp
ecouterIdrK
a máa díi a yen  
He didn't like it.
a máa díi a yen
a máa díi a yen
3SG NEG.COP pleasant 3SG for
pron cop adj pron pp
ecouterAmaM
pàsɛ́ wo ɲɔ́ɔ tɔ́ɔrɔta káamin háray tùgun, a tɔ́ɔrɔ-len ɲɔ́ɔ le  
Because that from what they suffered, he suffered from it too.
pàsɛ́ wo ɲɔ́ɔ tɔ́ɔrɔta káamin háray tùgun a tɔ́ɔrɔlen ɲɔ́ɔ le
pàsɛ́ wo ɲɔ́ɔ tɔ́ɔrɔ ta káamin háray tùgun a tɔ́ɔrɔ len ɲɔ́ɔ le
because that that suffer -PST.INTR when so again 3SG suffer -PC.RES that FOC
conj pron pron v -mrph adv itj adv pron v -mrph pron prt
ecouterchorus
wo ɲɔ́ɔ le  
That's it.
wo ɲɔ́ɔ le
wo ɲɔ́ɔ le
that that FOC
pron pron prt
ecouterAmaM
dɔ́nku a ka i lɔ̀ɔ, ála là, a ka gɛ̀rɛ́ɛ̀ kɛ́ɛ, háa a ka tɔ́ɔrɛ̀ wo ɲɔ́ɔ bɔ́ɔ óma kùnma  
So, he stopped and made war, and removed the suffering from us
dɔ́nku a ka i lɔ̀ɔ ála là a ka gɛ̀rɛ́ɛ̀ kɛ́ɛ háa a ka tɔ́ɔrɛ̀ wo ɲɔ́ɔ bɔ́ɔ óma kùnma
dɔ́nku a ka i lɔ̀ɔ álla là a ka gɛ̀rɛ kɛ́ɛ háa a ka tɔ́ɔrɔ wo ɲɔ́ɔ bɔ́ɔ óma kùnma
ETRG.FR 3SG PST.TR REFL stop God LOC 3SG PST.TR strife -ART do as.far.as 3SG PST.TR suffering -ART that that leave 1PL.INCL on
itj pron pm pron v n pp pron pm n -mrph v conj pron pm n -mrph pron pron v pron pp
ecouterchorus
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterAmaM
dɔ́nk báriki álla nin wo le, ma la kìnáànù a nin dúbànù, n k' a síkkɛ dó óma wo le kùnma háa yan káɲɲa káa,  
So, thanks to God, to you, our parents and to the beneditions, I think that we are in this now.
dɔ́nk báriki álla nin wo le ma la kìnáànù a nin dúbànù n k a síkkɛ dó óma wo le kùnma háa yan káɲɲa káa
dɔ́nk báriki álla nin wo le ma la kìna nù a nin dúba nù n ka a síkkɛ dó óma wo le kùnma háa yan káɲɲa káa
ETRG.FR thanks.to God and that FOC 1PL POSS old.man -ART -PL 3SG and blessing -ART -PL 1SG PST.TR 3SG suppose FOC.do 1PL.INCL that FOC on as.far.as that level this.way
itj conj n conj pron prt pron conj n -mrph -mrph pron conj n -mrph -mrph pron pm pron v prt pron pron prt pp conj pron n.loc adv
ecouterchorus
àmíini  
Amen
àmíini
àmíini
amen
itj
ecouterAmaM
álla mu dúba ma-kàfu-la  
God help us.
álla mu dúba makàfula
álla mu dúba ma kàfu la
God IDENT bless VERB.PL- gather -GER
n cop v mrph- v -mrph
ecouterchorus
àmíini  
Amen
àmíini
àmíini
amen
itj
ecouterAmaS
Lànsána Kɔ́ntɛ nàata a k' a ma-kàfu, Àlfá Kɔ̀ndɛ́ tùgun y' a ma-kàfu-la ɲɔ́ɔ, ??  
Lansan Konte came and made it bigger, and Alfa Konde made it bigger yet (the liberty)
ecouterAmaM
wo ɲàâ le dún mu  
This is true.
wo ɲàâ le dún mu
wo ɲàa le dún mu
that manner -ART FOC so IDENT
pron n -mrph prt part cop
ecouterMusK
ɛɛ.. ehin i kó Bɔ́ɔjɛ, Hɔ́ɔrɛdala  
well, like Booje, Hooredala
ɛɛ ehin i kó Bɔ́ɔjɛ Hɔ́ɔrɛdala
ɛɛ ehin i kó Bɔ́ɔjɛ Hɔ́ɔrɛdala
ur ? 2SG say TOPON TOPON
itj ? pron v n.prop n.prop
ecouterMusK
káawőokàn  
Everywhere.
káawőokàn
káawőokàn
everywhere
adv
ecouterMusK
fɛ́n de lɛ́sɛ-la a bólo, kó màkɛ́rɛ̀, màkɛ́rɛ̀  
the thing that is fabricated by him, the sedan.
fɛ́n de lɛ́sɛla a bólo kó màkɛ́rɛ̀ màkɛ́rɛ̀
fɛ́n le le a bólo kó màkɛ́rɛ màkɛ́rɛ
thing FOC FOC 3SG arm say sedan -ART sedan -ART
n prt prt pron n v n -mrph n -mrph
ecouterMusK
màkɛ́rɛ̀ wo, lɔ́gɔ le kìtilen  
This platform, it's wood tied up
màkɛ́rɛ̀ wo lɔ́gɔ le kìtilen
màkɛ́rɛ wo lɔ́gɔ le kìti len
sedan -ART that tree FOC tie -PC.RES
n -mrph pron n prt v -mrph
ecouterIdrK
lɔ́gɔ wo le kìti-len  
These sticks are tied together
lɔ́gɔ wo le kìtilen
lɔ́gɔ wo le ka
wish that FOC PST.TR
n pron prt pm
ecouterIdrK
a nin kà a náani láa káa, kà lɔ́gɔ kànka yan káa, kànka yan káa bɛ̀ntɛ́ɛ̀ là  
and to put four spears there, and to put across them the sticks like a platform
a nin kà a náani láa káa kà lɔ́gɔ kànka yan káa kànka yan káa bɛ̀ntɛ́ɛ̀ là
a nin ka a náani láa káa kà lɔ́gɔ kànka yan káa kànka yan káa bɛ̀ntɛ là
3SG and PST.TR 3SG four lie this.way SEQ tree put.accross that this.way put.accross that this.way platform -ART LOC
pron conj pm pron num v adv conj n v pron adv v pron adv n -mrph pp
ecouterMusK
fɛ́n.. fɛ́n  
The thing..
fɛ́n fɛ́n
fɛ́n fɛ́n
thing thing
n n
ecouterIdrK
mɛ̀nán, kà dóo láa kántɔ tùgun, pàsɛ́ fìla lé, kà dóo kìti yan, k a nàati kántɔ, k' a dóo tùgun kìti ɲɔ́ɔ là pàsɛ́ hári tèle máa kée a ma kómin  
Then you put some more (sticks) on the top, and tie it there, and put it on the top and tie it up again, so that the sun doesn't come there.
mɛ̀nán kà dóo láa kántɔ tùgun pàsɛ́ fìla lé kà dóo kìti yan k a nàati kántɔ k a dóo tùgun kìti ɲɔ́ɔ là pàsɛ́ hári tèle máa kée a ma kómin
mɛ̀nán kà dóo láa kántɔ tùgun pàsɛ́ fìla le kà dóo kìti yan kà a nàati kántɔ ka a dóo tùgun kìti ɲɔ́ɔ là pàsɛ́ hári tèle máa kée a ma kómin
ETRG.FR SEQ one lie above again because two FOC SEQ one tie that SEQ 3SG bring above PST.TR 3SG one again tie that LOC because but sun NEG.COP arrive 3SGto how
itj conj n v adv adv conj num prt conj n v pron conj pron v adv pm pron n adv v pron pp conj prt n cop v propp adv
ecouterIdrK
a le mán' a sìgi ɲɔ́ɔ bi tùgun, bɛ̀ntɛ́ɛ̀ dóo láa-len káamin, a le y' a sìgi-la ɲɔ́ɔ le  
When he sits there, there where the platform is, he sits there,
a le mán a sìgi ɲɔ́ɔ bi tùgun bɛ̀ntɛ́ɛ̀ dóo láalen káamin a le y a sìgila ɲɔ́ɔ le
a le máni a sìgi ɲɔ́ɔ bi tùgun bɛ̀ntɛ dóo láa len káamin a le bi a sìgi la ɲɔ́ɔ le
3SG FOC COND 3SG sit that be again platform -ART one lie -PC.RES when 3SG FOC be 3SG sit -GER that FOC
pron prt pm pron v pron cop adv n -mrph n v -mrph adv pron prt cop pron v -mrph pron prt
ecouterIdrK
mɔ̀gɔ náani, dóè ɲáa tɔ yan, dóo yan, dóo yan  
Four people, some in front, one here, one person here,
mɔ̀gɔ náani dóè ɲáa yan dóo yan dóo yan
mɔ̀gɔ náani dóo ɲáa yan dóo yan dóo yan
man four one -ART eye in that one that one that
n num n -mrph n pp pron n pron n pron
ecouterIdrK
lɔ́gɔɛ̀ dóo bólo yan nà kùn yan nà dóè tùgun kùn, yan nà dóo kɔ́ɔma, dóo kɔ́ɔma  
one has this further end of the stick, and the other that end of the stick, and the bakc end of the stick there, the other back end of the stick there.
lɔ́gɔɛ̀ dóo bólo yan nà kùn yan nà dóè tùgun kùn yan nà dóo kɔ́ɔma dóo kɔ́ɔma
lɔ́gɔ dóo bólo yan là kùn yan là dóo tùgun kùn yan là dóo kɔ́ɔma dóo kɔ́ɔma
tree -ART one arm that LOC head that LOC one -ART again head that LOC one behind one behind
n -mrph n n pron pp n pron pp n -mrph adv n pron pp n pp n pp
ecouterIdrK
anu kúruba le nɔn, a i tàran an i kɔ́ɔma, anu b' a róndi-len  
Their group, they are behind it, and they carry him,
anu kúruba le nɔn a i tàran an i kɔ́ɔma anu b a róndilen
anu kúruba le nɔn a si tàran anu bi kɔ́ɔma anu bi a róndi len
3PL group FOC but 3SG POT find 3PL be behind 3PL be 3SG carry -PC.RES
pron n prt itj pron pm v pron cop pp pron cop pron v -mrph
ecouterIdrK
dóo máni kɔ̀ri, dóo tùgun ni bòri, i n' a bìta  
When one is tired, the other one run there and takes it,
dóo máni kɔ̀ri dóo tùgun ni bòri i n a bìta
dóo máni kɔ̀ri dóo tùgun ni bòri i ni a bìta
one COND fail.to one again OPT run GENER OPT 3SG seize
n pm v n adv pm v pron pm pron v
ecouterJerK
yan kɔ̀tɛ́ɛ̀ Ìdrísa, n n' i ɲìninká ɲɔ́ɔ kúma kélen nà  
Now, Idrisa, I want to ask you one thing,
yan kɔ̀tɛ́ɛ̀ Ìdrísa n n i ɲìninká ɲɔ́ɔ kúma kélen nà
yan kɔ̀tɛ́ɛ̀ Ìdrísa n ni i ɲìninká ɲɔ́ɔ kúma kélen là
that now NOM.M 1SG OPT 2SG ask that speech one LOC
pron adv n.prop pron pm pron n pron n num pp
ecouterJerK
i t' a lɔ́n táarika mu fìla le là?  
Do you know that this story has two parts?
i t a lɔ́n táarika mu fìla le là
i báti a lɔ́n táarika mu fìla le là
2SG PRF 3SG know tale IDENT two FOC LOC
pron pm pron v n cop num prt pp
ecouterchorus
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterJerK
kìnáànù táa-la.. táarika prɛ́myɛ le fɔ́ɔ-len, káa Álimu wo le fɔ́ɔ-len yan  
the first part has been told, uncle Alimu has told the first story
kìnáànù táala táarika prɛ́myɛ le fɔ́ɔlen káa Álimu wo le fɔ́ɔlen yan
kìna nù tága la táarika prɛ́myɛ le fɔ́ɔ len káawu Álimu wo le fɔ́ɔ len yan
old.man -ART -PL go -GER tale ETRG.FR FOC say -PC.RES uncle NOM.M that FOC say -PC.RES that
n -mrph -mrph v -mrph n n prt v -mrph n n.prop pron prt v -mrph pron
ecouterchorus
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterJerK
táarikà, óma le táa tɔ́ɔrɔya, kɛɛnù ka mín fɔ́ɔ, óma le ka tɔ́ɔrɔya mín máanditɛ  
the story, our suffering, that what he has told, the suffering that we remember
táarikà óma le táa tɔ́ɔrɔya kɛɛnù ka mín fɔ́ɔ óma le ka tɔ́ɔrɔya mín máanditɛ
táarika óma le táa tɔ́ɔrɔya kɛɛ nù ka mín fɔ́ɔ óma le ka tɔ́ɔrɔya mín máanditɛ
tale -ART 1PL.INCL FOC part difficulty this -PL PST.TR REL say 1PL.INCL FOC PST.TR difficulty REL remember
n -mrph pron prt n n pron -mrph pm n v pron prt pm n n v
ecouterJerK
kɔ̀tɛ́ɛ̀ wo ɲɔ́ɔ le si fɛ́lɛ yan, si tɛ̀renta, a fɔ́lɔ-nan dóo, a i wo le màɲíninka-la, fó ma ni dónden fɔ́ɔ  
Now, this is what will be looked at here, the other one first, this is what she's asking for, and we will talk about it a little bit
kɔ̀tɛ́ɛ̀ wo ɲɔ́ɔ le si fɛ́lɛ yan si tɛ̀renta a fɔ́lɔnan dóo a i wo le màɲíninkala fó ma ni dónden fɔ́ɔ
kɔ̀tɛ́ɛ̀ wo ɲɔ́ɔ le si fɛ́lɛ yan si tɛ̀ren ta a fɔ́lɔ nan dóo a bi wo le màɲíninka la fó ma ni dónden fɔ́ɔ
now that that FOC POT watch that if find -PST.INTR 3SG start -PC.DEB one 3SG be that FOC ask -GERone.needs.to 1PL OPTlittle say
adv pron pron prt pm v pron conj v -mrph pron v -mrph n pron cop pron prt v -mrpconj pron pm v
ecouterchorus
ma y a fóo le dún dónden fɔ́ɔ-la, a fóo dónden fɔ́ɔ  
we will talk about all it a little bit, we will talk about it
ma y a fóo le dún dónden fɔ́ɔla a fóo dónden fɔ́ɔ
ma bi a főo le dún dónden fɔ́ɔ la a főo dónden fɔ́ɔ
1PL be 3SG UNIV FOC so little say -GER 3SG UNIV little say
pron cop pron dtm prt part adv v -mrph pron dtm adv v
ecouterAmaM
o ka mín lɔ́n, wo i wo le yìta-la, kɛɛn' ka mín lɔ́n, an i wo le yìta-la  
Tell that what you know, everything that one knows, he should tell it.
o ka mín lɔ́n wo i wo le yìtala kɛɛn ka mín lɔ́n an i wo le yìtala
o ka mín lɔ́n wo bi wo le yìta la kɛɛ nù ka mín lɔ́n anu bi wo le yìta la
2PL PST.TR REL know 2PL be that FOC say.RESP -GER this -PL PST.TR REL know 3PL be that FOC say.RESP -GER
pron pm n v pron cop pron prt v -mrph pron -mrph pm n v pron cop pron prt v -mrph
ecouterMarK
mákɛr wo tɔ, dóo tée i kèn na-tùgu kà bèe?  
And this platform, cannot a person stumble and fall down?
mákɛr wo dóo tée i kèn natùgu kà bèe
màkɛ́r wo dóo tée i kèn la tùgu ka bòyi
sedan that in one NEG.POT REFL leg CAUS- pound PST.TR fall
n pron pp n pm pron n mrph- v pm v
ecouterIdrK
i lɔ̀ɔ nɔn, ma i nàa-la ɲɔ́ɔ le nɔn  
Stop here! we're coming to it!
i lɔ̀ɔ nɔn ma i nàala ɲɔ́ɔ le nɔn
i lɔ̀ɔ nɔn ma bi nàa la ɲɔ́ɔ le nɔn
2SG stop but 1PL be come -GER that FOC but
pron v itj pron cop v -mrph pron prt itj
ecouterIdrK
kɔ̀nɔ ɓá ma főo t' a fɔ́ɔ le ɲɔ́gɔn nà  
We cannot talk all together at the same time.
kɔ̀nɔ ɓá ma főo t a fɔ́ɔ le ɲɔ́gɔn nà
kɔ̀nɔ ɓáy ma főo tée a fɔ́ɔ le ɲɔ́gɔn là
but as 1PL UNIV NEG.POT 3SG say FOC one.another LOC
conj conj pron dtm pm pron v prt pron pp
ecouterMarK
a fɔ́ɔ káa, óma n' a fɔ́ɔ kélen kélen  
Tell that we have to speak one by one.
a fɔ́ɔ káa óma n a fɔ́ɔ kélen kélen
a fɔ́ɔ káa óma ni a fɔ́ɔ kélen kélen
3SG say this.way 1PL.INCL OPT 3SG say one one
pron v adv pron pm pron v num num
ecouterAmaM
o táa.. o táɲɛ̀ fɔ́ɔ dé kɔ̀tɛ́ɛ̀, ma jɛ́nti-len wo là  
Tell yours now, we're listening to you
o táa o táɲɛ̀ fɔ́ɔ dé kɔ̀tɛ́ɛ̀ ma jɛ́ntilen wo là
o táa o tán fɔ́ɔ dé kɔ̀tɛ́ɛ̀ ma gɛ́nti len wo là
2PL part 2PL POSS.EMPH -ART say EMPH now 1PL listen -PC.RES 2PL LOC
pron n pron n -mrph v prt adv pron v -mrph pron pp
ecouterAmaM
n de ka ɲìninkárè kɛ́ɛ fɔ́lɛ̀ tɔ  
I made a question at the beginning
n de ka ɲìninkárè kɛ́ɛ fɔ́lɛ̀
n le ka ɲìninká ri kɛ́ɛ fɔ́lɔ
1SG FOC PST.TR ask -NMLZ.TR -ART do beginning -ART in
pron prt pm n -mrph -mrph v n -mrph pp
ecouterJerK
táarika, kóo fìla le  
the story there are two parts
táarika kóo fìla le
táarika kóo fìla le
tale thing two FOC
n n num prt
ecouterchorus
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterJerK
kìnáànù prɛ́myɛ táà, kó káawunù, wo le yìta-len yan  
The part of the old men, the uncle has told it.
kìnáànù prɛ́myɛ táà kó káawunù wo le yìtalen yan
kìna nù prɛ́myɛ táa kó káawu nù wo le yìta len yan
old.man -ART -PL ETRG.FR part -ART say uncle -PL 2PL FOC say.RESP -PC.RES that
n -mrph -mrph n n -mrph v n -mrph pron prt v -mrph pron
ecouterJerK
dénden kɔ̀tɛ́ɛ̀ dóodo máa wo ɲɔ́ɔ lɔ́n  
The young people, nobody of them knows it.
dénden kɔ̀tɛ́ɛ̀ dóodo máa wo ɲɔ́ɔ lɔ́n
dénden kɔ̀tɛ́ɛ̀ dóodo máa wo ɲɔ́ɔ lɔ́n
child now nobody NEG.COP that that know
n adv pron cop pron pron v
ecouterchorus
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterJerK
an nin wo, ma le tɔ́ɔrɔya, ma le táà tɔ́ɔrɔyà, mín fɛ́wundi-len, ma le la jàmanáà tɔ yan kɔ̀tɛ́ɛ̀, ɓá a nin ma le jàmanáà, jàmanáà, jàmanáà fɔ́lɔ káawunù wo le fɔ́ɔ-len yan káa  
then and this, our problems, our proper problems, the present state of affairs in our country, as that and the beginning of country, country, country, the uncle has just spoken about that
an nin wo ma le tɔ́ɔrɔya ma le táà tɔ́ɔrɔyà mín fɛ́wundilen ma le la jàmanáà yan kɔ̀tɛ́ɛ̀ ɓá a nin ma le jàmanáà jàmanáà jàmanáà fɔ́lɔ káawunù wo le fɔ́ɔlen yan káa
anu nin wo ma le tɔ́ɔrɔya ma le táa tɔ́ɔrɔya mín fɛ́wundi len ma le la jàmaná yan kɔ̀tɛ́ɛ̀ ɓáy a nin ma le jàmaná jàmaná jàmaná fɔ́lɔ káawu nù wo le fɔ́ɔ len yan káa
3PL and that 1PL FOC difficulty 1PL FOC part -ART difficulty -ART REL be.actually -PC.RES 1PL FOC POSS land -ART in that now as 3SG and 1PL FOC land -ART land -ART land -ART beginning uncle -PL that FOC say -PC.RES that this.way
pron conj pron pron prt n pron prt n -mrph n -mrph n v -mrph pron prt conj n -mrph pp pron adv conj pron conj pron prt n -mrph n -mrph n -mrph n n -mrph pron prt v -mrph pron adv
ecouterchorus
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMarK
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn óma le la jàmanáà, ɓá an kɛ́ɲɛ-len de, o le tùgun, óma la jàmanáà ta-fɔ́ɔ  
Now our village, since he was in a hurry, you too, you shoul speak again about our village
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn óma le la jàmanáà ɓá an kɛ́ɲɛlen de o le tùgun óma la jàmanáà tafɔ́ɔ
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn óma le la jàmaná ɓáy anu kɛɛ le o le tùgun óma la jàmaná ta fɔ́ɔ
now but 1PL.INCL FOC POSS land -ART as 3PL this FOC 2PL FOC again 1PL.INCL POSS land -ART REP- say
adv itj pron prt conj n -mrph conj pron pron prt pron prt adv pron conj n -mrph mrph- v
ecouterAmaM
wo le tùgun, wo ma jàmanáà ta-fɔ́ɔ  
About your village, tell to us about it
wo le tùgun wo ma jàmanáà tafɔ́ɔ
wo le tùgun wo ma jàmaná ta fɔ́ɔ
2PL FOC again 2PL to land -ART REP- say
pron prt adv pron pp n -mrph mrph- v
ecouterMarK
óma fɛ́wundilen káamin yan tɔ́ɔrɔyà tɔ  
How we live now with the problems
óma fɛ́wundilen káamin yan tɔ́ɔrɔyà
óma fɛ́wundi len káamin yan tɔ́ɔrɔya
1PL.INCL be.actually -PC.RES when that difficulty -ART in
pron v -mrph adv pron n -mrph pp
ecouterJerK
áwà n de ka ɲìninkárè kɛ́ɛ bùtun nà, n de máa kúma dáli, n de ka ɲìninkárè le kɛ́ɛ bùtun nà  
Well, I've made a question, but I didn't answer, I asked a question
áwà n de ka ɲìninkárè kɛ́ɛ bùtun nà n de máa kúma dáli n de ka ɲìninkárè le kɛ́ɛ bùtun nà
áwà n le ka ɲìninká ri kɛ́ɛ bùtun là n le máa kúma dáli n le ka ɲìninká ri le kɛ́ɛ bùtun là
well 1SG FOC PST.TR ask -NMLZ.TR -ART do beginning LOC 1SG FOC NEG.COP speak ETRG.MNK 1SG FOC PST.TR ask -NMLZ.TR -ART FOC do first LOC
itj pron prt pm n -mrph -mrph v n pp pron prt cop v v pron prt pm n -mrph -mrph prt v adv pp
ecouterMusK
kɔ̀tɛ́ɛ̀ óma la jàmánà, ma béle tɔ́ɔrɔ-len, fó mín k' a jɛ̀tɛ tɔ́ɔrɔ  
Now in our village, we don't suffer, expept for that one who makes suffer himself.
kɔ̀tɛ́ɛ̀ óma la jàmánà ma béle tɔ́ɔrɔlen fó mín k a jɛ̀tɛ tɔ́ɔrɔ
kɔ̀tɛ́ɛ̀ óma la jàmaná ma béle tɔ́ɔrɔ len fó mín ka a jɛ̀tɛ tɔ́ɔrɔ
now 1PL.INCL POSS land -ART 1PL COP.NEG suffer -PC.RES except REL PST.TR 3SG onelsef suffer
adv pron conj n -mrph pron cop v -mrph conj n pm pron n v
ecouterAmaS
kìnáànù dóonù tùgun bi yan gòyi  
There are other old men here.
ecouterMusK
ma le jàmanáà, ma béle tɔ́ɔrɔ-len, fó mín k' a jɛ̀tɛ tɔ́ɔrɔ  
In our village, we don't suffer, expept for that one who makes suffer himself.
ma le jàmanáà ma béle tɔ́ɔrɔlen fó mín k a jɛ̀tɛ tɔ́ɔrɔ
ma le jàmaná ma béle tɔ́ɔrɔ len fó mín ka a jɛ̀tɛ tɔ́ɔrɔ
1PL FOC land -ART 1PL COP.NEG suffer -PC.RES except REL PST.TR 3SG onelsef suffer
pron prt n -mrph pron cop v -mrph conj n pm pron n v
ecouterMusK
dámurè béle bán-na  
There's no food shortage.
dámurè béle bánna
dámu ri béle bán la
eat -NMLZ.TR -ART COP.NEG end -GER
v -mrph -mrph cop v -mrph
ecouterMusK
kùtáà béle bán-na  
There's no lack of clothes.
kùtáà béle bánna
kùta béle bán la
clothes -ART COP.NEG end -GER
n -mrph cop v -mrph
ecouterMusK
óma la kìnáànù nɔn tèléè tɔ nun,  
In the time of our parents
óma la kìnáànù nɔn tèléè nun
óma la kìna nù nɔn tèle nun
1PL.INCL POSS old.man -ART -PL but sun -ART in RETR
pron conj n -mrph -mrph itj n -mrph pp prt
ecouterMusK
mùsu, a mán táa kùta kòo dúla, kùta kélen pe̋t  
a woman, when she would go to wash the clothes, there was only one change of clothes.
mùsu a mán táa kùta kòo dúla kùta kélen pe̋t
mùsu a máni tága kùta kòo dúla kùta kélen pe̋t
woman 3SG COND go clothes wash place clothes one only
n pron pm v n v n.loc n num itj
ecouterMusK
a máni kùtáà kòo háa a n' a gàynɛ  
when she washed the clothes and finished it,
a máni kùtáà kòo háa a n a gàynɛ
a máni kùta kòo háa a ni a gàynɛ
3SG COND clothes -ART wash as.far.as 3SG OPT 3SG finish
pron pm n -mrph v conj pron pm pron v
ecouterMusK
fɛ́n don.. a bálimati  
the thing.. she is naked
fɛ́n don a bálimati
fɛ́n do nù a bálimati
thing FOC.do -PL 3SG naked
n prt -mrph pron adj
ecouterMusK
a ni táa bíɲɛ̀ kɔ́tɔ, háa kùta ni gbála, a n' a kìti  
She goes behind the grass till the clothes dry and she ties it (the cloth on herself)
a ni táa bíɲɛ̀ kɔ́tɔ háa kùta ni gbála a n a kìti
a ni tága bín kɔ́tɔ háa kùta ni gbála a ni a kìti
3SG OPT go grass -ART under as.far.as clothes OPT dry 3SG OPT 3SG tie
pron pm v n -mrph pp conj n pm v pron pm pron v
ecouterMusK
bon, dámuri, káaba máni kɛ́ɛ, kà káaba káti sɛ̀ɲɲaà sàba  
Well, the food, when the maize ripens, the maize is harvested three times.
bon dámuri káaba máni kɛ́ɛ kà káaba káti sɛ̀ɲɲaà sàba
bon dámu ri káaba máni kɛ́ɛ kà káaba káti kɛ̀ɲɲa sàba
ETRG.FR eat -NMLZ.TR corn COND do SEQ corn fracture time -ART three
itj v -mrph n pm v conj n v n -mrph num
ecouterMusK
??  
ecouterMusK
??  
ecouterMusK
an ni.. an ni wo tóo k' a makósin, wo i póro-la le, k' a wɔ́yi kó màaféè, kà wo mìn  
They leave it, they shell it, it is pounded and made into a mass like sauce, and you drink it
an ni an ni wo tóo k a makósin wo i pórola le k a wɔ́yi kó màaféè kà wo mìn
anu ni anu ni wo tóo kà a ma kósin wo bi póro la le ka a wɔ́yi kó màafi kà wo mìn
3PL OPT 3PL OPT that leave SEQ 3SG VERB.PL- remove.husk that be pound -GER FOC PST.TR 3SG knead say sauce -ART SEQ that drink
pron pm pron pm pron v conj pron mrph- v pron cop v -mrph prt pm pron v v n -mrph conj pron v
ecouterAmaM
káabà  
Maize
káabà
káaba
corn -ART
n -mrph
ecouterAmaM
káaba gɔ́nbɛ  
The corn stalk.
káaba gɔ́nbɛ
káaba gɔ́nbɛ
corn stalk
n n
ecouterAmaS
tɔ́ɔrɔya bólo ma, fɛ́ntaɲa bólo ma, kɔ́nkɔ bólo ma, káaba mín kíi-la sɛ́ttɔ tɔ, a báti kɛ́ɛ a máa kɛ́ɛ, a báti kólonden láa a máa kɔ́kɔ, kà wo màkáa, kà jéè bɔ́ɔ, kà wo la-bɛ̀n dámuru fɛ́ɲɛ̀ là, an ni wo ɲàâ kàran  
In sufferings, in poverty, in hunger, the maize that is planted during the dry season, wheter it's ripe or not, it has given little grains that are not ripe, to shell it, to remove the water and to prepare food with it, they will explain this
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
n jàaja dóo yan nun, a báluta yan de  
I had an older sister, she lived here.
n jàaja dóo yan nun a báluta yan de
n jàaja dóo yan nun a bálu ta yan le
1SG sister one that RETR 3SG life -PST.INTR that FOC
pron n n pron prt pron n -mrph pron prt
ecouterMusK
i k' a lɔ́n kàyi báa mán mùsu tàa  
you know, when a big person marries a woman,
i k a lɔ́n kàyi báa mán mùsu tàa
i ka a lɔ́n kàyi báa máni mùsu tàa
2SG PST.TR 3SG know man big COND woman take
pron pm pron v n adj pm n v
ecouterMusK
s' anu díi ɲɔ́gɔn yen, i sàgɔ́ɛ̀, i tée bɔ́ɔ i la jɔ́nbà ɲáakɔtɔ  
If they love each other, you wish is that you won't leave her
s anu díi ɲɔ́gɔn yen i sàgɔ́ɛ̀ i tée bɔ́ɔ i la jɔ́nbà ɲáakɔtɔ
si anu díi ɲɔ́gɔn yen i sàgɔ i tée bɔ́ɔ i la jɔ́nba ɲáakɔtɔ
if 3PL pleasant one.another for 2SG wish 2SG NEG.POT leave 2SG POSS bride -ART face
conj pron adj pron pp pron n pron pm v pron conj n -mrph n
ecouterMusK
anu ka mùsu nàati ùra la, kínènù  
They send a woman in the evening, the food dishes
anu ka mùsu nàati ùra la kínènù
anu ka mùsu nàati ùra la kíni nù
3PL PST.TR woman bring evening POSS food -ART -PL
pron pm n v n conj n -mrph -mrph
ecouterMusK
an k' a si nàati ùráà là  
They bring ?? in the eveinig
an k a si nàati ùráà là
anu ka a ri nàati ùra là
3PL PST.TR 3SG *** bring evening -ART LOC
pron pm pron *** v n -mrph pp
ecouterMusK
kɛ́nɛ bɔ́ɔta, an nàata kɛ́ɛ bàaba yen, k 'a dòni kàru sàba  
When the day broke, they came to work for the father, and they sent him for three months
kɛ́nɛ bɔ́ɔta an nàata kɛ́ɛ bàaba yen k a dòni kàru sàba
kɛ́nɛ bɔ́ɔ ta anu nàa ta kɛ́ɛ bàaba yen kà a dòni kàru sàba
light leave -PST.INTR 3PL come -PST.INTR do father for SEQ 3SG transport moon three
n v -mrph pron v -mrph v n pp conj pron v n num
ecouterAmaS
mànsáànù bólo  
to the chief
ecouterMusK
sàriwúsi, wo le nɔn  
the servis, that's it
sàriwúsi wo le nɔn
sàriwúsi wo le nɔn
service that FOC but
n pron prt itj
ecouterMarK
a ni gbɛ́ɛ le, póyi  
It will be clear
a ni gbɛ́ɛ le póyi
a ni gbɛ́ɛ le póyi
3SG OPT be.clean FOC INTENS
pron pm v prt adv
ecouterAmaS
a tòoɲáà le, mànsáànù bólo le  
He's right, it's with the chief.
ecouterMusK
mànsáànù bólè le  
With the chief
mànsáànù bólè le
mànsa nù bólo le
chief -ART -PL arm -ART FOC
n -mrph -mrph n -mrph prt
ecouterMusK
k' a dòni an tɔ ɲɔ́ɔ là kári sàba  
To send him there for three months
k a dòni an ɲɔ́ɔ là kári sàba
kà a dòni anu ɲɔ́ɔ là kári sàba
SEQ 3SG transport 3PL in that LOC month three
conj pron v pron pp pron pp n num
ecouterMarK
káawu Músa, a lɔ́gɔ i n nà, óma ni ɲɔ̀gɔn yén yan  
Uncle Musa, I want that we see each other here.
káawu Músa a lɔ́gɔ i n nà óma ni ɲɔ̀gɔn yén yan
káawu Músa a lɔ́gɔ bi n là óma ni ɲɔ̀gɔn yén yan
uncle NOM.M 3SG wish be 1SG LOC 1PL.INCL OPT the.same see that
n n.prop pron n cop pron pp pron pm n v pron
ecouterMusK
áwà, e̋  
Well
áwà
áwà hé
well hey!
itj itj
ecouterJerK
i le i dóo fɔ́ɔ gòyi i ka mín fɔ́ɔ tɔ  
You will tell the rest of that what you've told
i le i dóo fɔ́ɔ gòyi i ka mín fɔ́ɔ
i le si dóo fɔ́ɔ gòyi i ka mín fɔ́ɔ
2SG FOC POT one say so 2SG PST.TR REL say in
pron prt pm n v prt pron pm n v pp
ecouterMarK
kɔ̀tɔ, kàla i dónden fɔ́ɔ  
brother, each will speak a little bit
kɔ̀tɔ kàla i dónden fɔ́ɔ
kɔ̀tɔ kàla si dónden fɔ́ɔ
brother every POT little say
n pron pm adv v
ecouterIdrK
a kɛ́ɛta kómin a nin wáttu, i k' a lɔ́n nɔn mín i ɲín-na káa  
How it happend and about the time, you know what you're looking for, right?
a kɛ́ɛta kómin a nin wáttu i k a lɔ́n nɔn mín i ɲínna káa
a kɛ́ɛ ta kómin a nin wáatu i ka a lɔ́n nɔn mín bi ɲínin la káa
3SG do -PST.INTR how 3SG and time 2SG PST.TR 3SG know but REL be look.for -GER or.INTERR
pron v -mrph adv pron conj n pron pm pron v itj n cop v -mrph conj
ecouterIdrK
wo tànbi-lennù le ɲín-na háa tɔ́ɔrɔya ka jàmáà sɔ̀tɔ háa kà kée yan wáttu  
it is that what is in the past is looked after and the porblems that people had and how it went on till present
wo tànbilennù le ɲínna háa tɔ́ɔrɔya ka jàmáà sɔ̀tɔ háa kà kée yan wáttu
wo tànbi len nù le ɲínin la háa tɔ́ɔrɔya ka jàma sɔ̀tɔ háa kà kée yan wáatu
that pass -PC.RES -PL FOC look.for -GER as.far.as difficulty PST.TR people -ART get as.far.as SEQ arrive that time
pron v -mrph -mrph prt v -mrph conj n pm n -mrph v conj conj v pron n
ecouterIdrK
pàsɛ́ óma la wáttu tùgun si ma kó ma tɔ́ɔrɔ-len háray ma báti fániɲà fɔ́ɔ  
Because, in the present time, if we say that we suffer, it's not true
pàsɛ́ óma la wáttu tùgun si ma kó ma tɔ́ɔrɔlen háray ma báti fániɲà fɔ́ɔ
pàsɛ́ óma la wáatu tùgun si ma kó ma tɔ́ɔrɔ len háray ma báti fániɲa fɔ́ɔ
because 1PL.INCL POSS time again if 1PL say 1PL suffer -PC.RES so 1PL PRF lie say
conj pron conj n adv conj pron v pron v -mrph itj pron pm n v
ecouterMarK
híi ɛ̀nɛ́ɛ̀, n b' a fɔ́ɔ-la mín ka tɔ́ɔrɔya ɗúyitɛ ka jɔ̀ɔya kɛɛ ɗúyitɛ ma kùn, kà fúlanù bɔ́ɔ ma kùn, k' an níi bɔ́ɔ ma kùn. Nàa de̋  
I said who has dinimished the difficulties and the slavery and freed us from the Fulbe. Come here!
híi ɛ̀nɛ́ɛ̀ n b a fɔ́ɔla mín ka tɔ́ɔrɔya ɗúyitɛ ka jɔ̀ɔya kɛɛ ɗúyitɛ ma kùn kà fúlanù bɔ́ɔ ma kùn k an níi bɔ́ɔ ma kùn Nàa de̋
híi ɛ̀nɛ́ɛ̀ n bi a fɔ́ɔ la mín ka tɔ́ɔrɔya ɗúyitɛ ka jɔ̀n ya kɛɛ ɗúyitɛ ma kùn kà fúla nù bɔ́ɔ ma kùn kà anu níi bɔ́ɔ ma kùn nàa dé
yes DISC 1SG be 3SG say -GER REL PST.TR difficulty diminish PST.TR slave -ABST this diminish 1PL head SEQ fula -PL leave 1PL head SEQ 3PL spirit leave 1PL head come EMPH
itj part pron cop pron v -mrph n pm n v pm n -mrph pron v pron n conj n -mrph v pron n conj pron n v pron n v prt
ecouterMarK
nàa dé, nàa dé  
Come here, come here!
nàa dé nàa dé
nàa dé nàa dé
come EMPH come EMPH
v prt v prt
ecouterMarK
mín ka wo bɔ́ɔ, n b' a fɔ́ɔ-la Sɛ́ɛku Tùré nin Jállo Yáasin de káa Sɛ́ɛku Tùré le máa?  
The one he removed it, I say that it's Seku Ture and Jallo Yaasin or isn't it Seku Ture?
mín ka wo bɔ́ɔ n b a fɔ́ɔla Sɛ́ɛku Tùré nin Jállo Yáasin de káa Sɛ́ɛku Tùré le máa
mín ka wo bɔ́ɔ n bi a fɔ́ɔ la Sɛ́ɛku Tùré nin Jállo Yáasin le káa Sɛ́ɛku Tùré le máa
REL PST.TR that leave 1SG be 3SG say -GER Sekou NOM.CL and NOM.CL NOM.CL FOC or.INTERR Sekou NOM.CL FOC NEG.COP
n pm pron v pron cop pron v -mrph n n conj n.prop n.prop prt conj n n.prop prt cop
ecouterIdrK
Sɛ́ɛku Tùré le kó Dégol ma kɔ̀nɔ  
it's Sekou Toure who has said to Degaulle, but
Sɛ́ɛku Tùré le kó Dégol ma kɔ̀nɔ
Sɛ́ɛku Tùré le kó Dégol ma kɔ̀nɔ
Sekou NOM.CL FOC say NOM.M to but
n n.prop prt v n.prop pp conj
ecouterMarK
ɓá hári pɔ̀ɔrɛ́ɛ̀ sírɛ nun  
Since in the past the rubber was cropped
ɓá hári pɔ̀ɔrɛ́ɛ̀ sírɛ nun
ɓáy hári pɔ̀ɔrɛ sírɛ nun
as but caoutchouc -ART remove.bark RETR
conj prt n -mrph v prt
ecouterMarK
yɔ́n ka kɛɛ díi i bólo?  
Who has given it to you?
yɔ́n ka kɛɛ díi i bólo
yɔ́n ka kɛɛ díi i bólo
who? PST.TR this give 2SG arm
pron pm pron v pron n
ecouterMarK
yɔ́n ka kɛɛ díi i bólo?  
Who has given it to you?
yɔ́n ka kɛɛ díi i bólo
yɔ́n ka kɛɛ díi i bólo
who? PST.TR this give 2SG arm
pron pm pron v pron n
ecouterMamS
ɓá anu báti a kàrífà láa, a bá' fàga, a ka mànsáyà tàa  
Since they entrusted him, he died and the other took the power.
ecouterMamS
ɓá a bát' a la mànsáyà labán, jàmáà fóo wɔ́tɛ-ta a yen  
When he finished his term in power, everybody voted for him
ecouterMamS
wo tùma le, a ka ma bɔ́ɔ wo jɔ̀ɔyáà fóo tɔ  
At that time he liberated us from all the slavery
ecouterAmaS
Sɛ́ɛku Tùré  
Seku Ture
ecouterMamS
Sɛ́ɛku Tùré  
Sekou Toure
ecouterMamS
wo tùma le, a ka ma fóo bɔ́ɔ wo tɔ  
at that time he liberated us all
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterAmaM
wo tɔ-díya-len nɔn a ka wo bɔ́ɔ jɔ̀ɔyáà wo tɔ kómin káa wo béle tɔ-díya-len wo là?  
Are you happy taht he liberated you from the slavery or aren't you happy about it?
wo tɔdíyalen nɔn a ka wo bɔ́ɔ jɔ̀ɔyáà wo kómin káa wo béle tɔdíyalen wo là
wo díya len nɔn a ka wo bɔ́ɔ jɔ̀n ya wo kómin káa wo béle díya len wo là
2PL REP- please -PC.RES but 3SG PST.TR 2PL leave slave -ABST -ART that in how or.INTERR 2PL COP.NEG REP- please -PC.RES that LOC
pron mrph- v -mrph itj pron pm pron v n -mrph -mrph pron pp adv conj pron cop mrph- v -mrph pron pp
ecouterMamS
é ma tɔ-díya-len kan, ma tɔ-díyalen kan  
we're happy, we're happy!
ecouterAmaS
fàtafín fóo tɔ-díya-len a yen, fàtafín fóo tɔ-díya-len wo là, ma le tűn máa  
All the African people are greatfull to him, it's not only us.
ecouterAmaM
fàtafíɲɛ̀ főo, fóo dúbata a yen tùgun, káa háa yan kɔ̀tɛ́ɛ̀ wo i dúba-la a yen?  
All the African people, all pray for him, or till present you pray for him?
fàtafíɲɛ̀ főo fóo dúbata a yen tùgun káa háa yan kɔ̀tɛ́ɛ̀ wo i dúbala a yen
fàtafín főo főo dúba ta a yen tùgun káa háa yan kɔ̀tɛ́ɛ̀ wo bi dúba la a yen
African -ART UNIV UNIV blessing -PST.INTR 3SG for again or.INTERR as.far.as that now 2PL be bless -GER 3SG for
n -mrph dtm dtm n -mrph pron pp adv conj conj pron adv pron cop v -mrph pron pp
ecouterAbdK
háa yan káa, háa yan káa ma i dúba-la a yen, a báti fàga fɛ̋w, kɔ̀nɔ háa yan káa ma i dúba-la a yen  
Even now, even now we pray for him, he died, but even now we pray for him.
háa yan káa háa yan káa ma i dúbala a yen a báti fàga fɛ̋w kɔ̀nɔ háa yan káa ma i dúbala a yen
háa yan káa háa yan káa ma bi dúba la a yen a báti fàga fɛ̋w kɔ̀nɔ háa yan káa ma bi dúba la a yen
as.far.as that this.way as.far.as that this.way 1PL be bless -GER 3SG for 3SG PRF die at.all but as.far.as that this.way 1PL be bless -GER 3SG for
conj pron adv conj pron adv pron cop v -mrph pron pp pron pm v itj conj conj pron adv pron cop v -mrph pron pp
ecouterAmaM
ma tɔ-díya-len a yen kóoben, an n a la dénbayà. A la dénbayànù fɛ́wundilen káma wo la dùgéè tɔ yan nà? wo bi wo ɲɔ́gɔn kála ma káa wo béle wo ɲɔ́gɔn kálà ma?  
We are very greatful to him, and to his family. And how does his family live there in the country? Do you have news about them?
ma tɔdíyalen a yen kóoben an n a la dénbayà A la dénbayànù fɛ́wundilen káma wo la dùgéè yan nà wo bi wo ɲɔ́gɔn kála ma káa wo béle wo ɲɔ́gɔn kálà ma
ma díya len a yen kóoben anu nin a la dénbaya a la dénbaya nù fɛ́wundi len káma wo la dùgu yan là wo bi wo ɲɔ́gɔn kàla ma káa wo béle wo ɲɔ́gɔn kála ma
1PL REP- please -PC.RES 3SG for much 3PL and 3SG POSS family -ART 3SG POSS family -ART -PL be.actually -PC.RES how that POSS earth -ART in that LOC 2PL be 2PL one.another every to or.INTERR that COP.NEG 2PL one.another news -ART to
pron mrph- v -mrph pron pp adv pron conj pron conj n -mrph pron conj n -mrph -mrph v -mrph adv pron conj n -mrph pp pron pp pron cop pron pron pron pp conj pron cop pron pron n -mrph pp
ecouterMamS
ma béle ma ɲɔ́gɔn kálà ma, ma le yan nà ɔn wo ɲàâ  
We don't have their news, we are here like this.
ecouterMamS
ɓá dóon' i yan mínnù b' a kálà ma, n de ɔn n bél' a kálà ma  
There are others, who have news about it, but me, I don't have news about it.
ecouterMamS
a la mùsu, a y' a fɛ́wundi-len káamin, a kó si ma bi wo kálà ma. Ma béle wo kálà ma  
His wife, how she lives, it's asked, if we have her news. We don't have her news.
ecouterIdrK
ma béle wo kálà ma le, ɓá a le bi Kɔ́nakri, ma le yan nà, yɔ́n, yɔ́n na mùsu, wáala màdan Ándrɛ Tùré,  
We don't have news about her, because she is in Konakry and we are here. Who.. who's wife, madame Andre Toure.
ma béle wo kálà ma le ɓá a le bi Kɔ́nakri ma le yan nà yɔ́n yɔ́n na mùsu wáala màdan Ándrɛ Tùré ma le béle wo kálà ma ɓá ma béle ɲɔ́gɔn nà ma le yan nà kɔ̀nɔ si i táata ɲɔ́ɔ là a la mùsu n a la dén kélen máa de̋ a la déɲɛ̀ ìmáamuè là wo le Álla le
ma béle wo kála ma le ɓáy a le bi Kɔ́nakri ma le yan là yɔ́n yɔ́n la mùsu wáala màdan Ándrɛ Tùré ma le béle wo kála ma ɓáy ma béle ɲɔ́gɔn là ma le yan là kɔ̀nɔ si i tága ta ɲɔ́ɔ là a la mùsu ni a la dén kélen máa dé a la dén ìmáamu là wo le álla le
1PL COP.NEG that news -ART to FOC as 3SG FOC be TOPON 1PL FOC that LOC who? who? POSS woman yes madam NOM.F NOM.CL 1PL FOC COP.NEG that news -ART to as 1PL COP.NEG one.another LOC 1PL FOC that LOC but if 2SG go -PST.INTR that LOC 3SG POSS woman OPT 3SG POSS child one NEG.COP EMPH 3SG POSS child -ART imam -ART LOC that FOC God FOC
pron cop pron n -mrph pp prt conj pron prt cop n.prop pron prt pron pp pron pron conj n itj n n.prop n.prop pron prt cop pron n -mrph pp conj pron cop pron pp pron prt pron pp conj conj pron v -mrph pron pp pron conj n pm pron conj n num cop prt pron conj n -mrph n -mrph pp pron prt n prt
ecouterIdrK
ma le béle wo kálà ma, ɓá ma béle ɲɔ́gɔn nà, ma le yan nà  
We don't have news about her, because we are not together, we are here.
ecouterIdrK
kɔ̀nɔ si i táata ɲɔ́ɔ là, a la mùsu n a la dén kélen máa de̋, a la déɲɛ̀ ìmáamuè là, wo le Álla le Tùré là  
But if you go there, it's not only his wife and his only child, his child is imam ??
ecouterIdrK
mɛ kɔ́m ma béle ɲɔ́gɔn yén-na wo fɛ, ma le béle Kɔ́nakri le, ma sìgi-len ma báta yan de  
But since we don't see her, we are not in Konakry, we sit here in this place
kɔ́m ma béle ɲɔ́gɔn yénna wo ma le béle Kɔ́nakri le ma sìgilen ma báta yan de
kɔ́m ma béle ɲɔ́gɔn yén la wo ma le béle Kɔ́nakri le ma sìgi len ma báta yan le
ETRG.FR ETRG.FR 1PL COP.NEG one.another see -GER that with 1PL FOC COP.NEG TOPON FOC to sit -PC.RES 1PL at that FOC
conj conj pron cop pron v -mrph pron pp pron prt cop n.prop prt pp v -mrph pron n.loc pron prt
ecouterAmaM
kɔ̀tɛ́ɛ̀ wo tɔ-díya-len anù yen, wo dúba-la anu yen  
Now you're grateful to him, you pray for him
kɔ̀tɛ́ɛ̀ wo tɔdíyalen anù yen wo dúbala anu yen
kɔ̀tɛ́ɛ̀ wo díya len anu yen wo dúba la anu yen
now 2PL REP- please -PC.RES 3PL for 2PL bless -GER 3PL for
adv pron mrph- v -mrph pron pp pron v -mrph pron pp
ecouterIdrK
ma bi dúba-la háa kɔ̀tɛ́ɛ̀ trɛ́byɛn  
We pray for him very much
ma bi dúbala háa kɔ̀tɛ́ɛ̀ trɛ́byɛn
ma bi dúba la háa kɔ̀tɛ́ɛ̀ trɛ́byɛn
1PL be bless -GER as.far.as now ETRG.FR
pron cop v -mrph conj adv adv
ecouterMarK
an de le ka. an de le ka nɔ́rmu ɔ́ya bɔ́ɔ mɔ̀gɔ kùn nà,  
It's him who has liberated people from the taxes.
an de le ka an de le ka nɔ́rmu ɔ́ya bɔ́ɔ mɔ̀gɔ kùn nà
anu le le ka anu le le ka nɔ́rmu ɔ́ya bɔ́ɔ mɔ̀gɔ kùn là
3PL FOC FOC PST.TR 3PL FOC FOC PST.TR ETRG.FR something leave man head LOC
pron prt prt pm pron prt prt pm n pron v n n pp
ecouterMarK
sàn wő sàn pɔ̀ɔrɛ́ɛ sírɛ, i n nɛ̀tɛ́ɛ̀ bɔ́ɔ, ɔ́ya n' a kòo, i le n nɛ̀tɛ múngu dámu i le ni kólo d' anu bólo, wo fɔ́pu bá' kɛ́ɛ  
Every ear, the rubber harvest, you had to gather nete, (?)wash them and you would eat the nete powder and give the grains to them. All this was done.
sàn wő sàn pɔ̀ɔrɛ́ɛ sírɛ i n nɛ̀tɛ́ɛ̀ bɔ́ɔ ɔ́ya n a kòo i le n nɛ̀tɛ múngu dámu i le ni kólo d anu bólo wo fɔ́pu bá kɛ́ɛ
sàn wő sàn pɔ̀ɔrɛ sírɛ i ni nɛ̀tɛ bɔ́ɔ ɔ́ya ni a kòo i le ni nɛ̀tɛ múngu dámu i le ni kólo díi anu bólo wo főo báti kɛ́ɛ
year UNIV year caoutchouc remove.bark 2SG OPT nete leave something OPT 3SG wash 2SG FOC OPT nete powder eat 2SG FOC OPT bone give 3PL arm that UNIV PRF do
n dtm n n v pron pm n v pron pm pron v pron prt pm n n v pron prt pm n v pron n pron dtm pm v
ecouterJerK
Sɛ́ɛku Tùré, a k' a ɲáagbaà dóo le bɔ́ɔ kà dóo láa ma kùn náni  
Seku Ture, he relieved us from some problems and gave us other problems
Sɛ́ɛku Tùré a k a ɲáagbaà dóo le bɔ́ɔ kà dóo láa ma kùn náni
Sɛ́ɛku Tùré a ka a ɲáagba dóo le bɔ́ɔ kà dóo láa ma kùn náni
Sekou NOM.CL 3SG PST.TR 3SG probles -ART one FOC leave SEQ one lie to find.room here
n n.prop pron pm pron n -mrph n prt v conj n v pp v itj
ecouterMamS
a le Sɛ́ɛku Tùré nɔn, sákkitɔrɔn tɔ, a ka ɲáagbà láa,  
Seku Ture, in the end, he created suffering,
ecouterMarK
mɔ̀ɔ tée wo fɔ́ɔ yan! é!  
People would't say it here.
mɔ̀ɔ tée wo fɔ́ɔ yan
mɔ̀gɔ tée wo fɔ́ɔ yan hé
man NEG.POT that say that hey!
n pm pron v pron itj
ecouterMamS
a fɛ mɔ̀gɔ le  
It's his environment.
ecouterMamS
a fɛ mɔ̀gɔn' de k' a ɲáagba fí a i ɲáa kɛɛ kómin  
It's the people around him that corrupted made him suffer, so that he was confused.
ecouterMamS
i t' a mɛ́n?  
Do you understand?
ecouterMamS
ɓá wo ti kɛ́ɛ, ɛɛ wo tùgun a táata.. álla ka wo tùgun bɔ́ɔ ma yen, nɔ́rmu ko  
After this he also cancelled that for us, this happened, God liberated us from this to, from this normed taxes
ecouterMamS
a lle ka wo tùgun bɔ́ɔ ma yen fɛ̋w, k' a la-láa káa là  
It's him who releived us from this and put it there.
ecouterMamS
áwà, a táata fàga wo le kɔ́nɔ  
So, he died in that situation.
ecouterMamS
Sɛ́ɛku Tùré, a nɔn mɛ́ɛ-ta sìgi-len mànsáya-len  
Seku Ture, he was at power during a long period.
ecouterAmaM
ɓáyri a ti fàga, yɔ́n ka mànsáyà tàa?  
When he died who took the power?
ɓáyri a ti fàga yɔ́n ka mànsáyà tàa
ɓáyri a báti fàga yɔ́n ka mànsáya tàa
because 3SG PRF die who? PST.TR power -ART take
conj pron pm v pron pm n -mrph v
ecouterMamS
Lánsana Kɔ́ntɛ  
Lansana Konte
ecouterAmaM
wo ɲɔ́ɔ tùgun, ɓá a bát' a tàa, wo máa tɔ́ɔrɔ yén káma, wo le fàtafíɲɛ̀nù?  
And at that time, when he came to power, didn't you suffer, you, the Africans
wo ɲɔ́ɔ tùgun ɓá a bát a tàa wo máa tɔ́ɔrɔ yén káma wo le fàtafíɲɛ̀nù
wo ɲɔ́ɔ tùgun ɓáy a báti a tàa wo máa tɔ́ɔrɔ yén káma wo le fàtafín nù
that that again as 3SG PRF 3SG take that NEG.COP suffer see how 2PL FOC African -ART -PL
pron pron adv conj pron pm pron v pron cop v v adv pron prt n -mrph -mrph
ecouterMamS
ɛɛ a ka.. a ka mín máa? a máa ma tɔ́ɔrɔ hári tèle kélen  
What has he done? He didn't make us suffer a single day.
ecouterAmaM
a máa wo tɔ́ɔrɔ?  
He didn't make you suffer?
a máa wo tɔ́ɔrɔ
a máa wo tɔ́ɔrɔ
3SG NEG.COP that suffering
pron cop pron n
ecouterMamS
a ka ma kɛ́ɛ págay là tùgun, kùda̋y  
He made liberty for the liberty indeed.
ecouterMamS
Làginɛ́ fóo kɛ́ɛ-len págay là i bólofɛn i bólofɛn de  
All the Guinea became anarchy, everything
ecouterMamS
fɛ̋nfɛn i bólofɛn de  
Everything belongs to you.
ecouterMamS
i táa-ta, i ka i láa háa káamin nà, i bólofɛn  
You go and you sleep till there, everything is yours
ecouterMamS
kɔ̀nɔ a ka sóoɲari a nin bándiya údditɛ ma yen  
But with him stealing and banditism started.
ecouterAmaS
a údditɛ-ta  
It started then.
ecouterchorus
wo fóo líiɓɛ-ta  
There was a lot of all that.
wo fóo líiɓɛta
wo főo líiɓɛ ta
that UNIV ETRG.PUL -PST.INTR
pron dtm v -mrph
ecouterMamS
wo líiɓɛ-ta  
There was a lot of that.
ecouterMamS
kɔ̀nɔ i bólofɛn de i bólofɛn de  
But everything belonged to you.
ecouterMarK
a máa mɔ̀gɔ tɔ́ɔrɔ fɛ̋w  
He didn't make anybody suffer.
a máa mɔ̀gɔ tɔ́ɔrɔ fɛ̋w
a máa mɔ̀gɔ tɔ́ɔrɔ fɛ̋w
3SG NEG.COP man suffering at.all
pron cop n n itj
ecouterMamS
a máa mɔ̀gɔ tɔ́ɔrɔ, a béle sàriwúsi nàati-la  
He didn't make people suffer, he didn't make peple serve.
ecouterMamS
s' i la fúlà kó i ni wálè kɛ́ɛ a yen, a fɔ́ɔ, i bàlan  
If your Fulbe says to you to work for him, say that you refuse
ecouterAmaM
a kó i n' a fɔ́ɔ i bàlan  
he (Lansana) says, you should say that you refuse to do it.
a kó i n a fɔ́ɔ i bàlan
a kó i n a fɔ́ɔ i bàlan
3SG say 2SG 1SG 3SG say 2SG refuse
pron v pron pron pron v pron v
ecouterMamS
a fɔ́ɔ i bàlan  
say that you refuse
ecouterMarK
Lánsana Kɔ́ntɛ  
Lansana Konte
Lánsana Kɔ́ntɛ
Lánsana Kɔ́ntɛ
NOM.M NOM.CL
n.prop n
ecouterJerK
Sɛ́ɛku Tùré  
Seku Ture
Sɛ́ɛku Tùré
Sɛ́ɛku Tùré
Sekou NOM.CL
n n.prop
ecouterAmaM
a fɔ́lɔ-ta ɲɔ́ɔ la le  
It started there.
a fɔ́lɔta ɲɔ́ɔ la le
a fɔ́lɔ ta ɲɔ́ɔ la le
3SG start -PST.INTR that POSS FOC
pron v -mrph pron conj prt
ecouterMamS
a fìla fóo le, ma a wà tűn  
It's them both, let's just go on.
ecouterMamS
ɛ́hii, ɓá wo ti kɛ́ɛ ɛɛ.. kɔ̀tɛ́ɛ̀ ma i wo tùgun bólo ma háa a le tùgun bánta kómin  
Well, after that, we were in his hands too, till he also died
ecouterMamS
a máa ma tɔ́ɔrɔ le fɛ̋w,  
He didn't make us suffer at all,
ecouterMamS
sìnáa bándiya nin sóoɲari, fɛ́n, fɛ̋nfɛn bìta  
only the banditism and the stealing, to take everything
ecouterMamS
wo ɲɔ́ɔ líiɓɛ-ta  
There was a lot of it.
ecouterAmaS
a máa ɲɔ́ɔ sírɛ  
He didn't assure it.
ecouterMamS
a máa ɲɔ́ɔ le bìta, a bìta ɲàâ ma  
He didn't take it seriously how it should be taken
ecouterAmaS
kà ɲɔ́ɔ la bóloka  
to leave it there
ecouterMamS
ɛ́ɛyi  
yes
ecouterMarK
ma i tɔ́ɔrɔyànù tűn de  
we are always in the difficulies
ma i tɔ́ɔrɔyànù tűn de
ma bi tɔ́ɔrɔya nù tún le
1PL be difficulty -ART -PL only FOC
pron cop n -mrph -mrph prt prt
ecouterMamS
tɔ́ɔrɔya nɔn tűn  
Nothing but problems
ecouterAmaM
ɛ̀nɛ́ɛ̀ nɔn bàaba, bàaba, n ni wo ɲìninká tùgun  
Father, I will ask you also.
ɛ̀nɛ́ɛ̀ nɔn bàaba bàaba n ni wo ɲìninká tùgun
ɛ̀nɛ́ɛ̀ nɔn bàaba bàaba n ni wo ɲìninká tùgun
DISC but father father 1SG OPT 2PL ask again
part itj n n pron pm pron n adv
ecouterAmaM
ɓá hári wo máni sɛ̀nɛɛ̀ kɛ́ɛ, wo sáayɛ wo la dámuè bɛ̀nden kóoben, sɛ̀nɛ́ɛ̀ ni kòloya, o ni wo tɔ-díya, wo n' a fɔ́ɔ, sɛ̀nɛ bá' sɔ̀tɔ  
When you work in the field, at that time you've got good food, the harvest grows, you are happy, you say you've got a good field
ɓá hári wo máni sɛ̀nɛɛ̀ kɛ́ɛ wo sáayɛ wo la dámuè bɛ̀nden kóoben sɛ̀nɛ́ɛ̀ ni kòloya o ni wo tɔdíya wo n a fɔ́ɔ sɛ̀nɛ bá sɔ̀tɔ
ɓáy hári wo máni sɛ̀nɛ kɛ́ɛ wo sáayɛ wo la dámu bɛ̀n len kóoben sɛ̀nɛ ni kòloya o ni wo díya wo ni a fɔ́ɔ sɛ̀nɛ báti sɔ̀tɔ
as but 2PL COND field -ART do that time 2PL POSS eat -ART meet -PC.RES much field -ART OPT grow 2PL OPT 2PL REP- please 2PL OPT 3SG say field PRF get
conj prt pron pm n -mrph v pron n pron conj v -mrph v -mrph adv n -mrph pm v pron pm pron mrph- v pron pm pron v n pm v
ecouterAmaM
wo ni wo tɛ̀gɛ, wo n' a tɛ́n, wo n' a la-dòn bóɲɛ̀n' nà  
You crop it, you cob it, you take it home.
wo ni wo tɛ̀gɛ wo n a tɛ́n wo n a ladòn bóɲɛ̀n nà
wo ni wo tɛ̀gɛ wo ni a tɛ́n wo ni a la dòn bón nù là
2PL OPT that cut 2PL OPT 3SG step.on 2PL OPT 3SG CAUS- enter house -ART -PL LOC
pron pm pron v pron pm pron v pron pm pron mrph- v n -mrph -mrph pp
ecouterAmaM
an n' a tàa, wo mán' an na-dòn bóɲɛ̀n' nà, an ni nàa, an n' a tàa wo bólo  
They take it. When you take it home, they come and take it from you.
an n a tàa wo mán an nadòn bóɲɛ̀n nà an ni nàa an n a tàa wo bólo
anu ni a tàa wo máni anu la dòn bón nù là anu ni nàa anu ni a tàa wo bólo
3PL OPT 3SG take 2PL COND 3PL CAUS- enter house -ART -PL LOC 3PL OPT come 3PL OPT 3SG take 2PL arm
pron pm pron v pron pm pron mrph- v n -mrph -mrph pp pron pm v pron pm pron v pron n
ecouterMusK
fɛ̋w nɔn  
Absolutely.
fɛ̋w nɔn
fɛ̋w nɔn
at.all but
itj itj
ecouterAmaM
ɓá nɔn wo ti fɔ́lɔ kòtɛ́ɛ̀.. o ti wo yɛ̀tɛ sɔ̀tɔ nɔn, o ka wo yɛ̀tɛ sɔ̀tɔ wáttuè mín nà,  
When it started.. you became independent, when you became independent,
ɓá nɔn wo ti fɔ́lɔ kòtɛ́ɛ̀ o ti wo yɛ̀tɛ sɔ̀tɔ nɔn o ka wo yɛ̀tɛ sɔ̀tɔ wáttuè mín nà
ɓáy nɔn wo báti fɔ́lɔ ko o báti wo ɲɛ̀tɛ sɔ̀tɔ nɔn o ka wo ɲɛ̀tɛ sɔ̀tɔ wáatu mín là
as but 2PL PRF start after 2PL PRF 2PL oneself get but 2PL PST.TR 2PL oneself get time -ART REL LOC
conj itj pron pm v prep pron pm pron n v itj pron pm pron n v n -mrph n pp
ecouterAmaM
o ka wálè fɔ́lɛ̀ mín kɛ́ɛ,  
the first work that you did,
o ka wálè fɔ́lɛ̀ mín kɛ́ɛ
o ka wáli fɔ́lɔ mín kɛ́ɛ
2PL PST.TR work -ART first -ART REL do
pron pm n -mrph adj -mrph n v
ecouterAmaM
o k' a la-dòn bóɲɛ̀ là  
you took it home
o k a ladòn bóɲɛ̀ là
o ka a la dòn bón là
2PL PST.TR 3SG CAUS- enter house -ART LOC
pron pm pron mrph- v n -mrph pp
ecouterAmaM
o ka wálè wo ɲɔ́ɔ yén, wo k' a tàran kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn, kɛ́ɛ yan wálè yan de tɔ nɔn kɔ̀tɛ́ɛ̀, dóodo tée nɔ́n kɛɛ yan bɔ́ɔ-la wo bólo  
You found that work, and now that work here, nobody could take it from you.
o ka wálè wo ɲɔ́ɔ yén wo k a tàran kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn kɛ́ɛ yan wálè yan de nɔn kɔ̀tɛ́ɛ̀ dóodo tée nɔ́n kɛɛ yan bɔ́ɔla wo bólo
o ka wáli wo ɲɔ́ɔ yén wo ka a tàran kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn kɛɛ yan wáli yan le nɔn kɔ̀tɛ́ɛ̀ dóodo tée nɔ́n kɛɛ yan bɔ́ɔ la wo bólo
2PL PST.TR work -ART that that see that PST.TR 3SG find now but this that work -ART that FOC in but now nobody NEG.POT can this that leave -GER 2PL arm
pron pm n -mrph pron pron v pron pm pron v adv itj pron pron n -mrph pron prt pp itj adv pron pm v pron pron v -mrph pron n
ecouterAmaM
si állà mànsáà tàaláà máa, o ka wo tɔ-díya álla mànsáà tùgun yen  
If it's not God who is the Creator, you're grateful for the God allmighty
si állà mànsáà tàaláà máa o ka wo tɔdíya álla mànsáà tùgun yen
si álla mànsa tàala máa o ka wo díya álla mànsa tùgun yen
if God chief -ART Creater -ART NEG.COP 2PL PST.TR 2PL REP- please God chief -ART again for
conj n n -mrph n -mrph cop pron pm pron mrph- v n n -mrph adv pp
ecouterMusK
kóoben nɔn  
Very much so.
kóoben nɔn
kóoben nɔn
much but
adv itj
ecouterAmaM
wo kɔ́ma tɔ là, wo k' a tàran nɔn, nàfáà bi wo búutɔ ɲɔ́ɔ là, káa nàfa béle nun jàká búutɔ ɲɔ́ɔ là?  
In your experience, do you see that there is profit in it or is there no profit there in it?
wo kɔ́ma là wo k a tàran nɔn nàfáà bi wo búutɔ ɲɔ́ɔ là káa nàfa béle nun jàká búutɔ ɲɔ́ɔ là
wo kɔ́ma là wo ka a tàran nɔn nàfáa bi wo búutɔ ɲɔ́ɔ là káa nàfa béle nun jàká búutɔ ɲɔ́ɔ là
2PL space.behind in LOC 2PL PST.TR 3SG find but benefit -ART be that in that LOC or.INTERR help COP.NEG RETR but in that LOC
pron pp pp pp pron pm pron v itj n -mrph cop pron pp pron pp conj v cop prt itj pp pron pp
ecouterMamS
nàfáà bi kàn, nàfáà bi kàn  
There is profit in it, there is profit in it.
ecouterMusK
hári nàfáà i búutɔ ɲɔ́ɔ là  
there is profit in it
hári nàfáà i búutɔ ɲɔ́ɔ là
hári nàfáa bi búutɔ ɲɔ́ɔ là
but benefit -ART be in that LOC
prt n -mrph cop pp pron pp
ecouterMusK
ɛɛ ɛ́ɛyi, kàyéè dóo bánta yan, kɛ́ɛnù fàn de  
Yes, there was a person who died there in their country
ɛɛ ɛ́ɛyi kàyéè dóo bánta yan kɛ́ɛnù fàn de
ɛɛ ɛ́ɛy kàyi dóo bán ta yan kɛɛ nù fàn le
ur yes man -ART one end -PST.INTR that this -PL place FOC
itj itj n -mrph n v -mrph pron pron -mrph n prt
ecouterMusK
áa wo la kúmandan Káde  
his name was comandant Kade
áa wo la kúmandan Káde
áwà wo la kúmandan Káde
well that POSS commander NOM.M
itj pron conj n n.prop
ecouterMusK
bon, a ka fɛ́n mínnù tóo, dáa tán nin fìla le  
That what he left, was twelve mouths
bon a ka fɛ́n mínnù tóo dáa tán nin fìla le
bon a ka fɛ́n mín nù tóo dáa tán nin fìla le
ETRG.FR 3SG PST.TR thing REL -PL leave mouth ten and two FOC
itj pron pm n n -mrph v n num conj num prt
ecouterMusK
kɔ̀nɔ ɓá a k a tɛ̀ren ɔ́rdu ɓá álla t a nàati,  
but since God brought back the order (ordu),
kɔ̀nɔ ɓá a k a tɛ̀ren ɔ́rdu ɓá álla t a nàati
kɔ̀nɔ ɓáy a ka a tɛ̀ren ɔ́rdu ɓáy álla báti a nàati
but as 3SG PST.TR 3SG find ETRG.FR as God PRF 3SG bring
conj conj pron pm pron v n conj n pm pron v
ecouterMusK
kɔ̀tɔ Séeni mɔ̀ɔ kàla nin i bólofɛn de,  
brother Seeni, everybody is with his thing,
kɔ̀tɔ Séeni mɔ̀ɔ kàla nin i bólofɛn de
kɔ̀tɔ Séeni mɔ̀gɔ kàla nin i bólofɛn le
brother NOM.M man every and GENER property FOC
n n.prop n pron conj pron n prt
ecouterMusK
k' a tɛ̀ren a ka mín tóo, kɛ́nɛ ma, dìbéè tɔ, a le nin álla le k' a lɔ́n  
that what he left, openly (on the light) and secretly (in the dark), it's only him and God that knew it.
k a tɛ̀ren a ka mín tóo kɛ́nɛ ma dìbéè a le nin álla le k a lɔ́n
kà a tɛ̀ren a ka mín tóo kɛ́nɛ ma dìbi a le nin álla le ka a lɔ́n
SEQ 3SG find 3SG PST.TR REL leave light to darkness -ART in 3SG FOC and God FOC PST.TR 3SG know
conj pron v pron pm n v n pp n -mrph pp pron prt conj n prt pm pron v
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
kɔ̀nɔ fúla máa màga a là, mànsa máa màga a là  
and no Fulbe touched it and no chief touched it.
kɔ̀nɔ fúla máa màga a là mànsa máa màga a là
kɔ̀nɔ fúla máa màga a là mànsa máa màga a là
but fula NEG.COP touch 3SG LOC chief NEG.COP touch 3SG LOC
conj n cop v pron pp n cop v pron pp
ecouterMusK
sònáɗun, hári a k' a fɔ́ɔ fúlàn tèléè le nun, a béle a si mín na-bɔ́ɔ,  
Otherwise, when it was the time of the Fulbe, there was nothing that they couldn't take away.
sònáɗun hári a k a fɔ́ɔ fúlàn tèléè le nun a béle a si mín nabɔ́ɔ
sònáɗun hári a ka a fɔ́ɔ fúla nù tèle le nun a béle a si mín la bɔ́ɔ
otherwise but 3SG PST.TR 3SG say fula -ART -PL sun -ART FOC RETR 3SG COP.NEG 3SG POT REL CAUS- leave
conj prt pron pm pron v n -mrph -mrph n -mrph prt prt pron cop pron pm n mrph- v
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
a béle a si mín na-bɔ́ɔ  
There was nothing that they couldn't take.
a béle a si mín nabɔ́ɔ
a béle a si mín la bɔ́ɔ
3SG COP.NEG 3SG POT REL CAUS- leave
pron cop pron pm n mrph- v
ecouterMarK
anu báti mɔ̀gɔ tɔ́ɔrɔ  
They made people suffer.
anu báti mɔ̀gɔ tɔ́ɔrɔ
anu báti mɔ̀gɔ tɔ́ɔrɔ
3PL PRF man suffer
pron pm n v
ecouterMusK
bon, kàyi dóo bi yan, kɛ́ɛnu fàndén tùgun fàhín  
Well, there was one person, the uncle of that one here
bon kàyi dóo bi yan kɛ́ɛnu fàndén tùgun fàhín
bon kàyi dóo bi yan kɛɛ fàndén tùgun fàhín
ETRG.FR man one be that this uncle again DISC
itj n n cop pron pron n adv part
ecouterMusK
ɛɛ a n' a wà Kílafara  
He went to Kilafara.
ɛɛ a n a wà Kílafara
ɛɛ a ni a wà Kílafara
ur 3SG OPT 3SG go TOPON
itj pron pm pron v n.prop
ecouterMusK
ɛɛ Bɔ́ɔjɛ mànsáà, an na fúla dóo bi yan  
The chief of Booje, there is one of their Fulbe
ɛɛ Bɔ́ɔjɛ mànsáà an na fúla dóo bi yan
ɛɛ Bɔ́ɔjɛ mànsa anu la fúla dóo bi yan
ur TOPON chief -ART 3PL POSS fula one be that
itj n.prop n -mrph pron conj n n cop pron
ecouterMusK
a ka sànsínɛ̀ tóo, a ka nìngi tóo, sànsínɛ̀, i s' a kɛ́ɛ káa  
He left a big bull, a cow, the bull, it was thus big.
a ka sànsínɛ̀ tóo a ka nìngi tóo sànsínɛ̀ i s a kɛ́ɛ káa
a ka sànsínɛ tóo a ka nìngi tóo sànsínɛ i si a kɛ́ɛ káa
3SG PST.TR ETRG.PUL -ART leave 3SG PST.TR cow leave ETRG.PUL -ART GENER POT 3SG do this.way
pron pm n -mrph v pron pm n v n -mrph pron pm pron v adv
ecouterMusK
an k' a wo tàa, k' a dòni mànsáà yen Bɔ́ɔjɛ  
They took it and carried it to the chief of Booje.
an k a wo tàa k a dòni mànsáà yen Bɔ́ɔjɛ
anu ka a wo tàa kà a dòni mànsa yen Bɔ́ɔjɛ
3PL PST.TR 3SG that take SEQ 3SG transport chief -ART for TOPON
pron pm pron pron v conj pron v n -mrph pp n.prop
ecouterMusK
ɓá anu k' a dántɛgɛ, a kó hée  
When they broke that news, he said: E!
ɓá anu k a dántɛgɛ a kó hée
ɓáy anu ka a dántɛgɛ a kó hé
as 3PL PST.TR 3SG let.know 3SG say hey!
conj pron pm pron v pron v itj
ecouterMusK
Kɛ́rnɔ Íla ni bán, kɛɛ nìnginden kélen, wo ka wo nàati ɲɲe?  
Kerno Ila has died, and you to send me only this one little cow?!
Kɛ́rnɔ Íla ni bán kɛɛ nìnginden kélen wo ka wo nàati ɲɲe
Kɛ́rnɔ Íla ni bán kɛɛ nìngi nden kélen wo ka wo nàati n yen
NOM.M NOM.CL OPT end this cow -DIM one 2PL PSTthat bring 1SG for
n.prop n.prop pm v pron n -mrph num pron pm v pron pp
ecouterMusK
wo ka wo nàati ɲɲe?!  
You bring me this?!
wo ka wo nàati ɲɲe
wo ka wo nàati n yen
2PL PST.TR that bring 1SG for
pron pm pron v pron pp
ecouterAmaM
an ka nìngi wálu nàati  
When he died, they brought him a small cow..
an ka nìngi wálu nàati
anu ka nìngi wálu nàati
3PL PST.TR cow big bring
pron pm n adj v
ecouterMusK
ɛ́ɛyi  
Yes
ɛ́ɛyi
ɛ́ɛy
yes
itj
ecouterMusK
ɛ́ɛyi  
yes
ɛ́ɛyi
ɛ́ɛy
yes
itj
ecouterAmaM
an ka nìngi wálu nàati  
they brought him a big cow
an ka nìngi wálu nàati
anu ka nìngi wálu nàati
3PL PST.TR cow big bring
pron pm n adj v
ecouterMusK
ɛ́ɛy nìngi wálu, i y' a kɛ́ɛ káa  
Yes, a big cow! thus big
ɛ́ɛy nìngi wálu i y a kɛ́ɛ káa
ɛ́ɛy nìngi wálu i bi a kɛ́ɛ káa
yes cow big GENER be 3SG do this.way
itj n adj pron cop pron v adv
ecouterAmaM
i s' a máa káa i tée kɛ́ɛ a dànden káamin  
You would do like this and you won't reach his height.
i s a máa káa i tée kɛ́ɛ a dànden káamin
i si a máa káa i tée kɛ́ɛ a dàn len káamin
GENER POT 3SG do this.way GENER NEG.POT do 3SG stop -PC.RES when
pron pm pron v adv pron pm v pron n -mrph adv
ecouterMusK
wáala  
yes
wáala
wáala
yes
itj
ecouterMusK
a kérè ma  
Until his horns
a kérè ma
a kére ma
3SG horn -ART to
pron n -mrph pp
ecouterAmaM
a kérè ma  
Until his horns
a kérè ma
a kére ma
3SG horn -ART to
pron n -mrph pp
ecouterAmaM
a kó wonden dɔ́gɔ,.. a bi ɲɔ́ɔ là nun mín fìsa wo ɲɔ́ɔ tùgun kɔ  
And he said that it was too small. There was one bigger than that one.
a kó wonden dɔ́gɔ a bi ɲɔ́ɔ là nun mín fìsa wo ɲɔ́ɔ tùgun
a kó wo nden dɔ́gɔ a bi ɲɔ́ɔ là nun mín fìsa wo ɲɔ́ɔ tùgun
3SG say 2PL -DIM small 3SG be that LOC RETR REL be.better that that again behind
pron v pron -mrph adj pron cop pron pp prt n adj pron pron adv pp
ecouterMusK
wonden dɔ́gɔ  
This little one is small
wonden dɔ́gɔ
wo nden dɔ́gɔ
that -DIM small
pron -mrph adj
ecouterMusK
bon ɓá a ti wo fɔ́ɔ wo ɲàâ, a kɔ̀tɛ́ɛ̀, kó a fɛ́lɛ gòyi, si déndeya a bólo, wo ni wo ɲɔ́ɔ nàati ɲɲe  
Well, when he said it thus, now, he said, "Go and look. If he (the one who had died) has a child, you should bring him to me".
bon ɓá a ti wo fɔ́ɔ wo ɲàâ a kɔ̀tɛ́ɛ̀ kó a fɛ́lɛ gòyi si déndeya a bólo wo ni wo ɲɔ́ɔ nàati ɲɲe
bon ɓáy a báti wo fɔ́ɔ wo ɲàa a kɔ̀tɛ́ɛ̀ kó a fɛ́lɛ gòyi si dénden a bólo wo ni wo ɲɔ́ɔ nàati n yen
ETRG.FR as 3SG PRF that say that manner -ART 3SG now say 3SG watch so if child -ART 3SG arm 2PL OPT that that bring 1SG for
itj conj pron pm pron v pron n -mrph pron adv v pron v prt conj n -mrph pron n pron pm pron pron v pron pp
ecouterMusK
wo ni dɛ̀n nìngi là  
"A cow will be given to all of you for it" (lit. "You will unite for the reason of the cow")
wo ni dɛ̀n nìngi là
wo ni dɛ̀n nìngi là
that OPT gather cow LOC
pron pm v n pp
ecouterMusK
ma fóo, ma s' a wà gòyi, kɔ̀nɔ ma i tóo ɲɔ́gɔn fɛ ɲɔ́ɔ háa lún dóo  
"We all will go, and we will be together till a certain day"
ma fóo ma s a wà gòyi kɔ̀nɔ ma i tóo ɲɔ́gɔn ɲɔ́ɔ háa lún dóo
ma főo ma si a wà gòyi kɔ̀nɔ ma si tóo ɲɔ́gɔn ɲɔ́ɔ háa lún dóo
1PL UNIV 1PL POT 3SG go so but 1PL POT leave one.another with that as.far.as day one
pron dtm pron pm pron v prt conj pron pm v pron pp pron conj n n
ecouterMusK
lún dóo wo sàyáà le wo là  
and the other day is the burial.
lún dóo wo sàyáà le wo là
lún dóo wo sàya le wo là
day one that death -ART FOC that LOC
n n pron n -mrph prt pron pp
ecouterMusK
bon ɔn tùma k' a tɛ̀ren dóo i yan, ma gɔ́rɛ dóo, a n' a wà kó Sáadu  
At that time there was one man, our peer, his name was Saadu.
bon ɔn tùma k a tɛ̀ren dóo i yan ma gɔ́rɛ dóo a n a wà kó Sáadu
bon ɔn tùma ka a tɛ̀ren dóo bi yan ma gɔ́rɛ dóo a ni a wà kó Sáadu
ETRG.FR DISC time PST.TR 3SG find one be that 1PL ETRG.PUL one 3SG OPT 3SG go say NOM.M
itj part n pm pron v n cop pron pron n n pron pm pron v v n.prop
ecouterMusK
ɛɛ an kó wo dúla yan  
they say, "next to it"
ɛɛ an kó wo dúla yan
ɛɛ anu kó wo dúla yan
ur 3PL say that place that
itj pron v pron n.loc pron
ecouterMusK
an ni wo wɔ́ndita háa..  
They stayed with him for a long time,
an ni wo wɔ́ndita háa
anu ni wo wɔ́ndi ta háa
3PL OPT that be.together -PST.INTR much
pron pm pron v -mrph adv
ecouterMusK
ɓá a ti kɔ̀tɔya, a ka kántɔ mànsáyà tàa, k' a díi a dén bólo, a tɔ́ɔ le Íbrayima  
They stayed with him for a long time, When he grew old, he took power from the top and gave it to his child, whose name was Ibrahima.
ɓá a ti kɔ̀tɔya a ka kántɔ mànsáyà tàa k a díi a dén bólo a tɔ́ɔ le Íbrayima
ɓáy a báti kɔ̀tɔya a ka kántɔ mànsáya tàa kà a díi a dén bólo a tɔ́gɔ le Íbrayima
as 3SG PRF bend.down 3SG PST.TR top power -ART take SEQ 3SG give 3SG child arm 3SG name FOC NOM.M
conj pron pm v pron pm n n -mrph v conj pron v pron n n pron n prt n.prop
ecouterMusK
k' a tɛ̀ren wo nɔn bi dùwáɲɛ̀ le là  
And he was in the custom house.
k a tɛ̀ren wo nɔn bi dùwáɲɛ̀ le là
kà a tɛ̀ren wo nɔn bi dùwán le là
SEQ 3SG EXIST.PST that but be custom.house -ART FOC LOC
conj pron cop pron itj cop n -mrph prt pp
ecouterMusK
a k a tàa káamin k a nàati hári wo i Nɔ́ngɔwa le  
The place from which he took him, and brought there, it was Nongowa.
a k a tàa káamin k a nàati hári wo i Nɔ́ngɔwa le
a ka a tàa káamin kà a nàati hári wo bi Nɔ́ngɔwa le
3SG PST.TR 3SG take when SEQ 3SG bring but that be
pron pm pron v adv conj pron v prt pron cop
ecouterMusK
a k' a tóo mànsáyà là háa, wo k' a tɛ̀ren, Sɛ́ɛku Tùré, bon Sɛ́ɛku Tùré k a tɛ̀ren, a ti ɔ́rdu tàa  
He kept him at the position till the moment when Seku Ture started to introduce proper order
a k a tóo mànsáyà là háa wo k a tɛ̀ren Sɛ́ɛku Tùré bon Sɛ́ɛku Tùré k a tɛ̀ren a ti ɔ́rdu tàa
a ka a tóo mànsáya là háa wo ka a tɛ̀ren Sɛ́ɛku Tùré bon Sɛ́ɛku Tùré ka a tɛ̀ren a báti ɔ́rdu tàa
3SG PST.TR 3SG leave power -ART LOC as.far.as that PST.TR 3SG find Sekou NOM.CL ETRG.FR Sekou NOM.CL PST.TR 3SG find 3SG PRF ETRG.FR take
pron pm pron v n -mrph pp conj pron pm pron v n n.prop itj n n.prop pm pron v pron pm n v
ecouterMusK
wɔ́tɛ kɛ́ɛta Sɛ́ɛku Tùré yen, fáyida sàn főo si gáɲɛ kɛ́ɛ-ta  
There was voting, almost a whole year, before the victory was obtained
wɔ́tɛ kɛ́ɛta Sɛ́ɛku Tùré yen fáyida sàn főo si gáɲɛ kɛ́ɛta
wɔ́tɛ kɛ́ɛ ta Sɛ́ɛku Tùré yen fàhín sàn főo si gáɲɛ kɛ́ɛ ta
ETRG.FR do -PST.INTR Sekou NOM.CL for DISC year UNIV POT win do -PST.INTR
v v -mrph n n.prop pp part n dtm pm v v -mrph
ecouterMusK
bon, won tùma ɓá a ti fɔ́ɔ kɔ̀tɛ́ɛ̀ mɔ̀ɔ kàla kɔ̀tɛ́ɛ̀, mɔ̀ɔ kàla bólofɛn bá' díi i bólo  
At that time since it was said that now everybody's belongins are given to themselves,
bon won tùma ɓá a ti fɔ́ɔ kɔ̀tɛ́ɛ̀ mɔ̀ɔ kàla kɔ̀tɛ́ɛ̀ mɔ̀ɔ kàla bólofɛn bá díi i bólo
bon wo nù tùma ɓáy a báti fɔ́ɔ kɔ̀tɛ́ɛ̀ mɔ̀gɔ kàla kɔ̀tɛ́ɛ̀ mɔ̀gɔ kàla bólofɛn báti díi i bólo
ETRG.FR that -PL time as 3SG PRF say now man every now man every property PRF give GENER arm
itj pron -mrph n conj pron pm v adv n pron adv n pron n pm v pron n
ecouterMusK
kàla don bát' a makíli, kàla bólofɛn bá' díi i bólo  
Every one requested it, and the property of everyone was given to them.
kàla don bát a makíli kàla bólofɛn bá díi i bólo
kàla do nù báti a ma kíli kàla bólofɛn báti díi i bólo
every FOC.do -PL PRF 3SG VERB.PL- call every property PRF give 2SG arm
pron prt -mrph pm pron mrph- v pron n pm v pron n
ecouterMusK
wo tùma le ɛɛ Sáajɔ k' a bòri a táata Kɔ́nakri, a ka jùlaya bìta  
At that time Saajo ran and went to Konakry, and started trade.
wo tùma le ɛɛ Sáajɔ k a bòri a táata Kɔ́nakri a ka jùlaya bìta
wo tùma le ɛɛ sa ka a bòri a tága ta Kɔ́nakri a ka jùla ya bìta
that time FOC ur in.order.to PST.TR 3SG run 3SG go -PST.INTR TOPON 3SG PST.TR seller -ABST seize
pron n prt itj conj pm pron v pron v -mrph n.prop pron pm n -mrph v
ecouterMarK
káawa Sáajɔ, bɔ́ɔ kɛɛ  
Uncle Saajo, go away from here
káawa Sáajɔ bɔ́ɔ kɛɛ
ka sa bɔ́ɔ kɛɛ
PST.TR in.order.to leave this
pm conj v pron
ecouterMusK
??  
ecouterMarK
jáa wo kɛ́ɛta wo ɲàâ le?  
So, that' s how it was?
jáa wo kɛ́ɛta wo ɲàâ le
jáa wo kɛ́ɛ ta wo ɲàa le
EXC that do -PST.INTR that manner -ART FOC
disc pron v -mrph pron n -mrph prt
ecouterMusK
áa  
Well
áa
áwà
well
itj
ecouterMusK
e̋ n bi wo le fɔ́ɔ-la yan káa  
That's what I'm saying.
n bi wo le fɔ́ɔla yan káa
hé n bi wo le fɔ́ɔ la yan káa
hey! 1SG be that FOC say -GER that this.way
itj pron cop pron prt v -mrph pron adv
ecouterAmaS
an i wo le fɔ́ɔ-la  
That's what he's saying.
ecouterMusK
bon, wo tànbita  
So, this happenned
bon wo tànbita
bon wo tànbi ta
ETRG.FR that pass -PST.INTR
itj pron v -mrph
ecouterMusK
k' a tɛ̀ren.. k' a tɛ̀ren fɛ̋nfɛn mín mu, fúla.. fúla, síidi hári i dàn yan káa  
It was the that whatever there was, a Fulbe, even if you are that small,
k a tɛ̀ren k a tɛ̀ren fɛ̋nfɛn mín mu fúla fúla síidi hári i dàn yan káa
kà a tɛ̀ren kà a tɛ̀ren fɛ̋nfɛn mín mu fúla fúla síidi hári i dàn yan káa
SEQ 3SG find SEQ 3SG find something REL IDENT fula fula ETRG.PUL but GENER stop that this.way
conj pron v conj pron v n n cop n n conj prt pron n pron adv
ecouterAmaM
bɔ̀ɔbɔnɛ̀  
A little baby
bɔ̀ɔbɔnɛ̀
bɔ̀ɔbɔ nden
baby -DIM -ART
n -mrph -mrph
ecouterMusK
bɔ̀ɔbɔnɛ̀, ma le kántɔ yan nà  
A little baby, and we, we are thus high,
bɔ̀ɔbɔnɛ̀ ma le kántɔ yan nà
bɔ̀ɔbɔ nden ma le kántɔ yan là
baby -DIM -ART 1PL FOC above that LOC
n -mrph -mrph pron prt adv pron pp
ecouterMusK
fɔ́ɔ tűn macciɗo ɓi korɗo, jɔ̀n mùsunnɛ̀  
They just say "maccido bikordo PUL son of a slave", a little slave woman
fɔ́ɔ tűn macciɗo ɓi korɗo jɔ̀n mùsunnɛ̀
fɔ́ɔ tún macciɗo ɓi korɗo jɔ̀n mùsu nden
say only ETRG.PUL ETRG.PUL ETRG.PUL slave woman -DIM -ART
v prt n n n n n -mrph -mrph
ecouterMarK
i wáli kɛ́ɛ an de yen  
You work for them
i wáli kɛ́ɛ an de yen
i wáli kɛ́ɛ anu le yen
2SG work do 3PL FOC for
pron n v pron prt pp
ecouterMusK
i wáli kɛ́ɛ anu yen  
You work for them
i wáli kɛ́ɛ anu yen
i wáli kɛ́ɛ anu yen
2SG work do 3PL for
pron n v pron pp
ecouterAmaM
ɛ̀nɛ́ɛ̀ nɔn, hári mànsáya bólè máa, wo le nin an de káɲɲa, yɔ́n de fìsa sìyáà là?  
If it's not about the power, you and them, who is more numerous?
ɛ̀nɛ́ɛ̀ nɔn hári mànsáya bólè máa wo le nin an de káɲɲa yɔ́n de fìsa sìyáà là
ɛ̀nɛ́ɛ̀ nɔn hári mànsáya bólo máa wo le nin anu le káɲɲa yɔ́n le fìsa sìya là
DISC but but power arm -ART NEG.COP that FOC and 3PL FOC level who? FOC be.better be.numerous -ART LOC
part itj prt n n -mrph cop pron prt conj pron prt n.loc pron prt adj v -mrph pp
ecouterMusK
nàá?  
what?
nàá
nàa
yes?
itj
ecouterAmaM
ɲɔ́ɔ káɲɲa nɔn, yɔ́n fìsa sìya-la?  
At that time, who is more numerous?
ɲɔ́ɔ káɲɲa nɔn yɔ́n fìsa sìyala
ɲɔ́ɔ káɲɲa nɔn yɔ́n fìsa sìya la
that level but who? be.better numerous -ACT.NMLZ
pron n.loc itj pron adj adj -mrph
ecouterAmaM
ɓá wo le, wo kúnba, wo kòlo, an de dɔ̀ɔlɛ́ɛ̀ bi  
Since you're big and mighty, they.. there is power
ɓá wo le wo kúnba wo kòlo an de dɔ̀ɔlɛ́ɛ̀ bi
ɓáy wo le wo kúnba wo kòlo anu le dɔ̀ɔlɛ bi
as 2PL FOC 2PL stout 2PL big 3PL FOC power -ART be
conj pron prt pron adj pron adj pron prt n -mrph cop
ecouterAmaS
dɔ̀ɔlɛ́ɛ̀ bi  
there is power
ecouterAmaM
an de dún, an mɛ́sɛ, fɛ́n de nàata a máa-la háa kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn, a táata wo mán' anu yén wo si kílan?  
And them, they are small. For what reason is it that till present, it that when you see them, you're afraid?
an de dún an mɛ́sɛ fɛ́n de nàata a máala háa kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn a táata wo mán anu yén wo si kílan
anu le dún anu mɛ́sɛ fɛ́n le nàa ta a máa la háa kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn a tága ta wo máni anu yén wo si kílan
3PL FOC so 3PL thin thing FOC come -PST.INTR 3SG do -GER as.far.as now but 3SG go -PST.INTR 2PL COND 3PL see 2PL POT be.afraid
pron prt part pron adj n prt v -mrph pron v -mrph conj adv itj pron v -mrph pron pm pron v pron pm v
ecouterAmaM
an de si nɔ́n wo tɔ́ɔrɔ-la, wo le máa nɔ́n wo ɲɔ́gɔn ta-yén-na, wo n' a fɔ́ɔ: hé! ma le tùgun ma ma wàkkílɛ, ma ni fàgáà tàa, máa ma ni álla tàa, máa álla n' a yìta ma là, ma i mín máa-la.  
They can make you suffer. An you couldn't have gathered together and say: "Let's make an effort, either we take death or we take God, or God shows us what to do".
an de si nɔ́n wo tɔ́ɔrɔla wo le máa nɔ́n wo ɲɔ́gɔn tayénna wo n a fɔ́ɔ hé ma le tùgun ma ma wàkkílɛ ma ni fàgáà tàa máa ma ni álla tàa máa álla n a yìta ma là ma i mín máala
anu le si nɔ́n wo tɔ́ɔrɔ la wo le máa nɔ́n wo ɲɔ́gɔn ta yén la wo ni a fɔ́ɔ hé ma le tùgun ma ma wàkkílɛ ma ni fàga tàa máa ma ni álla tàa máa álla ni a yìta ma là ma si mín máa la
3PL FOC POT can 2PL suffer -GER 2PL FOC NEG.COP can 2PL one.another REP- see -GER 2PL OPT 3SG say hey! 1PL FOC again 1PL 1PL be.courageous 1PL OPT die -ART take or 1PL OPT God take or God OPT 3SG show 1PL LOC 1PL POT REL do -GER
pron prt pm v pron v -mrph pron prt cop v pron pron mrph- v -mrph pron pm pron v itj pron prt adv pron pron v pron pm v -mrphv conj pron pm n v conj n pm pron v pron pp pron pm n v -mrph
ecouterMusK
k' a tɛ̀ren dɔ̀ɔlɛ́ɛ̀ béle ma là  
It was that we had no strength.
k a tɛ̀ren dɔ̀ɔlɛ́ɛ̀ béle ma là
kà a tɛ̀ren dɔ̀ɔlɛ béle ma là
SEQ 3SG find power COP.NEG 1PL LOC
conj pron v n cop pron pp
ecouterMusK
hári a dɔ̀ɔlɛ́ɛ̀ béle  
that power wasn't there.
hári a dɔ̀ɔlɛ́ɛ̀ béle
hári a dɔ̀ɔlɛ béle
but 3SG power COP.NEG
prt pron n cop
ecouterMusK
fɛ́n m' a kɔ́ri ma ni wo máa nun  
Fro what reason didn' t we do it?
fɛ́n m a kɔ́ri ma ni wo máa nun
fɛ́n máa a ma ni wo máa nun
thing NEG.COP 3SG behind 1PL OPT that do RETR
n cop pron pp pron pm pron v prt
ecouterMusK
fɛ̋nfɛn fúla y anu bólo jɔ̀n bólo káa le,  
All Fulbe, the slave women were their property,
fɛ̋nfɛn fúla y anu bólo jɔ̀n bólo káa le
fɛ̋nfɛn fúla bi anu bólo jɔ̀n bólo káa le
something fula be 3PL arm slave arm this.waFOC
n n cop pron n n n adv
ecouterMusK
kɛɛ mùsu kɛɛ wo ɲàâ kɛɛ mín nà, kílà là yan káa  
that woman which is here, here on the road.
kɛɛ mùsu kɛɛ wo ɲàâ kɛɛ mín nà kílà là yan káa
kɛɛ mùsu kɛɛ wo ɲàa kɛɛ mín là kíla là yan káa
this woman this that manner -ART this REL LOC road -ART LOC that this.way
pron n pron pron n -mrph pron n pp n -mrph pp pron adv
ecouterMusK
an na fúlanden bi Jàrakúnjan, kó Úmaru  
There was their little Fulbe there in Jarakunjan, his name was Umar
an na fúlanden bi Jàrakúnjan kó Úmaru
anu la fúla nden bi Jàrakúnjan kó Úmaru
3PL POSS fula -DIM be TOPON say NOM.M
pron conj n -mrph cop n.prop v n.prop
ecouterMusK
fí tűn kɛɛ bàaba a tànaà le  
Except that his father is his totem
fí tűn kɛɛ bàaba a tànaà le
fí tún kɛɛ bàaba a tàna le
to only this father 3SG totem -ART FOC
conj prt pron n pron n -mrph prt
ecouterMusK
bon, a k' a la níi kùn a i táa kɛɛ máyìta  
well he decided to go and to sell him.
bon a k a la níi kùn a i táa kɛɛ máyìta
bon a ka a la níi kùn a ni tága kɛɛ máyìta
ETRG.FR 3SG PST.TR 3SG POSS spirit find.room 3SG OPT go this sell
itj pron pm pron conj n v pron pm v pron v
ecouterMusK
bon, a k' a kíilaya.. kɔ̀tɛ́ɛ̀ i bi bɔ́ɔ-len kúru le kɔ̀tɛ́ɛ̀  
he sent it.. you come from Kuru
bon a k a kíilaya kɔ̀tɛ́ɛ̀ i bi bɔ́ɔlen kúru le kɔ̀tɛ́ɛ̀
bon a ka a kíilaya kɔ̀tɛ́ɛ̀ i bi bɔ́ɔ len kúru le kɔ̀tɛ́ɛ̀
ETRG.FR 3SG PST.TR 3SG go.on.errand now GENER be leave -PC.RES Kourou.Maninka FOC now
itj pron pm pron v adv pron cop v -mrph n prt adv
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
kɔ̀tɛ́ɛ̀ i k' a lɔ́n fɔ́lɔ kúru kɛɛ yan, i tée sáma  
Now, you know, there at Kurus' place you wouldn't loose yourself
kɔ̀tɛ́ɛ̀ i k a lɔ́n fɔ́lɔ kúru kɛɛ yan i tée sáma
kɔ̀tɛ́ɛ̀ i ka a lɔ́n fɔ́lɔ kúru kɛɛ yan i tée sáma
now 2SG PST.TR 3SG know beginning Kourou.Maninka this that 2SG NEG.POT get.lost
adv pron pm pron v n n pron pron pron pm v
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
a kɛɛ tàa, kà táa Kɛ́ɛbali, kà táa Bɔ́ɔjɛ, kà táa Kánkalabɛ  
He took it, and went to Keebali, and went to Booje, and went to Kankalabe
a kɛɛ tàa kà táa Kɛ́ɛbali kà táa Bɔ́ɔjɛ kà táa Kánkalabɛ
a kɛɛ tàa kà tága Kɛ́ɛbali kà tága Bɔ́ɔjɛ kà tága Kánkalabɛ
3SG this take SEQ go TOPON SEQ go TOPON SEQ go TOPON
pron pron v conj v n.prop conj v n.prop conj v n.prop
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
kà táa Kɔ́yin, k' a tɛ̀gɛ, kà nàa hɔ́ɗɔ dóo bi Tánkɔrɔkɔma yan  
And he came to Koyin, and he went behind it and came to Tankorokoma there
kà táa Kɔ́yin k a tɛ̀gɛ kà nàa hɔ́ɗɔ dóo bi Tánkɔrɔkɔma yan
kà tága Kɔ́yin kà a tɛ̀gɛ kà nàa hɔ́ɗɔ dóo bi Tánkɔrɔkɔma yan
SEQ go TOPON SEQ 3SG cut SEQ come village one be TOPON that
conj v n.prop conj pron v conj v n n cop n.prop pron
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
n bítannù, ɲɔ́ɔ káma? a kó le? Sánsan  
My relatives, how is it called there? It's called Sansan
n bítannù ɲɔ́ɔ káma a kó le Sánsan
n bítan nù ɲɔ́ɔ káma a kó le Sánsan
1SG relative -PL that how 3SG say FOC TOPON
pron n -mrph pron adv pronv prt n.prop
ecouterMusK
bon ála y' a kɛɛ nɔn, mɔ̀gɔninfín mɔ̀gɔninfín, i ni i la lún sàn  
God made it so that each person has to pay for his day
bon ála y a kɛɛ nɔn mɔ̀gɔninfín mɔ̀gɔninfín i ni i la lún sàn
bon álla bi a kɛɛ nɔn mɔ̀gɔndenfín mɔ̀gɔndenfín i ni i la lún sàn
ETRG.FR God be 3SG this but person person GENER OPT GENER POSS day buy
itj n cop pron pron itj n n pron pm pron conj n v
ecouterMusK
i ka dóodo mín yén, si i m' a kɔ́ɔ, i m' a dɛ̀ɛman, i kán' a kɔ́n a ma  
Whoever you see, even if you don't give them anything, if you don't help them, at least you shouldn't despise them.
i ka dóodo mín yén si i m a kɔ́ɔ i m a dɛ̀ɛman i kán a kɔ́n a ma
i ka dóodo mín yén si i máa a kɔ́ɔ i máa a dɛ̀ɛman i káni a kɔ́n a ma
2SG PST.TR nobody REL see if 2SG NEG.COP 3SG give 2SG NEG.COP 3SG help 2SG IMP.NEG 3SG dislike 3SG to
pron pm pron n v conj pron cop pron v pron cop pron v pron pm pron v pron pp
ecouterAmaM
wo ɲàâ le don mu  
It's true
wo ɲàâ le don mu
wo ɲàa le do nù mu
that manner -ART FOC FOC.do -PL IDENT
pron n -mrph prt prt -mrph cop
ecouterMusK
k a tɛ̀ren wo.. wo.. álla k' a bɛ̀n káamin súu tɔ, k' a tɛ̀ren álla k' a kɛ́ɛ wo kàyéè n a la mùsu, anu bá' nàa kìi an bàaba báta.  
It's was that what God made well during the night, God made that that man and his wife, they came to pass the night at their father's.
k a tɛ̀ren wo wo álla k a bɛ̀n káamin súu k a tɛ̀ren álla k a kɛ́ɛ wo kàyéè n a la mùsu anu bá nàa kìi an bàaba báta
kà a tɛ̀ren wo wo álla ka a bɛ̀n káamin súu kà a tɛ̀ren álla ka a kɛ́ɛ wo kàyi nin a la mùsu anu báti nàa kìi anu bàaba báta
SEQ 3SG find that that God PST.TR 3SG meet when night in SEQ 3SG find God PST.TR 3SG do that man -ART and 3SG POSS woman 3PL PRF come spend.night 3PL father at
conj pron v pron pron n pm pron v adv n pp conj pron v n pm pron v pron n -mrph conj pron conj n pron pm v v pron n n.loc
ecouterMusK
an báti bán wo kɛ́ɛ ɲɔ́ɔ  
they had left there (and the person who was going to sell that one, he didn't know it)
an báti bán wo kɛ́ɛ ɲɔ́ɔ
anu báti bán wo kɛ́ɛ ɲɔ́ɔ
3PL PRF end that do that
pron pm v pron v pron
ecouterAmaM
an nàata kɛɛ yan de bàaba báta  
They came here to the father of this one
an nàata kɛɛ yan de bàaba báta
anu nàa ta kɛɛ yan le bàaba báta
3PL come -PST.INTR this that FOC father at
pron v -mrph pron pron prt n n.loc
ecouterMusK
ɛ́ɛyi  
yes
ɛ́ɛyi
ɛ́ɛy
yes
itj
ecouterAmaM
kɛɛ yan an ni sɛ̀nɛ, yan télen de, a bi ma s' anu ɲìninká mín nà  
"This one here, she should come here, there is something, that we will ask her".
kɛɛ yan an ni sɛ̀nɛ yan télen de a bi ma s anu ɲìninká mín nà
kɛɛ yan anu ni sɛ̀nɛ yan télen le a bi ma si anu ɲìninká mín là
this that 3PL OPT venir that towards FOC 3SG be 1PL POT 3PL ask REL LOC
pron pron pron pm v pron pp prt pron cop pron pm pron n n pp
ecouterMusK
ɛ́ɛyi  
Yes.
ɛ́ɛyi
ɛ́ɛy
yes
itj
ecouterMarK
háa anu ka wo máyìta kómin, háa wo ka wo yɛ̀tɛ masɔ̀tɔ kómin  
how you were sold and how you liberated yourselves.
háa anu ka wo máyìta kómin háa wo ka wo yɛ̀tɛ masɔ̀tɔ kómin
háa anu ka wo máyìta kómin háa wo ka wo ɲɛ̀tɛ masɔ̀tɔ kómin
as.far.as 3PL PST.TR 2PL sell how as.far.as 2PL PST.TR 2PL oneself get how
conj pron pm pron v adv conj pron pm pron n v adv
ecouterHajA
wo sìgi yan tűn  
sit down here
wo sìgi yan tűn
wo sìgi yan tún
2PL sit that only
pron v pron prt
ecouterMusK
a k' a tɛ̀ren, nɔn ɓá a bát' ánniyɛ, a kɛ́ɛ máyìta  
it was that when he decided that he would sell him
a k a tɛ̀ren nɔn ɓá a bát ánniyɛ a kɛ́ɛ máyìta
a ka a tɛ̀ren nɔn ɓáy a báti ánniyɛ a kɛɛ máyìta
3SG PST.TR 3SG find but as 3SG PRF decide 3SG this sell
pron pm pron v itj conj pron pm v pron pron v
ecouterMusK
bon, mùsu wo, a kɛ́ɛlen kó a dénmusundè  
that woman she was like a young girl
bon mùsu wo a kɛ́ɛlen kó a dénmusundè
bon mùsu wo a kɛ́ɛ len kó a dénmusu nden
ETRG.FR woman that 3SG do -PC.RES say 3SG girl -DIM -ART
itj n pron pron v -mrph v pron n -mrph -mrph
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterAmaM
kɛɛ yan?  
this one here?
kɛɛ yan
kɛɛ yan
this that
pron pron
ecouterMusK
kɛɛ yan tígitigitigi  
exactly this one
kɛɛ yan tígitigitigi
kɛɛ yan tígitigi
this that exactly
pron pron itj
ecouterAmaM
kɛ́ɛ yan tígitigitigi  
this one exactly
kɛ́ɛ yan tígitigitigi
kɛɛ yan tígitigi
this that exactly
pron pron itj
ecouterAmaM
an màama máa, an nɛ̀ɛnɛ máa  
not her gradmother, not her mother
an màama máa an nɛ̀ɛnɛ máa
anu màama máa anu nɛ̀ɛnɛ máa
3PL grandmother NEG.COP 3PL mother NEG.COP
pron n cop pron n cop
ecouterMarK
kɛɛn' de tígi le máyìta-ta  
It her precisely who was sold
kɛɛn de tígi le máyìtata
kɛɛ nù le tígitigi le máyìta ta
this -PL FOC exactly FOC sell -PST.INTR
pron -mrph prt itj prt v -mrph
ecouterAmaS
n máa mɛ́n si wo le si kúma mɛ́n kóoben  
I don't know whether you will understand it well
ecouterAmaM
mhm, n bát' a lɔ́n  
Yes, I understand.
mhm n bát a lɔ́n
mhm n báti a lɔ́n
yes 1SG PRF 3SG know
itj pron pm pron v
ecouterMarK
n bítan tígi le máyìta-la  
it's exactly my relative who was sold
n bítan tígi le máyìtala
n bítan tígitigi le máyìta la
1SG relative exactly FOC sell -GER
pron n itj prt v -mrph
ecouterMusK
ɓá álla bát' a kɛ́ɛ nɔn, mùsu mín nàata a fɛ gárdɛ díya yan, a t' a ta-lɔ́n  
God made it that the woman which came with her to guard her, she recognized her.
ɓá álla bát a kɛ́ɛ nɔn mùsu mín nàata a gárdɛ díya yan a t a talɔ́n
ɓáy álla báti a kɛ́ɛ nɔn mùsu mín nàa ta a gárdɛ dúla yan a báti a ta lɔ́n
as God PRF 3SG do but woman REL come -PST.INTR 3SG with ETRG.FR place that 3SG PRF 3SG REP- know
conj n pm pron v itj n n v -mrph pron pp v n.loc pron pron pm pron mrph- v
ecouterMusK
bon, wo wo lún k' a tɛ̀ren, ɲàmakálà s' a tɛ̀ren ɲɔ́ɔ ɲàmakálà hàjjíga, an i kólofɛn kántan-na wo yen  
At that very day it was that griots found them, good griots, and they looked after the cattle there
bon wo wo lún k a tɛ̀ren ɲàmakálà s a tɛ̀ren ɲɔ́ɔ ɲàmakálà hàjjíga an i kólofɛn kántanna wo yen
bon wo wo lún ka a tɛ̀ren ɲàmakála si a tɛ̀ren ɲɔ́ɔ ɲàmakála hàjjíga anu bi kólofɛn kántan la wo yen
ETRG.FR that that day PST.TR 3SG find griot -ART POT 3SG find that griot -ART good 3PL be cattle guard -GER that for
itj pron pron n pm pron v n -mrph pm pron v pron n -mrph n pron cop n v -mrph pron pp
ecouterMusK
bon mùséè k' a tóo háa fìtírè kɔ́ma  
The woman stayed there till the evening prayer.
bon mùséè k a tóo háa fìtírè kɔ́ma
bon mùsu ka a tóo háa fùturó kɔ́ma
ETRG.FR woman -ART PST.TR 3SG leave as.far.as twilight -ART space.behind
itj n -mrph pm pron v conj n -mrph pp
ecouterMusK
a kó á! a kó, nɛ̀ɛnɛ  
she said: "a! mother!"
a kó a kó nɛ̀ɛnɛ
a kó a kó nɛ̀ɛnɛ
3SG say a! 3SG say mother
pron v itj pron v n
ecouterMusK
kó: ɛ̀nɛ́ɛ̀? kó i le bɔ́ɔ-la mín nà?  
"where do you come from?"
kó ɛ̀nɛ́ɛ̀ kó i le bɔ́ɔla mín nà
kó ɛ̀nɛ́ɛ̀ kó i le bɔ́ɔ la mín là
say DISC say 2SG FOC leave -GER REL LOC
v part v pron prt v -mrph n pp
ecouterMusK
a kó Jínkɔya  
"from Jinkoya"
a kó Jínkɔya
a kó Jínkɔya
3SG say TOPON
pron v n.prop
ecouterMusK
a kó, kó kìnáànù mínnù yan, i ka won lɔ́n?  
"the parents that are here, do you know them?"
a kó kó kìnáànù mínnù yan i ka won lɔ́n
a kó kó kìna nù mín nù yan i ka wo nù lɔ́n
3SG say say old.man -ART -PL REL -PL that 2SG PST.TR that -PL know
pron v v n -mrph -mrph n -mrph pron pron pm pron -mrph v
ecouterMusK
a kó w' a fɔ́ɔ n n' a.. si wo k' a fɔ́ɔ le, n n' a lɔ́n mínnù mu, n n' a fɔ́ɔ wo yen si n k' a lɔ́n si n m' a lɔ́n  
If you say that I will kow who they are, I will tell you if I know them or not.
a kó w a fɔ́ɔ n n a si wo k a fɔ́ɔ le n n a lɔ́n mínnù mu n n a fɔ́ɔ wo yen si n k a lɔ́n si n m a lɔ́n
a kó wo a fɔ́ɔ n ni a si wo ka a fɔ́ɔ le n ni a lɔ́n mín nù mu n ni a fɔ́ɔ wo yen si n ka a lɔ́n si n máa a lɔ́n
3SG say 2PL 3SG say 1SG OPT 3SG if 2PL PST.TR 3SG say FOC 1SG OPT 3SG know REL -PL IDENT 1SG OPT 3SG say 2PL for if 1SG PST.TR 3SG know if 1SG NEG.COP 3SG know
pron v pron pron v pron pm pron conj pron pm pron v prt pron pm pron v n -mrph cop pron pm pron v pron pp conj pron pm pron v conj pron cop pron v
ecouterMusK
a kó á! a kó, kó dóo i ɲɔ́ɔ fàtima kɛ́nɛ  
there is a person with light complexion
a kó a kó kó dóo i ɲɔ́ɔ fàtima kɛ́nɛ
a kó a kó kó dóo bi ɲɔ́ɔ fàti ma kɛ́nɛ
3SG say a! 3SG say say one be that body -ADJ light
pron v itj pron v v n cop pron n -mrph n
ecouterMarK
i nàa-la kɛɛn de tɔ  
You come with those ones.
i nàala kɛɛn de
i nàa la kɛɛ nù le
2SG come -GER this -PL FOC in
pron v -mrph pron -mrph prt pp
ecouterMusK
a n' a fɔ́ɔ a ma, Mánininka Jí, kó n fáanden de  
She said to her: "Manininka Ji, it's my uncle (younger brother of my father)"
a n a fɔ́ɔ a ma Mánininka Jí kó n fáanden de
a ni a fɔ́ɔ a ma Mánininka Jí kó n fáanden le
3SG OPT 3SG say 3SG to NOM.M NOM.CL say 1SG uncle FOC
pron pm pron v pron pp n.prop n.prop v pron n prt
ecouterMusK
kó dóo i ɲɔ́ɔ, an b' a fɔ́ɔ-la a ma Káli  
"There is a person who is called Kali"
kó dóo i ɲɔ́ɔ an b a fɔ́ɔla a ma Káli
kó dóo si ɲɔ́ɔ anu bi a fɔ́ɔ la a ma Káli
say one if that 3PL be 3SG say -GER 3SG to NOM.M
v n conj pron pron cop pron v -mrph pron pp n.prop
ecouterMusK
dóon' n' a fɔ́ɔ Káli, dóon' n a fɔ́ɔ kúmandan, kó n fáanden de  
"Some call him Kali, and others call him kumandan" "it's my uncle".
dóon n a fɔ́ɔ Káli dóon n a fɔ́ɔ kúmandan kó n fáanden de
dóo nù ni a fɔ́ɔ Káli dóo nù ni a fɔ́ɔ kúmandan kó n fáanden le
one -PL OPT 3SG say NOM.M one -PL OPT 3SG say commander say 1SG uncle FOC
n -mrph pm pron v n.prop n -mrph pm pron v n v pron n prt
ecouterMusK
a kó dóo i ɲɔ́ɔ, fàtima kɛ́nɛ, sùtumanta, a kó n bàaba le wo ɲɔ́ɔ là  
There is a person with light complexion, small" "it's my father".
a kó dóo i ɲɔ́ɔ fàtima kɛ́nɛ sùtumanta a kó n bàaba le wo ɲɔ́ɔ là
a kó dóo bi ɲɔ́ɔ fàti ma kɛ́nɛ sùtumanta a kó n bàaba le wo ɲɔ́ɔ là
3SG say one be that body -ADJ light short 3SG say 1SG father FOC that that LOC
pron v n cop pron n -mrph n adj pron v pron n prt pron pron pp
ecouterAmaM
kɛɛ yan ka wo ɲɔ́ɔ yìta  
It's her who told it
kɛɛ yan ka wo ɲɔ́ɔ yìta
kɛɛ yan ka wo ɲɔ́ɔ yìta
this that PST.TR that that say.RESP
pron pron pm pron pron v
ecouterMusK
kɛɛ yan ka wo yìta  
It's here here who has told it.
kɛɛ yan ka wo yìta
kɛɛ yan ka wo yìta
this that PST.TR that say.RESP
pron pron pm pron v
ecouterAmaM
dɔ́nku, an k' a kɛ́ɛn tàa le, k' a máyìta ɲɔ́ɔ, háray an bá' kòloya  
So, they took her (respectful) and sold her, though she were was already a grown up by that time.
dɔ́nku an k a kɛ́ɛn tàa le k a máyìta ɲɔ́ɔ háray an bá kòloya
dɔ́nku anu ka a kɛɛ nù tàa le kà a máyìta ɲɔ́ɔ háray anu báti kòloya
ETRG.FR 3PL PST.TR 3SG this -PL take FOC SEQ 3SG sell that so 3PL PRF grow
itj pron pm pron pron -mrph v prt conj pron v pron itj pron pm v
ecouterMusK
háray an mírinden nun háa sàguè ma, a n' a wà a n' a máyìta kàn dóo  
They decided to wait till the morning to go and to sell them.
háray an mírinden nun háa sàguè ma a n a wà a n a máyìta kàn dóo
háray anu míri len nun háa sàgu ma a ni a wà a ni a máyìta kàn dóo
so 3PL see -PC.RES RETR as.far.as morning -ART to 3SG OPT 3SG go 3SG OPT 3SG sell place one
itj pron v -mrph prt conj n -mrph pp pron pm pron v pron pm pron v n.loc n
ecouterAmaM
mhm  
Yes.
mhm
mhm
yes
itj
ecouterMusK
fɛ́n nà a kan' nàa kɛɛ ɔ́ya?  
Why don't they come here for it?
fɛ́n nà a kan nàa kɛɛ ɔ́ya
fɛ́n là a kan nàa kɛɛ ɔ́ya
thing LOC 3SG DISC come this faire
n pp pron part v pron v
ecouterMarK
a tóo álla yen, i ni ma dɛ̀ɛman yan  
Please, for God's sake, come here and help us
a tóo álla yen i ni ma dɛ̀ɛman yan
a tóo álla yen i ni ma dɛ̀ɛman yan
3SG leave God for 2SG OPT 1PL help that
pron v n pp pron pm pron v pron
ecouterMusK
ɓá kɛɛ bát' a súman wo ɲàâ, ɓá a la kàyéè bá' nàa, a kó: é nɔn  
When he decided it, when her husband came, she (the old woman who wanted to help them to escape) said:
ɓá kɛɛ bát a súman wo ɲàâ ɓá a la kàyéè bá nàa a kó nɔn
ɓáy kɛɛ báti a súman wo ɲàa ɓáy a la kàyi báti nàa a kó hé nɔn
as this PRF 3SG measure that manner -ART as 3SG POSS man -ART PRF come 3SG say hey! but
conj pron pm pron v pron n -mrph conj pron conj n -mrph pm v pron v itj itj
ecouterMusK
ɛɛ wo le, i bát' a lɔ́n, ma táata kɛɛnù bàaba báta le, kántan dúla, ma ka kɛɛnù máa ɲɔ́ɔ le, fúla kɛ̀ɛ kɛɛ bá' nàa, kó a y' anu máyìta-la  
Do you understand? "we went to his father, to loof after the field, we stayed there, and a Fulbe man cam and say that he would sell him".
ɛɛ wo le i bát a lɔ́n ma táata kɛɛnù bàaba báta le kántan dúla ma ka kɛɛnù máa ɲɔ́ɔ le fúla kɛ̀ɛ kɛɛ bá nàa kó a y anu máyìtala
ɛɛ wo le i báti a lɔ́n ma tága ta kɛɛ nù bàaba báta le kántan dúla ma ka kɛɛ nù máa ɲɔ́ɔ le fúla kɛ̀ɛ kɛɛ bá nàa kó a bi anu máyìta la
ur 2PL FOC 2SG PRF 3SG know 1PL go -PST.INTR this -PL father at FOC guard place 1PL PST.TR this -PL do that FOC fula man this this come say 3SG be 3PL sell -GER
itj pron prt pron pm pron v pron v -mrph pron -mrph n n.loc prt v n.loc pron pm pron -mrph v pron prt n n pron dtm v v pron cop pron v -mrph
ecouterMusK
kɔ̀tɛ́ɛ̀ óma dɛ̀ɛman kɛɛnù kán' tànbi yan  
Now, help us so that they don't go away like that"
kɔ̀tɛ́ɛ̀ óma dɛ̀ɛman kɛɛnù kán tànbi yan
kɔ̀tɛ́ɛ̀ óma dɛ̀ɛman kɛɛ nù káni tànbi yan
now 1PL.INCL help this -PL IMP.NEG pass that
adv pron v pron -mrph pm v pron
ecouterMusK
kàyéè kó: wo máa gbɛ̀lɛ  
The man said: "well, it's not difficult"
kàyéè kó wo máa gbɛ̀lɛ
kàyi kó wo máa gbɛ̀lɛ
man -ART say that NEG.COP difficult
n -mrph v pron cop adj
ecouterMusK
anu ka kínè tábi, kínè nin sòbo, k' a díi kɛ́ɛnù bólo, háa anu k' a dámu, háa anu fáata  
They prepared food, rice and meat, and gave them, and they ate their plenty
anu ka kínè tábi kínè nin sòbo k a díi kɛ́ɛnù bólo háa anu k a dámu háa anu fáata
anu ka kíni tábi kíni nin sòbo kà a díi kɛɛ nù bólo háa anu ka a dámu háa anu fáa ta
3PL PST.TR food -ART cook food -ART and meat SEQ 3SG give this -PL arm as.far.as 3PL PST.TR 3SG eat as.far.as 3PL fill -PST.INTR
pron pm n -mrph v n -mrph conj n conj pron v pron -mrph n conj pron pm pron v conj pron v -mrph
ecouterMusK
an k' an na-dòn bón nà, fúlannɛ̀nù bá' tága nɔn, lɔ́gɛ̀ ɲíni  
They made them enter their house (to hide them there), then the small Fulbe came to look for wood.
an k an nadòn bón nà fúlannɛ̀nù bá tága nɔn lɔ́gɛ̀ ɲíni
anu ka anu la dòn bón là fúla nden nù báti tága nɔn lɔ́gɔ ɲínin
3PL PST.TR 3PL CAUS- enter house LOC fula -DIM -ART -PL PRF go but tree -ART look.for
pron pm pron mrph- v n pp n -mrph -mrph -mrph pm v itj n -mrph v
ecouterMusK
anu k' a tóo háa súu tɔ  
They kept them there till night.
anu k a tóo háa súu
anu ka a tóo háa súu
3PL PST.TR 3SG leave as.far.as night in
pron pm pron v conj n pp
ecouterMusK
anu kó: nɛ̀ɛnɛ! kó nàá? i bá' takée i nɛ̀ɛnɛ báta.  
She said: "mother!" "what" "you're going to come back to your mother" (you won't be solled, you will go back to your parents)
anu kó nɛ̀ɛnɛ kó nàá i bá takée i nɛ̀ɛnɛ báta
anu kó nɛ̀ɛnɛ kó nàa i báti ta kée i nɛ̀ɛnɛ báta
3PL say mother say yes? 2SG PRF REP- arrive 2SG mother at
pron v n v itj pron pm mrph- v pron n n.loc
ecouterMusK
i t' takée i nɛ̀ɛnɛ báta  
"you're going to come back to your mother"
i t takée i nɛ̀ɛnɛ báta
i báti ta kée i nɛ̀ɛnɛ báta
2SG PRF REP- arrive 2SG mother at
pron pm mrph- v pron n n.loc
ecouterMusK
kó ɛɛ.. i bàaba, ma mán' kée ɲɔ́ɔ háa ma bɔ́ɔta ɲɔ́ɔ, a kɛ́ɛnden, kó ma i ma báta le  
he said: "your father, when we came to him and till our departure from there, it was so as if we were at home" (your father received us very well and that's why we want to help you now")
kó ɛɛ i bàaba ma mán kée ɲɔ́ɔ háa ma bɔ́ɔta ɲɔ́ɔ a kɛ́ɛnden kó ma i ma báta le
kó ɛɛ i bàaba ma máni kée ɲɔ́ɔ háa ma bɔ́ɔ ta ɲɔ́ɔ a kɛ́ɛ len kó ma bi ma báta le
say ur 2SG father 1PL COND arrive that as.far.as 1PL leave -PST.INTR that 3SG do -PC.RES say 1PL be 1PL at FOC
v itj pron n pron pm v pron conj pron v -mrph pron pron v -mrph v pron cop pron n.loc prt
ecouterAmaS
anu ka ma dánkun  
They took care of us
ecouterMusK
anu ka ma dánkun, síi fóo là  
they took care of us, in all cases
anu ka ma dánkun síi fóo là
anu ka ma dánkun síi főo là
3PL PST.TR 1PL look.after life UNIV LOC
pron pm pron v n dtm pp
ecouterMusK
áwà, háa kɔ̀tɛ́ɛ̀, álla t' i nàati háa yan, kɔ̀tɛ́ɛ̀ i tée máyìta  
"now God has sent you here, now you won't be sold"
áwà háa kɔ̀tɛ́ɛ̀ álla t i nàati háa yan kɔ̀tɛ́ɛ̀ i tée máyìta
áwà háa kɔ̀tɛ́ɛ̀ álla báti i nàati háa yan kɔ̀tɛ́ɛ̀ i tée máyìta
well as.far.as now God PRF 2SG bring as.far.as that now 2SG NEG.POT sell
itj conj adv n pm pron v conj pron adv pron pm v
ecouterMusK
kɔ̀tɛ́ɛ̀ sàguè ma, súu máni kòo fɛ̋w fɛ̋w fɛ̋w fɛ̋w n s' i tàa  
Now, in the morning.. when the night is very very dark, I will take you"
kɔ̀tɛ́ɛ̀ sàguè ma súu máni kòo fɛ̋w fɛ̋w fɛ̋w fɛ̋w n s i tàa
kɔ̀tɛ́ɛ̀ sàgu ma súu máni kòo fɛ̋w fɛ̋w fɛ̋w fɛ̋w n si i tàa
now morning -ART to night COND start at.all at.all at.all at.all 1SG POT 2SG take
adv n -mrph pp n pm v itj itj itj itj pron pm pron v
ecouterMusK
kó káa si i kɛɛta Tánkɔrɛ i tée sáma? a kó: híi  
He said: "if you come to Tankore, you won't get lost" he said: "I won't"
kó káa si i kɛɛta Tánkɔrɛ i tée sáma a kó híi
kó káa si i kɛɛ ta Tánkɔrɛ i tée sáma a kó híi
say or.INTERR if 2SG this -PST.INTR TOPON 2SG NEG.POT get.lost 3SG say yes
v conj conj pron pron -mrph n.prop pron pm v pron v itj
ecouterMusK
kó n k' a lɔ́n, si i kéeta Tánkɔrɛ, i tée sáma, a kó híi  
"I know that when you arritve to Tankore, you won't get lost" "I won't"
kó n k a lɔ́n si i kéeta Tánkɔrɛ i tée sáma a kó híi
kó n ka a lɔ́n si i kée ta Tánkɔrɛ i tée sáma a kó híi
say 1SG PST.TR 3SG know if 2SG arrive -PST.INTR TOPON 2SG NEG.POT get.lost 3SG say yes
v pron pm pron v conj pron v -mrph n.prop pron pm v pron v itj
ecouterMusK
a k a tóo háa súu tɛ́ɛma  
He kept her till midnight
a k a tóo háa súu tɛ́ɛma
a ka a tóo háa súu tɛ́ɛma
3SG PST.TR 3SG leave as.far.as night between
pron pm pron v conj n n.loc
ecouterMusK
an nàata háa bàa Sánba la sànsan kɔ́ɔma  
They came next to the enclosure of father Sanba
an nàata háa bàa Sánba la sànsan kɔ́ɔma
anu nàa ta háa bàaba Sánba la sànsan kɔ́ɔma
3PL come -PST.INTR as.far.as father NOM.M POSS fence behind
pron v -mrph conj n n.prop conj n pp
ecouterMusK
a kó i báti yan ta-lɔ́n, kó híi, kó n bát' a ta-lɔ́n  
"have you recognized this place?" "yes, I have recognized it".
a kó i báti yan talɔ́n kó híi kó n bát a talɔ́n
a kó i báti yan ta lɔ́n kó híi kó n báti a ta lɔ́n
3SG say 2SG PRF that REP- know say yes say 1SG PRF 3SG REP- know
pron v pron pm pron mrph- v v itj v pron pm pron mrph- v
ecouterMusK
kó i tée kílan yan nin Jínkɔya? kó híi  
"Are you not afraid to go from here to Jinkoya?" "I'm not"
kó i tée kílan yan nin Jínkɔya kó híi
kó i tée kílan yan nin Jínkɔya kó híi
say 2SG NEG.POT be.afraid that and TOPON say yes
v pron pm v pron conj n.prop v itj
ecouterMusK
kɛ́ɛn bɔ́ɔta ɲɔ́ɔ, Tánkɔrɛ súbaka tɔ  
They left to Tankore, at dawn.
kɛ́ɛn bɔ́ɔta ɲɔ́ɔ Tánkɔrɛ súbaka
kɛɛ bɔ́ɔ ta ɲɔ́ɔ Tánkɔrɛ súbaka
this leave -PST.INTR that TOPON sunrise in
pron v -mrph pron n.prop n pp
ecouterMusK
?  
ecouterMusK
ɓá a ti kɛɛ yan, Úmar nɔn kɔ́ntɔfili-ta  
when they arrived here, Umar was worried
ɓá a ti kɛɛ yan Úmar nɔn kɔ́ntɔfilita
ɓáy a báti kɛɛ yan Úmar nɔn kɔ́ntɔfili ta
as 3SG PRF this that NOM.M but problem -PST.INTR
conj pron pm pron pron n.prop itj n -mrph
ecouterMusK
Úmar nɔn kɔ́ntɔfili-ta, a kɔ́ntɔfili-ta nɔn háa  
Umar was very worried, he was very worried.
Úmar nɔn kɔ́ntɔfilita a kɔ́ntɔfilita nɔn háa
Úmar nɔn kɔ́ntɔfili ta a kɔ́ntɔfili ta nɔn háa
NOM.M but despair -PST.INTR 3SG despair -PST.INTR but much
n.prop itj v -mrph pron v -mrph itj adv
ecouterMusK
an n' a fɔ́ɔ a yen, kó hé! i díɲɲɛta kà mɔ̀gɔn' na déɲɛ̀ tàa, kà tága a bóloka nɛ́ɛ̀? wáli i bólo  
They said to him: "You've decided to take a person's child and then you went and left her. You've got problems (lit. you've got work)".
an n a fɔ́ɔ a yen kó hé i díɲɲɛta kà mɔ̀gɔn na déɲɛ̀ tàa kà tága a bóloka nɛ́ɛ̀ wáli i bólo
anu ni a fɔ́ɔ a yen kó hé i díɲɲɛ ta kà mɔ̀gɔ nù la dén tàa kà tága a bóloka nɛ́ɛ̀ wáli i bólo
3PL OPT 3SG say 3SG for say hey! 2SG agree -PST.INTR SEQ man -PL POSS child -ART take SEQ go 3SG leave EMPH work 2SG arm
pron pm pron v pron pp v itj pron v -mrph conj n -mrph conj n -mrph v conj v pron v part v pron n
ecouterMusK
kìna bàaba Dánɛ la dén, kìna Kíitɔ la dén, i ni wo máyìta, a ti fáa i la hɛ́ɛra là?  
The child of Dans and Kiito, you're going to sell her, is your happiness full?
kìna bàaba Dánɛ la dén kìna Kíitɔ la dén i ni wo máyìta a ti fáa i la hɛ́ɛra là
kìna bàaba Dánɛ la dén kìna Kíitɔ la dén i ni wo máyìta a báti fáa i la hɛ́ɛra là
elder father NOM.M POSS child elder NOM POSS child 2SG OPT that sell 3SG PRF fill 2SG POSS happiness LOC
adj n n.prop conj n adj n.prop conj n pron pm pron v pron pm v pron conj n pp
ecouterMusK
kɛɛ báti kée n nà  
He came to me.
kɛɛ báti kée n nà
kɛɛ báti kée n là
this PRF arrive 1SG LOC
pron pm v pron pp
ecouterMusK
é! ɓá a ti kée yan, a bɛ̀nta sɛ́ttɔ ma  
When he came, it was the dry season
ɓá a ti kée yan a bɛ̀nta sɛ́ttɔ ma
hé ɓáy a báti kée yan a bɛ̀n ta sɛ́ttɔ ma
hey! as 3SG PRF arrive that 3SG meet -PST.INTR rainy.season to
itj conj pronpm v pron pron v -mrph n pp
ecouterMusK
k' a tɛ̀ren kɛ́ɛ i yɛ̀lɛ-la mángo júu kán nà le. kɛɛ yan  
And she went up the mango tree. This one here
k a tɛ̀ren kɛ́ɛ i yɛ̀lɛla mángo júu kán nà le kɛɛ yan
kà a tɛ̀ren kɛɛ bi yɛ̀lɛ la mángo júu kán là le kɛɛ yan
SEQ 3SG find this be rise -GER mango trunk neck LOC FOC this that
conj pron v pron cop v -mrph n n n pp prt pron pron
ecouterAmaM
kɛɛ yan?  
this one?
kɛɛ yan
kɛɛ yan
this that
pron pron
ecouterMusK
a i tóo-la ɲɔ́ɔ la le háa kɛɛ dɔ́gɛ̀ mán tábirè kɛ́ɛ, k' a dòni sɛ̀nɛ́ɛ̀ tɔ, a ni tága k' a dòni  
She stayed there, till his younger sister prepared food and carried it to the field, and then she would go and bring it.
a i tóola ɲɔ́ɔ la le háa kɛɛ dɔ́gɛ̀ mán tábirè kɛ́ɛ k a dòni sɛ̀nɛ́ɛ̀ a ni tága k a dòni
a bi tóo la ɲɔ́ɔ la le háa kɛɛ dɔ́gɔ máni tábi ri kɛ́ɛ kà a dòni sɛ̀nɛ a ni tága kà a dòni
3SG be leave -GER that POSS FOC as.far.as this small -ART COND cook -NMLZ.TR -ART do SEQ 3SG transport field -ART in 3SG OPT go SEQ 3SG transport
pron cop v -mrph pron conj prt conj pron adj -mrph pm v -mrph -mrph v conj pron v n -mrph pp pron pm v conj pron v
ecouterAmaM
a ni kɛɛ yan tűn táà róndi, k' a dòni mángoè là  
She would also carry him his part to the mango tree.
a ni kɛɛ yan tűn táà róndi k a dòni mángoè là
a ni kɛɛ yan tún táa róndi kà a dòni mángo là
3SG OPT this that only part -ART carry SEQ 3SG transport mango -ART LOC
pron pm pron pron prt n -mrph v conj pron v n -mrph pp
ecouterMusK
táà, kà d' a bólo, mángoè kán ma  
The part, to give it to him on the mango tree
táà kà d a bólo mángoè kán ma
táa kà díi a bólo mángo kán ma
part -ART SEQ give 3SG arm mango -ART neck to
n -mrph conj v pron n n -mrph n pp
ecouterAmaM
mángoè kán ma, kà yɛ̀lɛ mángo júè mín kùnma  
on the top of the mango tree, to go up the mango tree.
mángoè kán ma kà yɛ̀lɛ mángo júè mín kùnma
mángo kán ma kà yɛ̀lɛ mángo júu mín kùnma
mango -ART neck to SEQ rise mango trunk -ART REL on
n -mrph n pp conj v n n -mrph n pp
ecouterMusK
wáala  
Yes.
wáala
wáala
yes
itj
ecouterAmaM
an bi yɛ̀lɛ-la nun mángoè kùnma, an b' an dògon-na fúlan' de là káa?  
She (resp. towards the oldwoman) climbed on mangoes in order do hide from Fulbe that way?
an bi yɛ̀lɛla nun mángoè kùnma an b an dògonna fúlan de là káa
anu bi yɛ̀lɛ la nun ma kùnma anu bi anu dògon la fúla nù le là káa
3PL be rise -GER RETR to -ART on 3PL be 3PL cacher -GER fula -PL FOC LOC this.way
pron cop v -mrph prt pp -mrph pp pron cop pron v -mrph n -mrph prt pp adv
ecouterchorus
fúlàn de  
to hide from Fulbe
fúlàn de
fúla nù le
fula -ART -PL FOC
n -mrph -mrph prt
ecouterAmaM
ɲɔ́ɔ nɔn ka ɲìn, anu bàabanù bálu-len  
It's good that her parents were alive.
ɲɔ́ɔ nɔn ka ɲìn anu bàabanù bálulen
ɲɔ́ɔ nɔn ka ɲìn anu bàaba nù bálu len
that but PST.TR be.good 3PL father -PL life -PC.RES
pron itj pm v pron n -mrph n -mrph
ecouterMarK
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn an de n' a tɛ́fi an ɲɛ̀tɛ yen  
Now, thye will ask themselves
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn an de n a tɛ́fi an ɲɛ̀tɛ yen
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn anu le ni a tɛ́fi anu ɲɛ̀tɛ yen
now but 3PL FOC OPT 3SG investigate 3PL oneself for
adv itj pron prt pm pron v pron n pp
ecouterAmaM
ɲɔ́ɔ nɔn káɲɲa, an nɛ̀ɛnɛ bálu-len, an bàaba bálu-len  
At that time her mother and her father were alive.
ɲɔ́ɔ nɔn káɲɲa an nɛ̀ɛnɛ bálulen an bàaba bálulen
ɲɔ́ɔ nɔn káɲɲa anu nɛ̀ɛnɛ bálu len anu bàaba bálu len
that but level 3PL mother life -PC.RES 3PL father life -PC.RES
pron itj n.loc pron n n -mrph pron n n -mrph
ecouterMusK
kɔ̀tɛ́ɛ̀ n bítannù, kúma bá' díi wo bólo  
Now, my relative, the speach is given to you.
kɔ̀tɛ́ɛ̀ n bítannù kúma bá díi wo bólo
kɔ̀tɛ́ɛ̀ n bítan nù kúma báti díi wo bólo
now 1SG relative -PL speak PRF give 2PL arm
adv pron n -mrph v pm v pron n
ecouterHajA
k' a tàran nɔn n bàaba bálu-len, bàaba táata mìsíidɛ tɔ.. mànsáà báta, a k' a fɔ́ɔ a yen, kó a la dén fìla bɔ́ɔ-len  
It was that my father was alive, he went to the mosque to the chief, and told him that his two children had left.
k a tàran nɔn n bàaba bálulen bàaba táata mìsíidɛ mànsáà báta a k a fɔ́ɔ a yen kó a la dén fìla bɔ́ɔlen
kà a tàran nɔn n bàaba bálu len bàaba tága ta mìsíidɛ mànsa báta a ka a fɔ́ɔ a yen kó a la dén fìla bɔ́ɔ len
SEQ 3SG find but 1SG father life -PC.RES father go -PST.INTR place in chief -ART at 3SG PST.TR 3SG say 3SG for say 3SG POSS child two leave -PC.RES
conj pron v itj pron n n -mrph n v -mrph n pp n -mrph n.loc pron pm pron v pron pp v pron conj n num v -mrph
ecouterAmaM
wo tèlen yan na tèlen, nɛ̀ɛnɛ  
Turn in that direction, mother!
wo tèlen yan na tèlen nɛ̀ɛnɛ
wo télen nù yan la télen nù nɛ̀ɛnɛ
2PL face -PL that POSS towards -PL mother
pron v -mrph pron conj pp -mrph n
ecouterHajA
kó kɔ̀tɛ́ɛ̀, kó kɔ̀tɛ́ɛ̀, fúla wo n' a gɛ̀rɛ hári fɛ́n máa kɛ́ɛ an nà, si fɛ́n kɛ́ɛ-ta n nà, anu fóo si fàga Dálaba  
"Now, the Fulbe has to do his best so that nothing happens with them. If something happens with them, they will all die in Dalaba".
kó kɔ̀tɛ́ɛ̀ kó kɔ̀tɛ́ɛ̀ fúla wo n a gɛ̀rɛ hári fɛ́n máa kɛ́ɛ an nà si fɛ́n kɛ́ɛta n nà anu fóo si fàga Dálaba
kó kɔ̀tɛ́ɛ̀ kó kɔ̀tɛ́ɛ̀ fúla wo ni a gɛ̀rɛ hári fɛ́n máa kɛ́ɛ anu là si fɛ́n kɛ́ɛ ta n là anu főo si fàga Dálaba
say now say now fula that OPT 3SG strive.for but thing NEG.COP do 3PL LOC if thing do -PST.INTR 1SG LOC 3PL UNIV POT die TOPON
v adv v adv n pron pm pron v prt n cop v pron pp conj n v -mrph pron pp pron dtm pm v n.prop
ecouterMusK
wo nàa télen, máa wo n' nàa yan káɲɲa télen  
Come here or better, come there
wo nàa télen máa wo n nàa yan káɲɲa télen
wo nàa télen máa wo ni nàa yan káɲɲa télen
2PL come towards or 2PL OPT come that level towards
pron v pp conj pron pm v pron n.loc pp
ecouterHajA
á! k' a tàran fániɲa fóo béle, dóodo máa sɔ̀tɔ mín s' a fɔ́ɔ a le le kɛɛ  
It was that at that time there was no lying, it was impossible to find anybody who would say "it's him".
k a tàran fániɲa fóo béle dóodo máa sɔ̀tɔ mín s a fɔ́ɔ a le le kɛɛ
kà a tàran fániɲa főo béle dóodo máa sɔ̀tɔ mín si a fɔ́ɔ a le le kɛɛ
a! SEQ 3SG find lie UNIV COP.NEG nobody NEG.COP get REL POT 3SG say 3SG FOC FOC this
itj conj pron v n dtm cop pron cop v n pm pron v pron prt prt pron
ecouterHajA
n nàata tèle fìla n bi mángo júè kán ma, an mán tábirè kɛ́ɛ, an ni n táà dòni ɲɔ́ɔ là  
I was there for two days on the tree. When they prepared food, they brought me there some food for me.
n nàata tèle fìla n bi mángo júè kán ma an mán tábirè kɛ́ɛ an ni n táà dòni ɲɔ́ɔ là
n nàa ta tèle fìla n bi mángo júu kán ma anu máni tábi ri kɛ́ɛ anu ni n táa dòni ɲɔ́ɔ là
1SG come -PST.INTR sun two 1SG be mango trunk -ART neck to 3PL COND cook -NMLZ.TR -ART do 3PL OPT 1SG part -ART transport that LOC
pron v -mrph n num pron cop n n -mrph n pp pron pm v -mrph -mrph v pron pm pron n -mrph v pron pp
ecouterHajA
ma tóo-ta ɲɔ́ɔ là háa a táata fɔ́ɔ fúlan' de yen, anu báti sógi, n bá' nàa  
We kept like thi, till it was told to Fulbe that they had heard that I had returned home.
ma tóota ɲɔ́ɔ là háa a táata fɔ́ɔ fúlan de yen anu báti sógi n bá nàa
ma tóo ta ɲɔ́ɔ là háa a tága ta fɔ́ɔ fúla nù le yen anu báti sógi n báti nàa
1PL leave -PST.INTR that LOC as.far.as 3SG go -PST.INTR say fula -PL FOC for 3PL PRF hear.rumor 1SG PRF come
pron v -mrph pron pp conj pron v -mrph v n -mrph prt pp pron pm v pron pm v
ecouterHajA
anu k' a fɔ́ɔ a yen, kó n bá' nàa, a tée súusɛ nàa-la  
They told him (the Fulbe that wanted to sell the girl), that I had come back, but he didn't dare to come back.
anu k a fɔ́ɔ a yen kó n bá nàa a tée súusɛ nàala
anu ka a fɔ́ɔ a yen kó n báti nàa a tée súusɛ nàa la
3PL PST.TR 3SG say 3SG for say 1SG PRF come 3SG NEG.POT dare come -GER
pron pm pron v pron pp v pron pm v pron pm v v -mrph
ecouterHajA
bàaba ka kíila l' dòni a ma, kó kɔ̀tɛ́ɛ̀ si a m' a la dén yén, anu fìla fóo bá' tága Dálaba, dóodo béle nàa-la  
Father sent a messenger to him telling that if he doesn't find his child, they both will go to Dalaba and none of them will come back.
bàaba ka kíila l dòni a ma kó kɔ̀tɛ́ɛ̀ si a m a la dén yén anu fìla fóo bá tága Dálaba dóodo béle nàala
bàaba ka ka le dòni a ma kó kɔ̀tɛ́ɛ̀ si a máa a la dén yén anu fìla főo báti tága Dálaba dóodo béle nàa la
father PST.TR PST.TR FOC transport 3SG to say now if 3SG NEG.COP 3SG POSS child see 3PL two UNIV PRF go TOPON nobody COP.NEG come -GER
n pm pm prt v pron pp v adv conj pron cop pron conj n v pron num dtm pm v n.prop pron cop v -mrph
ecouterHajA
kɔ̀nɔ álla k' a kɛ́ɛ, ɓá wo ti kɛ́ɛ wo ɲàâ, fúla nàata  
But God made that when that happend the Fulbe came.
kɔ̀nɔ álla k a kɛ́ɛ ɓá wo ti kɛ́ɛ wo ɲàâ fúla nàata
kɔ̀nɔ álla ka a kɛ́ɛ ɓáy wo báti kɛ́ɛ wo ɲàa fúla nàa ta
but God PST.TR 3SG do as that PRF do that manner -ART fula come -PST.INTR
conj n pm pron v conj pron pm v pron n -mrph n v -mrph
ecouterHajA
anu ka ɲɔ́gɔn dɛ̀ɛman ɲɔ́ɔ là, kó n de n' nàa, n ni tága télen fúla báta, n ni wálè kɛ́ɛ, n ni nàa ma báta ùráà là  
They helped each other, they said, that I would go to pass the day in the Fulbe's place, I would work there and I will return home in the evening.
anu ka ɲɔ́gɔn dɛ̀ɛman ɲɔ́ɔ là kó n de n nàa n ni tága télen fúla báta n ni wálè kɛ́ɛ n ni nàa ma báta ùráà là
anu ka ɲɔ́gɔn dɛ̀ɛman ɲɔ́ɔ là kó n le ni nàa n ni tága télen fúla báta n ni wáli kɛ́ɛ n ni nàa ma báta ùra là
3PL PST.TR one.another help that LOC say 1SG FOC OPT come 1SG OPT go face fula at 1SG OPT work -ART do 1SG OPT come 1PL at evening -ART LOC
pron pm pron v pron pp v pron prt pm v pron pm v v n n.loc pron pm n -mrph v pron pm v pron n.loc n -mrph pp
ecouterHajA
n kó: gàsí, bàabanù m' a la-gbɛ̀lɛya, ɓá wo tùma, an tée súusɛ  
I sayed, okay, my parents didn't make it difficult, because at that time they were afraid of them.
n kó gàsí bàabanù m a lagbɛ̀lɛya ɓá wo tùma an tée súusɛ
n kó gàsi bàaba nù máa a la gbɛ̀lɛya ɓáy wo tùma anu tée súusɛ
1SG say soit father -PL NEG.COP 3SG CAUS- be.tight as that time 3PL NEG.POT dare
pron v itj n -mrph cop pron mrph- v conj pron n pron pm v
ecouterHajA
bàabanù k' a yìta, kó e̋, kó kɔ̀tɛ́ɛ̀ káma le?  
My father said: "Now, what do we do?"
bàabanù k a yìta kó kó kɔ̀tɛ́ɛ̀ káma le
bàaba nù ka a yìta kó hé kó kɔ̀tɛ́ɛ̀ káma le
father -PL PST.TR 3SG say.RESP say hey! say now how FOC
n -mrph pm pron v v itj v adv adv prt
ecouterHajA
n n' a wà, n máni tága, fúla mùso máni úkkɛrɛ la-bɔ́ɔ, n bii kòlon nàati-la wúundɛ dáa là yan de, n ni télen a tùgu-la  
I went, when I went, when the Fulbe woman brough a big quantity of thing to pound, I took the pestle close to the door there, I would pass the whole day pounding
n n a wà n máni tága fúla mùso máni úkkɛrɛ labɔ́ɔ n bii kòlon nàatila wúundɛ dáa là yan de n ni télen a tùgula
n ni a wà n máni tága fúla mùso máni úkkɛrɛ la bɔ́ɔ n n bi kòlon nàati la wúundɛ dáa là yan le n ni télen a tùgu la
1SG OPT 3SG go 1SG COND go fula ETRG.MNK COND ETRG.PUL CAUS- leave 1SG be mortar bring -GER ?ETRG.PUL mouth LOC that FOC 1SG OPT face 3SG pound -GER
pron pm pron v pron pm v n n pm n mrph- v pron cop n v -mrph n n pp pron prt pron pm v pron v -mrph
ecouterHajA
súu máni kòo an ni míranden díi n bólo, n de nin fúla kɛ́ɛ̀ y' a wà-la kɔ̀ɔ tɔ  
When the night came, they gave me a small bowl and I would go with a Fulbe to the river.
súu máni kòo an ni míranden díi n bólo n de nin fúla kɛ́ɛ̀ y a wàla kɔ̀ɔ
súu máni kòo anu ni míran len díi n bólo n le nin fúla kɛ̀ɛ bi a wà la kɔ̀ɔ
night COND start 3PL OPT bowl -PC.RES give 1SG arm 1SG FOC and fula man -ART be 3SG go -GER stream in
n pm v pron pm n -mrph v pron n pron prt conj n n -mrph cop pron v -mrph n pp
ecouterMarK
fí wo káni wo dògɔn  
So thay you don't hide yourself.
fí wo káni wo dògɔn
fí wo káni wo do
to 2PL IMP.NEG 2PL FOC.do
conj pron pm pron prt
ecouterHajA
fí n káni n dògon  
So that I don't hide myself
fí n káni n dògon
fí n káni n dògon
to 1SG IMP.NEG 1SG cacher
conj pron pm pron v
ecouterHajA
ma ka wo jókki wo ɲàâ háa lún dóo  
We went on like that till a certain day
ma ka wo jókki wo ɲàâ háa lún dóo
ma ka wo jókki wo ɲàa háa lún dóo
1PL PST.TR that follow that manner -ART as.far.as day one
pron pm pron v pron n -mrph conj n n
ecouterHajA
áwà súu máni kòo, n máni n láa, fúlà nàa a kènnù tàa, a n' a dèfi n gbɛ́lɛnù kún dùgéè, n láa-len kùta kuntunnɛ̀ fɛ  
When the night falls, when I go to bed, the fulbe takes his feet and puts them on my knees and presses them to the earth, and I lie there in a small pagne.
áwà súu máni kòo n máni n láa fúlà nàa a kènnù tàa a n a dèfi n gbɛ́lɛnù kún dùgéè n láalen kùta kuntunnɛ̀ fúlà nàa a kènnù tàa a n a dèfi n kúngbɛlɛnnù n láalen kùta kúntunnɛ̀
áwà súu máni kòo n máni n láa fúla nàa a kèn nù tàa a ni a dèfi n gbɛ́lɛnù kún dùgéè n láalen kùta kuntunnɛ̀ fúla nàa a kèn nù tàa a ni a dèfi n kúngbɛlɛn nù n láa len kùta kúntu len
well night COND start 1SG COND 1SG lie fula -ART come 3SG leg -PL take 3SG OPT 3SG fula -ART come 3SG leg -PL take 3SG OPT 3SG put 1SG knee -PL 1SG lie -PC.RES clothes cut -PC.RES -ART with
itj n pm v pron pm pron v n -mrph v pron n -mrph v pron pm pron n -mrph v pron n -mrph v pron pm pron v pron n -mrph pron v -mrph n v -mrph -mrph pp
ecouterHajA
fúlà nàa a kènnù tàa,  
the fulbe takes his feet
ecouterHajA
a n' a dèfi n kúngbɛlɛnnù, n láa-len kùta kúntunnɛ̀ fɛ  
And puts them on my knees and presses them to the earth, and I lie there in a small pagne.
ecouterHajA
  
ecouterHajA
n k' a tàran, n ka tùguréè kɛɛ, k' a gáynɛ  
n k a tàran n ka tùguréè kɛɛ k a gáynɛ
n k a tàran n ka tùguréè kɛɛ k a gáynɛ
ecouterHajA
  
ecouterHajA
k' a láa kólon kɛrɛnde  
k a láa kólon kɛrɛnde
k a láa kólon kɛrɛnde
ecouterHajA
  
ecouterHajA
  
ecouterHajA
  
ecouterMarK
  
ecouterHajA
a kó, kó  
a kó kó
a kó kó
ecouterHajA
  
ecouterAmaM
jéè búutɔ  
in the water
jéè búutɔ
jéè búutɔ
ecouterHajA
jéè búutɔ  
in the water
jéè búutɔ
jéè búutɔ
ecouterHajA
an nàata ma báta yan nà  
an nàata ma báta yan nà
an nàata ma báta yan nà
ecouterHajA
ma tóota wo ɲàâ le háa**  
ma tóota wo ɲàâ le háa
ma tóota wo ɲàâ le háa
ecouterMarK
háa Sɛ́ɛku Tùré **  
háa Sɛ́ɛku Tùré
háa Sɛ́ɛku Tùré
ecouterHajA
hii  
hii
hii
ecouterAmaM
hári an bi wo sɔ́ngɛ̀ mín fɔ́ɔ-la ɲɔ́ɔ kó*  
hári an bi wo sɔ́ngɛ̀ mín fɔ́ɔla ɲɔ́ɔ kó
hári an bi wo sɔ́ngɛ̀ mín fɔ́ɔla ɲɔ́ɔ kó
ecouterHajA
* kó bàaba ni wo bɔ́ɔ  
father had to pay it
kó bàaba ni wo bɔ́ɔ
kó bàaba ni wo bɔ́ɔ
ecouterAmaM
fɛ́n sàba?  
fɛ́n sàba
fɛ́n sàba
ecouterHajA
  
ecouterMamS
  
ecouterMarK
*fóndè sáaku wɔ́ɔrɔ  
fóndè sáaku wɔ́ɔrɔ
fóndè sáaku wɔ́ɔrɔ
ecouterAmaM
fóndè sáaku wɔ́ɔrɔ  
six bags of fonio?
fóndè sáaku wɔ́ɔrɔ
fóndè sáaku wɔ́ɔrɔ
ecouterHajA
ehii  
yes
ehii
ehii
ecouterAmaM
wo ɲɔ́ɔ mán' déɲɛ̀ sɔ̀tɔ, álla n' i kɔ́ɔ déɲɛ̀ tɔ  
wo ɲɔ́ɔ mán déɲɛ̀ sɔ̀tɔ álla n i kɔ́ɔ déɲɛ̀
wo ɲɔ́ɔ mán déɲɛ̀ sɔ̀tɔ álla n i kɔ́ɔ déɲɛ̀
ecouterMamS
wáala háa wo lè  
ecouterAmaM
wo déɲɛ̀ mín bi álla*  
wo déɲɛ̀ mín bi álla
wo déɲɛ̀ mín bi álla
ecouterAmaM
kɔ̀tɛ́ɛ̀ i n' a.. kó i n' a ** bálu mín nà, ** an n' a fɔ́ɔ  
kɔ̀tɛ́ɛ̀ i n a kó i n a bálu mín nà an n a fɔ́ɔ kɔ̀tɛ́ɛ̀ kó i ni sáaku wɔ́ɔrɔ fóndè táa i n a d a máa kɔ̀rɛ́ɛ̀ wo ɲɔ́ɔ háray túzur
kɔ̀tɛ́ɛ̀ i n a kó i n a bálu mín nà an n a fɔ́ɔ kɔ̀tɛ́ɛ̀ kó i ni sáaku wɔ́ɔrɔ fóndè táa i n a d a máa kɔ̀rɛ́ɛ̀ wo ɲɔ́ɔ háray túzur
ecouterAmaM
  
ecouterAmaS
  
ecouterAmaS
  
ecouterAmaS
  
ecouterMarK
  
ecouterMarK
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn ɓá kɛɛnù ɲáa tɔ  
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn ɓá kɛɛnù ɲáa
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn ɓá kɛɛnù ɲáa
ecouterAmaS
  
ecouterMarK
kɔ̀tɛ́ɛ̀, kó a báabanù, n de sáaku wɔ́ɔrɔ d' a bólo, dén ni  
kɔ̀tɛ́ɛ̀ kó a báabanù n de sáaku wɔ́ɔrɔ d a bólo dén ni
kɔ̀tɛ́ɛ̀ kó a báabanù n de sáaku wɔ́ɔrɔ d a bólo dén ni
ecouterMamS
háray a máa **  
ecouterMarK
sàba, háray a máa máyita  
sàba háray a máa máyita
sàba háray a máa máyita
ecouterHajA
  
ecouterHajA
kó i n' a wà  
kó i n a wà
kó i n a wà
ecouterHajA
má mán tága kɔ̀ɔ tɔ,*  
má mán tága kɔ̀ɔ
má mán tága kɔ̀ɔ
ecouterHajA
  
ecouterHajA
  
ecouterHajA
  
ecouterHajA
ma kíi-ta ɲɔ́ɔ là, n nàata*  
ma kíita ɲɔ́ɔ là n nàata
ma kíita ɲɔ́ɔ là n nàata
ecouterHajA
  
ecouterHajA
  
ecouterHajA
n wúlita fɛ̋w,  
n wúlita fɛ̋w
n wúlita fɛ̋w
ecouterHajA
  
ecouterHajA
kó e  
kó e
kó e
ecouterHajA
  
ecouterHajA
  
ecouterHajA
kà ɲìninkárè kɛ́ɛ  
kà ɲìninkárè kɛ́ɛ
kà ɲìninkárè kɛ́ɛ
ecouterAmaM
súè tɔ, súè tɔ?  
at night?
súè súè
súè súè
ecouterAmaM
hári nɔn, hári nɔn kári wo *bi káa pìnpéè tɔ?  
hári nɔn hári nɔn kári wo bi káa pìnpéè
hári nɔn hári nɔn kári wo bi káa pìnpéè
ecouterHajA
káru? ɔɔ  
káru ɔɔ
káru ɔɔ
ecouterAmaM
káa sàma tɔ, káa tèlema tɔ?  
Was it during the rainy season or during the dry season?
káa sàma káa tèlema
káa sàma káa tèlema
ecouterHajA
** hári fúga *ti fɔ́lɔ bìntan-na  
hári fúga ti fɔ́lɔ bìntanna
hári fúga ti fɔ́lɔ bìntanna
ecouterAmaM
mhm  
mhm
mhm
ecouterHajA
  
ecouterHajA
  
ecouterAmaM
mhm  
mhm
mhm
ecouterAmaM
  
ecouterAmaM
kílà ɲɔ́ɔ ka háa kà kɛ́ɛ bi, an k' a la kílà*  
kílà ɲɔ́ɔ ka háa kà kɛ́ɛ bi an k a la kílà
kílà ɲɔ́ɔ ka háa kà kɛ́ɛ bi an k a la kílà
ecouterHajA
  
ecouterAmaM
almahmdulillay alarab alaamin  
almahmdulillay alarab alaamin
almahmdulillay alarab alaamin
ecouterMarK
hári ɔn tùma i ni dén sɔ̀tɔ, dóo ni táa fúla dóo báta**  
hári ɔn tùma i ni dén sɔ̀tɔ dóo ni táa fúla dóo báta
hári ɔn tùma i ni dén sɔ̀tɔ dóo ni táa fúla dóo báta
ecouterHajA
s' anu ka tóo  
s anu ka tóo
s anu ka tóo
ecouterMamS
  
ecouterHajA
an ni wo  
an ni wo
an ni wo
ecouterHajA
  
ecouterAmaM
  
ecouterJerK
mín fìsa siya-len ɔn tùma  
mín fìsa siyalen ɔn tùma
mín fìsa siyalen ɔn tùma
ecouterAmaS
  
ecouterJerK
s' anu fìsata, s' an de ka dóo le sɔ̀tɔ  
s anu fìsata s an de ka dóo le sɔ̀tɔ
s anu fìsata s an de ka dóo le sɔ̀tɔ
ecouterMarK
mhm  
mhm
mhm
ecouterJerK
dɔ̀ɔlɛ́ɛ̀ wo bi mín nà mànsáà le, mànsáà kɛɛ mín mànsa wɔ̋  
dɔ̀ɔlɛ́ɛ̀ wo bi mín nà mànsáà le mànsáà kɛɛ mín mànsa wɔ̋ mànsa a ka dɔ̀lɛ́ɛ̀ díi mínnù bólo
dɔ̀ɔlɛ́ɛ̀ wo bi mín nà mànsáà le mànsáà kɛɛ mín mànsa wɔ̋ mànsa a ka dɔ̀lɛ́ɛ̀ díi mínnù bólo
ecouterHajA
wo le le káa  
wo le le káa
wo le le káa
ecouterJerK
mànsáan' de dɔ̀ɔlɛ́ɛ̀ díi-len dóonù bólo, kà  
mànsáan de dɔ̀ɔlɛ́ɛ̀ díilen dóonù bólo kà
mànsáan de dɔ̀ɔlɛ́ɛ̀ díilen dóonù bólo kà
ecouterMarK
  
ecouterHajA
  
ecouterAmaS
fɛ́n de ka wo fɔ́ɔ  
ecouterAmaS
  
ecouterAmaS
  
ecouterAmaS
  
ecouterMarK
  
ecouterAmaS
  
ecouterMusK
  
ecouterAmaS
  
ecouterAmaM
wo báta yan.. o báta yan de tɔ́gɔ káma?  
What the name of this place?
wo báta yan o báta yan de tɔ́gɔ káma
wo báta yan o báta yan de tɔ́gɔ káma
ecouterchorus
Jínkɔya  
Jínkɔya
Jínkɔya
ecouterAmaM
Jínkɔya, síprɛfɛtir le káa sɛ́ttɛr le káa dístrik le?  
Jinkoya, is it a sous-prefecture or a sector or a district?
Jínkɔya síprɛfɛtir le káa sɛ́ttɛr le káa dístrik le
Jínkɔya síprɛfɛtir le káa sɛ́ttɛr le káa dístrik le
ecouterIdrK
** súprɛfɛtir Máafara le  
súprɛfɛtir Máafara le
súprɛfɛtir Máafara le
ecouterAmaM
Máafara le o la súprɛfɛtir là  
your sous-prefecture is Mafara
Máafara le o la súprɛfɛtir là
Máafara le o la súprɛfɛtir là
ecouterIdrK
aa dístrik ka Kɛ́ɛtigiya  
aa dístrik ka Kɛ́ɛtigiya
aa dístrik ka Kɛ́ɛtigiya
ecouterAmaM
dístrik Kɛ́ɛtigiya, sɛ́ttɛr Jínkɔya  
district Keetigiya, the sector of Jinkoya
dístrik Kɛ́ɛtigiya sɛ́ttɛr Jínkɔya
dístrik Kɛ́ɛtigiya sɛ́ttɛr Jínkɔya
ecouterchorus
wáala, sɛ́ttɛr Jínkɔya  
right the sector of Jinkoya
wáala sɛ́ttɛr Jínkɔya
wáala sɛ́ttɛr Jínkɔya
ecouterAmaM
o la.. kɛɛ yan Dálaba**  
o la kɛɛ yan Dálaba
o la kɛɛ yan Dálaba
ecouterchorus
trɛ byɛn  
trɛ byɛn
trɛ byɛn
ecouterAmaM
súprɛfɛtir Máafara  
the sous-prefecture of Maafara
súprɛfɛtir Máafara
súprɛfɛtir Máafara
ecouterMarK
Dálaba lè  
it's Dalaba
Dálaba lè
Dálaba lè
ecouterAmaM
dístrik Kɛɛtigiya, sɛ́ttɛr Jínkɔya, o le ma la kɛɛ mɔ̀gɛ́ɛ̀nùn  
the district of Keetigiya, the sector of Jinkoya, here there are only our people?*
dístrik Kɛɛtigiya sɛ́ttɛr Jínkɔya o le ma la kɛɛ mɔ̀gɛ́ɛ̀nùn tűn de yan de
dístrik Kɛɛtigiya sɛ́ttɛr Jínkɔya o le ma la kɛɛ mɔ̀gɛ́ɛ̀nùn tűn de yan de
ecouterchorus
Kɛ́ɛtigiya  
Keetigiya
Kɛ́ɛtigiya
Kɛ́ɛtigiya
ecouterchorus
Jínkɔya  
Jinkoya
Jínkɔya
Jínkɔya
ecouterAbdK
aaa, fúla béle yan fɛ̋w, fúla béle** kɛɛ fɔ́ɔ  
aaa fúla béle yan fɛ̋w fúla béle kɛɛ fɔ́ɔ
aaa fúla béle yan fɛ̋w fúla béle kɛɛ fɔ́ɔ
ecouterAmaM
fúla wɔ̋ béle yan de tɔ  
there are no Fulbe here
fúla wɔ̋ béle yan de
fúla wɔ̋ béle yan de
ecouterAmaM
jàmáà mín bi yan de tɔ, wo si mɔ̀gɔ jèlu bɔ́ɔ?  
the people that are here, how many are there of you?
jàmáà mín bi yan de wo si mɔ̀gɔ jèlu bɔ́ɔ
jàmáà mín bi yan de wo si mɔ̀gɔ jèlu bɔ́ɔ
ecouterchorus
**a ka sìya-len de  
a ka sìyalen de
a ka sìyalen de
ecouterAmaM
kɔ̀nɔ  
kɔ̀nɔ
kɔ̀nɔ
ecouterIdrK
  
ecouterAmaM
kɛ̀mɛ wɔ́ɔrɔ, mɔ̀gɔ kɛ̀mɛ wɔ́ɔrɔ, wo ɲɔ́ɔ la-fáa-len yan nà  
six hundred, six hundred people, here in this place
kɛ̀mɛ wɔ́ɔrɔ mɔ̀gɔ kɛ̀mɛ wɔ́ɔrɔ wo ɲɔ́ɔ lafáalen yan nà
kɛ̀mɛ wɔ́ɔrɔ mɔ̀gɔ kɛ̀mɛ wɔ́ɔrɔ wo ɲɔ́ɔ lafáalen yan nà
ecouterchorus
mhm  
mhm
mhm
ecouterchorus
mhm  
mhm
mhm
ecouterAmaM
n de kó o la déɲɛ̀ tùgun bi ma la káɲɛ̀ kɛɛ fɔ́ɔ-la?  
and do your children also speak our langauges?
n de kó o la déɲɛ̀ tùgun bi ma la káɲɛ̀ kɛɛ fɔ́ɔla
n de kó o la déɲɛ̀ tùgun bi ma la káɲɛ̀ kɛɛ fɔ́ɔla
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
o t' a lɔ́n kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn nɔn,  
o t a lɔ́n kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn nɔn
o t a lɔ́n kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn nɔn
ecouterAmaM
an ti máa kɔ̀tɛ́ɛ̀ háa ma la mɔ̀gɛ́ɛ̀nù  
an ti máa kɔ̀tɛ́ɛ̀ háa ma la mɔ̀gɛ́ɛ̀nù
an ti máa kɔ̀tɛ́ɛ̀ háa ma la mɔ̀gɛ́ɛ̀nù
ecouterAmaS
fɛ̋w  
absolutely!
ecouterIdrK
wáala! kɔ̀nɔ  
yes, but..
wáala kɔ̀nɔ
wáala kɔ̀nɔ
ecouterAmaM
  
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
a dún a yɛ̀tɛ́ le ma*, a dun fóndè tée nɔ́n a yɛ̀tɛ máa-la  
fonio cannot make itself into rice and rice cannot make itself into fonio.
a dún a yɛ̀tɛ́ le ma a dun fóndè tée nɔ́n a yɛ̀tɛ máala kɔ̀rɛ́ɛ̀ là kɔ̀rɛ́ɛ̀ tée nɔ́n a yɛ̀tɛ máala fónde là
a dún a yɛ̀tɛ́ le ma a dun fóndè tée nɔ́n a yɛ̀tɛ máala kɔ̀rɛ́ɛ̀ là kɔ̀rɛ́ɛ̀ tée nɔ́n a yɛ̀tɛ máala fónde là
ecouterAmaS
kɔ̀nɔ  
ecouterAmaS
áwà, fɛ̋w  
yes, right
ecouterAmaM
i kán' ** a i fɔ́ɔ-la kɔ̀rɛ́ɛ̀ díi, a sábuè ** i le, fóndè i  
i kán a i fɔ́ɔla kɔ̀rɛ́ɛ̀ díi a sábuè i le fóndè i le là n de tùgun kɔ̀rɛ́ɛ̀ le n nà
i kán a i fɔ́ɔla kɔ̀rɛ́ɛ̀ díi a sábuè i le fóndè i le là n de tùgun kɔ̀rɛ́ɛ̀ le n nà
ecouterchorus
mhm  
mhm
mhm
ecouterchorus
aa  
aa
aa
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
i s' a yén kɔ̀tɛ́ɛ̀ an  
i s a yén kɔ̀tɛ́ɛ̀ an
i s a yén kɔ̀tɛ́ɛ̀ an
ecouterchorus
aa  
aa
aa
ecouterAmaM
  
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
wáala  
wáala
wáala
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn i máni kɔ̀rɔ sɛ̀nɛ nin fóndè  
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn i máni kɔ̀rɔ sɛ̀nɛ nin fóndè
kɔ̀tɛ́ɛ̀ nɔn i máni kɔ̀rɔ sɛ̀nɛ nin fóndè
ecouterAmaM
i b' a yén  
i b a yén
i b a yén
ecouterchorus
  
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterAmaM
  
ecouterIdrK
  
ecouterAmaM
  
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
  
ecouterIdrK
  
ecouterAmaS
  
ecouterAmaS
  
ecouterAmaS
  
ecouterAmaS
  
ecouterAmaS
  
ecouterMarK
  
ecouterAmaM
  
ecouterAmaM
  
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
  
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
  
ecouterchorus
  
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
  
ecouterchorus
  
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
  
ecouterchorus
  
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
  
ecouterchorus
  
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
  
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
  
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
  
ecouterchorus
  
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
  
ecouterAmaS
  
ecouterAmaM
  
ecouterAbdK
  
ecouterAmaM
  
ecouterAmaM
  
ecouterAmaM
  
ecouterAmaM
  
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
  
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
  
ecouterAmaS
  
ecouterJerK
  
ecouterchorus
  
ecouterJerK
  
ecouterAmaM
  
ecouterJerK
  
ecouterAmaM
  
ecouterJerK
  
ecouterJerK
  
ecouterchorus
  
ecouterMarK
  
ecouterMarK
  
ecouterMarK
  
ecouterJerK
  
ecouterMarK
  
ecouterMarK
  
ecouterMarK
  
ecouterJerK
  
ecouterMarK
  
ecouterJerK
  
ecouterMarK
  
ecouterJerK
  
ecouterMarK
  
ecouterIdrK
  
ecouterMarK
  
ecouterIdrK
  
ecouterMarK
  
ecouterAmaM
  
ecouterIdrK
  
ecouterJerK
  
ecouterAmaM
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterMamS
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterAmaM
  
ecouterAmaM
  
ecouterIdrK
  
ecouterAmaM
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterAmaM
  
ecouterIdrK
  
ecouterAmaM
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterAmaM
  
ecouterIdrK
  
ecouterAmaM
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterAmaM
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterAmaM
  
ecouterIdrK
  
ecouterAmaM
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterchorus
  
ecouterIdrK
  
ecouterMusK
  
ecouterchorus
  
ecouterAmaM
  
ecouterchorus
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterchorus
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterAmaM
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK
  
ecouterIdrK